Byłem na przekopie!

Wła­śnie wró­ci­łem do do­mu z rej­su po prze­ko­pie Mie­rzei Wi­śla­nej. Wró­ci­łem Ka­na­łem El­blą­skim do Iła­wy. Po dro­dze wi­dzia­łem ze trzy pły­ną­ce jach­ty. W nie­dzie­lę, 18 wrze­śnia, po ofi­cjal­nym otwar­ciu, prze­pły­nę­ło przez prze­kop kil­ka­dzie­siąt jach­tów.

  By­ły du­że jach­ty i ma­łe. Te mniej­sze, z za­nu­rze­niem do pół­to­ra me­tra, prze­pły­nę­ły z Za­le­wu Wi­śla­ne­go na mo­rze i za­raz wró­ci­ły. Te więk­sze, z więk­szym za­nu­rze­niem, prze­pły­nę­ły z mo­rza i z po­wro­tem, i też wró­ci­ły. Te du­że nie mia­ły szans prze­pły­nąć da­lej, bo je­st za płyt­ko w każ­dym por­cie na Za­le­wie Wi­śla­nym, te ma­łe mo­gły pły­nąć do Gdań­ska, bo aku­rat po­go­da na to po­zwa­la­ła, ale to za da­le­ko i już za zim­no na śród­lą­do­we jach­ty na ta­ką dro­gę. Nie wiem, czy ko­muś się to uda­ło, ale je­śli już, to by­ły to bar­dzo nie­licz­ne jach­ty. Więk­sze stat­ki, z więk­szym za­nu­rze­niem, prze­pły­nę­ły tyl­ko na wi­wat w te i z po­wro­tem.

  Uwa­żam, że przez na­stęp­ne trzy la­ta prze­pły­nie prze­ko­pem ta­ka sa­ma licz­ba jach­tów rocz­nie – kil­ka­dzie­siąt. Nie­ch bę­dzie na­wet sto – nie wię­cej niż prze­pły­wa rocz­nie przez ]]>Gdań­ską Gło­wę]]>. Więc na­wet je­śli­by po­bie­ra­li opła­tę ta­ką jak na nie­któ­ry­ch ślu­za­ch na Ma­zu­ra­ch, to by to się i za set­ki ty­się­cy lat nie zwró­ci­ło.

  Pły­nąć na otwar­cie się opła­ca­ło – by­ła to ja­kaś atrak­cja – ale dla dal­szej tu­ry­sty­ki to sen­su nie ma. Ja już tam na pew­no nie wró­cę, bo pły­wa­łem już w tym ro­ku mo­im ma­łym sied­mio­me­tro­wym, mie­czo­wym jach­tem śród­lą­do­wym i po Za­to­ce Gdań­skiej, i po Za­le­wie Wi­śla­nym, i Szkar­pa­wą z Gdań­ska do Kry­ni­cy Mor­skiej w te i z po­wro­tem kil­ka ra­zy. By­łem w So­po­cie i Puc­ku. Nie wi­dzę żad­nej atrak­cji w pły­nię­ciu z Za­le­wu prze­ko­pem do Gdań­ska – le­piej pły­nąć Szkar­pa­wą, a na pew­no bez­piecz­niej. Ale i tak tam ma­ło kto pły­wa, na­wet w se­zo­nie. Prze­kop za­pew­nia tyl­ko to, że moż­na pły­nąć na ża­gla­ch, a nie na sil­ni­ku.

  Więk­sze ki­lo­we jach­ty mor­skie, z za­nu­rze­niem po­zwa­la­ją­cym przej­ść prze­kop, i tak tam nie bę­dą wpły­wać czę­sto, bo nie ma gdzie cu­mo­wać – nie ma od­po­wied­ni­ch por­tów czy ma­rin – nie ma nawet planów, by takie stworzyć. Ale na­wet jak za te trzy la­ta po­głę­bią tor wod­ny do El­blą­ga i zbu­du­ją ma­ri­nę jach­to­wą dla ki­lo­wy­ch jach­tów, to na­dal bę­dzie trud­no, bo już przy wie­trze po­wy­żej pię­ciu stop­ni w ska­li Be­au­fort tam się wy­twa­rza więk­sza fa­la niż na Za­to­ce Gdań­skiej, więc wą­skim to­rem wod­nym prze­pły­nąć bę­dzie bar­dzo trud­no. Za­lew Wi­śla­ny je­st że­glar­sko du­żo bar­dziej nie­bez­piecz­ny niż Za­to­ka Gdań­ska. Na do­da­tek wszę­dzie czy­ha­ją sie­ci, więc i śród­lą­do­we jach­ty tam są rzad­ko­ścią – i tak bę­dzie na­dal. Tam oczywiście do tej pory jakieś jachty i stateczki pływały – i będą nadal pływać.

  Prze­kop nie ma sen­su na­wet tu­ry­stycz­ne­go – nie zwiększy ruchu rekreacyjnego. To by­ła tylko dwu­dnio­wa atrak­cja. A dla­cze­go nie ma sen­su eko­no­micz­ne­go, je­st wy­ja­śnio­ne bar­dzo po­rząd­nie tu: ]]>PRZE­KOP MIE­RZEI - prze­PiS na KA­TA­STRO­FĘ]]>. Ta ana­li­za bar­dzo do­brze wy­ja­śnia, dla­cze­go prze­kop to ]]>pi­swo­ski miś]]>! Poniżej ca­ło­ść ana­li­zy bez­sen­sow­no­ści prze­ko­pu.

Grze­go­rz GPS Świ­der­ski

PRZE­KOP MIE­RZEI - prze­PiS na KA­TA­STRO­FĘ

  Dzi­siaj, 17 wrze­śnia rząd uro­czy­ście otwie­ra prze­kop Mie­rzei. Pro­jekt był pro­mo­wa­ny ja­ko in­we­sty­cja go­spo­dar­czo opła­cal­na. Zy­skać mia­ło mia­sto El­bląg, port, fir­my, miesz­kań­cy, re­gion. Do­dat­ko­wo mia­ła być ko­rzy­ść dla obron­no­ści wo­bec po­ten­cjal­nej agre­sji Ro­sji.

  Od sa­me­go po­cząt­ku in­we­sty­cja by­ła kry­ty­ko­wa­na ja­ko mar­no­wa­nie pu­blicz­ny­ch pie­nię­dzy. Już pro­ste ana­li­zy fi­nan­so­we po­ka­zy­wa­ły, że in­we­sty­cja zwró­ci się "za pięć­set lat". To i tak by­ła bar­dzo opty­mi­stycz­na wer­sja. W rze­czy­wi­sto­ści je­st JESZ­CZE GO­RZEJ - zwro­tu nie bę­dzie na­wet po upły­wie mi­lio­nów lat. Je­st to praw­dzi­wa go­spo­dar­cza KA­TA­STRO­FA. Ale za­no­si się na to, że to nie tyl­ko ka­ta­stro­fa go­spo­dar­cza, ale tak­że naj­droż­szy w hi­sto­rii Pol­ski ka­ba­ret: dzi­siaj otwie­ra­ny je­st "prze­kop DO­NI­KĄD". Czy wy wie­cie, co my ro­bi­my tym prze­ko­pem?

  Wi­dząc ro­sną­ce kosz­ty (z 800 mln do po­nad 2 mi­liar­dów), rząd zmie­nił spe­cu­sta­wą cha­rak­ter in­we­sty­cji z "go­spo­dar­czej" na "woj­sko­wą" i tym sa­mym utaj­nia­jąc jej prze­bieg, w szcze­gól­no­ści kosz­ty oraz omi­ja­jąc kwe­stie śro­do­wi­sko­we. Wy­glą­da to tak, jak by ktoś z eki­py rzą­dzą­cej (kto!?) w koń­cu cał­ko­wi­cie stra­cił cier­pli­wo­ść i po­sta­no­wił "otwo­rzyć szka­tuł­kę młot­kiem ... pneu­ma­tycz­nym".

IN­WE­STY­CJA

  Ca­ła in­we­sty­cja to:

• prze­kop ze śluzą
• po­nad 20 ki­lo­me­trów to­ru wod­ne­go na Za­le­wie Wi­śla­nym
• tor na rze­ce El­bląg
• prze­bu­do­wa mo­stów
• ob­rot­ni­ca
• roz­bu­do­wa por­tu El­bląg
• in­fra­struk­tu­ra do­jaz­do­wa

  Z obec­ny­ch sza­cun­ków wy­ni­ka, że kwo­ta ta to ok 3 mi­liar­dy, ale bio­rąc pod uwa­gę cią­gły wzro­st kosz­tów, na­le­ży już dzi­siaj mó­wić o 4 MI­LIAR­DA­CH zł.

  Co gor­sze: nie­wy­klu­czo­ne, że w przy­szło­ści ca­ły sys­tem por­to­wo-ka­na­ło­wy oka­że się STUD­NIĄ BEZ DNA dla sa­mo­rzą­du i za­rzą­du że­glu­gi.

STAT­KI

  Do­ce­lo­wo do por­tu ma­ją za­wi­jać stat­ki o dłu­go­ści do 100 m, sze­ro­ko­ści do 20 m i za­nu­rze­niu do 4,5 m. Pro­blem w tym, że ta­kie stat­ki nie ist­nie­ją i ra­czej nikt ich nie bę­dzie bu­do­wał, gdyż dzi­siaj je­st trend na co­raz więk­sze stat­ki, aby ob­ni­żać kosz­ty.

ANA­LI­ZA FI­NAN­SO­WA

  Sam prze­kop nie bę­dzie przy­no­sił przy­cho­dów, a prze­pły­nię­cie bę­dzie dla wszyst­ki­ch dar­mo­we. Trud­no je­st więc osza­co­wać przy­cho­dy po­śred­nie i róż­ne­go ro­dza­ju ko­rzy­ści. Po­nad­to te przy­cho­dy i ko­rzy­ści trze­ba ze­sta­wić z kosz­ta­mi i pro­ble­ma­mi. Spró­buj­my jed­nak zro­bić uprosz­czo­ną ana­li­zę:

Na­kła­dy: 4 mi­liar­dy zł.

  Ozna­cza to ko­niecz­no­ść po­no­sze­nia kosz­tów fi­nan­so­wy­ch ok. 200 mln zł rocz­nie (przy kosz­cie fi­nan­so­wym 5%). Do te­go ra­ta ka­pi­ta­ło­wa 100 mln zł. Przy­ję­to za­ło­że­nie roz­ło­że­nia spła­ty na 40 lat. Oczy­wi­ście wte­dy od­set­ki stop­nio­wo ma­lał­by do ze­ra, ale przez pierw­sze 10-15 lat sa­me kosz­ty fi­nan­so­we to ok. 300 mln zł rocz­nie.

  Przy­cho­dy por­tu bę­dą wy­no­si­ły ok. 2 mln zł rocz­nie. To są kwo­ty z dwó­ch róż­ny­ch świa­tów. To tak, jak­by wła­ści­ciel stra­ga­nu z wa­rzy­wa­mi chciał z przy­cho­dów sfi­nan­so­wać bu­do­wę elek­trow­ni ją­dro­wej.

Kosz­ty ope­ra­cyj­ne

  Rocz­ne utrzy­ma­nie to­ru wod­ne­go to ob­słu­ga ślu­zy, po­głę­bia­nie to­ru od stro­ny za­to­ki i za­le­wu, utrzy­ma­nie to­ru na rze­ce i po­głę­bia­nie por­tu. Bę­dą to kosz­ty rzę­du dzie­sią­tek mln zł. Utrzy­ma­nie to­ru na płyt­kim za­le­wie je­st trud­niej­sze, niż na głę­bo­kim akwe­nie, gdyż na­wet ma­łe fa­lo­wa­nie bar­dzo szyb­ko za­mu­la ryn­nę to­ru. Prak­tycz­nie po­głę­biar­ka bę­dzie mu­sia­ła pra­co­wać NON STOP.

  Co waż­ne to są prak­tycz­nie sa­me kosz­ty sta­łe, a więc na­wet przy cał­ko­wi­tym bra­ku ru­chu stat­ków, te kosz­ty po­zo­sta­ną prak­tycz­nie bez zmian.

PORT

  Port w El­blą­gu ostat­nio miał prze­ła­dun­ki ok. 90 tys ton (o iro­nio: głów­nie wę­giel z Ro­sji). Obec­nie prak­tycz­nie nie ma żad­ny­ch prze­ła­dun­ków w por­cie. Jed­nak­że od­waż­ne pla­ny za­kła­da­ją na po­czą­tek prze­ła­dun­ki ok 1,5 mln ton, a do­ce­lo­wo 5 mln ton. To są KOM­PLET­NE MRZON­KI. Port w Ko­ło­brze­gu, któ­ry ma bez­pro­ble­mo­wy do­stęp do mo­rza, któ­ry mo­że przyj­mo­wać stat­ki z za­nu­rze­niem 5,5 m, ob­słu­gu­je dzi­siaj ok. 200 tys ton. Dla­cze­go port w El­blą­gu, z ta­ki­mi pro­ble­ma­mi, miał­by ob­słu­gi­wać wię­cej, niż wy­god­ny port w Ko­ło­brze­gu? Na do­da­tek port w Ko­ło­brze­gu to praw­dzi­wy port, a nie przy­stań rzecz­na w El­blą­gu.

EKO­LO­GIA

• fa­lo­chro­ny od stro­ny mo­rza unie­moż­li­wią prze­no­sze­nie się pia­sku, co spo­wo­du­je abra­zję plaż (ich za­ni­ka­nie).
• pra­ca po­głę­bia­rek znisz­czy wa­lo­ry tu­ry­stycz­ne tej czę­ści za­le­wu.
• sztucz­na wy­spa to po pro­stu ku­pa szla­mu wy­bra­ne­go z dna Za­le­wu i wi­do­ko­wo bę­dzie nisz­czy­ła kra­jo­braz dla tu­ry­stów w Kry­ni­cy Mor­skiej.
• na dnie Za­le­wu znaj­du­je się wie­le po­wo­jen­ny­ch wra­ków i za­nie­czysz­czeń. Dzia­ła­nia po­głę­bia­ją­ce bę­dą uwal­nia­ły sub­stan­cje nie­bez­piecz­ne.

PRO­BLE­MY:

• je­że­li prze­ła­dun­ki w El­blą­gu wzro­sną do mi­lio­na ton, a staw­ki por­to­we zo­sta­ną po­dwo­jo­ne, to rocz­ny przy­cho­dy por­tu osią­gną 2 mi­lion zł. (a z te­go trze­ba od­jąć kosz­ty!). Nie ma więc moż­li­wo­ści, że­by prze­kop zwró­cił się na­wet za 1000 lat.
• po­rów­na­nie do ru­chu stat­ków w Eu­ro­pie Za­chod­niej je­st bez sen­su: tam ist­nie­je ogrom­na in­fra­struk­tu­ra wod­na, któ­ra nie ma po­rów­na­nia NI­GDZIE NA ŚWIE­CIE i do­ty­czy WY­ŁĄCZ­NIE oko­lic Rot­ter­da­mu i An­twer­pii oraz por­tów del­ty Re­nu. W in­ny­ch miej­sca­ch te­go ty­pu trans­port ma zna­cze­nie mar­gi­nal­ne, gdyż to­wa­ry wo­zi się bar­dzo ta­nim, szyb­kim i ela­stycz­nym trans­por­tem dro­go­wym.
• port w El­blą­gu ob­słu­gi­wał do tej po­ry głów­nie wę­giel z Ro­sji. Te­raz nie ma prak­tycz­nie żad­ny­ch to­wa­rów, któ­re moż­na by prze­wo­zić przez ten port.
• Bursz­tyn - mia­ło być 7 ton, któ­re sfi­nan­so­wa­ły­by bu­do­wę - nie­ste­ty, jak zwy­kle nas OKŁA­MA­NO: nie by­ło prak­tycz­nie nic (wy­do­by­to kil­ka­na­ście kg).
• z uwa­gi na ma­łą głę­bo­ko­ść za­le­wu (ok 2m) na­wet nie­wiel­kie fa­lo­wa­nie bę­dzie po­wo­do­wa­ło szyb­kie za­mu­la­nie ryn­ny to­ru wod­ne­go. To ozna­cza du­że kosz­ty po­głę­bia­nia.
• do­dat­ko­wy koszt to bu­do­wa sztucz­nej wy­spy i ka­na­łu do niej
• wzro­st tu­ry­sty­ki - bę­dzie to je­dy­nie to trans­fer z jed­ne­go miej­sca w dru­gie, a nie roz­wój. Je­że­li wię­cej lu­dzi przy­je­dzie do El­blą­ga, to mniej przy­bę­dzie do Mrą­go­wa lub Kry­ni­cy Mor­skiej. Su­ma efek­tów: ZE­RO.
• ła­ma­ny trans­port to OGROM­NY KOSZT dla lo­gi­sty­ki. Nikt nie zde­cy­du­je się na prze­wo­że­nie ła­dun­ków trans­por­tem ła­ma­nym, je­że­li ma al­ter­na­ty­wę w po­sta­ci ta­nie­go, szyb­kie­go i ela­stycz­ne­go trans­por­tu dro­go­we­go
• kosz­ty ubez­pie­czeń - w lo­gi­sty­ce każ­dy do­dat­ko­wy ele­ment lo­gi­stycz­ny (zwłasz­cza prze­ła­du­nek) ozna­cza zna­czą­cy wzro­st staw­ki ubez­pie­cze­nio­wej.
• brak ko­le­jo­we­go po­łą­cze­nia dla po­cią­gów kon­te­ne­ro­wy­ch (wy­ma­ga­na dłu­go­ść to­ru prze­ła­dun­ko­we­go w por­cie: 750 m)
• uży­wa­ny dźwig por­to­wy to koszt 1 mln zł. Kto za­in­we­stu­je w dźwig i je­go utrzy­ma­nie, gdy nie bę­dzie pla­no­wa­ne­go wzro­stu prze­ła­dun­ków?
• na od­le­gło­ści 60 km trans­port dro­go­wy bę­dzie za­wsze tań­szy, niż dwu­krot­ne ope­ro­wa­nie dźwi­giem
• brak stat­ków prze­kop-max o za­nu­rze­niu 4,5m. Obec­nie bu­du­je się co­raz więk­sze, a nie co­raz mniej­sze stat­ki. Lo­kal­ne to­wa­ry ob­słu­gu­je trans­port dro­go­wy
• por­ty 3City oraz fir­my lo­gi­stycz­ne nie wi­dzą po­trze­by współ­pra­cy z por­tem w El­blą­gu
• Ko­ło­brzeg od daw­na ma do­stęp do mo­rza dla stat­ków 5,5m, a prze­ła­dun­ki są bar­dzo ma­łe. Dla­cze­go El­bląg miał­by mieć 5 mi­lio­nów ton, sko­ro Ko­ło­brzeg nie ma 200 ty­się­cy ton???
• jach­ty bez pro­ble­mu mo­gą pły­nąć na Bał­tyk dro­gą al­ter­na­tyw­ną przez Wi­słę Szkar­pa­wą - nie po­trze­bu­ją w ogó­le prze­ko­pu
• że­glu­ga bę­dzie moż­li­wa tyl­ko w cią­gu dnia i w trak­cie se­zo­nu. Zi­mą bę­dzie pro­blem, bo Za­lew za­ma­rza.

STA­TEK vs TIR

  Cię­ża­rów­ka wie­zie kon­te­ner z El­blą­ga do Gdań­ska w 45 mi­nut. Sta­tek - teo­re­tycz­nie kil­ka go­dzin, ale w prak­ty­ce mu­si cze­kać na peł­ny za­ła­du­nek, a to mo­że ozna­czać na­wet ty­dzień. Żad­na fir­ma lo­gi­stycz­na nie wy­śle kon­te­ne­ra stat­kiem.

AL­TER­NA­TY­WY

  Każ­dy spo­sób wy­da­nia pie­nię­dzy (czy­li ZA­AN­GA­ŻO­WA­NIA ZA­SO­BÓW) ma swoją al­ter­na­ty­wę. Isto­tą in­we­sto­wa­nia je­st wy­bór naj­lep­szej moż­li­wej al­ter­na­ty­wy. Tak po­stę­pu­je­my w ży­ciu pry­wat­nym, gdy idąc z punk­tu A do punk­tu B, wy­bie­ra­my dro­gą OPTY­MAL­NĄ. Nie ozna­cza to, że je­st to dro­ga naj­krót­sza! Wy­bór za­le­ży od wie­lu czyn­ni­ków: od­le­gło­ść, czas, koszt, ry­zy­ka itp.

  Ta­kim sa­mym kry­te­riom pod­le­ga­ją wie­lo­mi­liar­do­we in­we­sty­cje i zwy­kła de­cy­zja, któ­rę­dy doj­ść na przy­sta­nek tram­wa­jo­wy (i czy w ogó­le war­to tam doj­ść).

• DŁUG. W przy­pad­ku in­we­sty­cji prze­ko­pu Mie­rzei (oraz łą­czą­cy­ch się z tym dal­szy­ch in­we­sty­cji) al­ter­na­tyw by­ło bar­dzo du­żo. Na przy­kład, za­mia­st wy­da­wać 4 mi­liar­dy, rząd mó­gł o ta­ką kwo­tę ob­ni­żyć dług, któ­re za kil­ka­dzie­siąt lat bę­dą mu­sia­ły spła­cać na­sze dzie­ci.
• DZIE­CI. Moż­na by­ło za ta­ką kwo­tę sfi­nan­so­wać 8 TYSIĘCY po­waż­ny­ch ope­ra­cji lub ku­ra­cji ra­tu­ją­cy­ch zdro­wie cho­ry­ch dzie­ci.
• ROZ­BU­DO­WA POR­TU W GDAŃSKU. Moż­na by­ło roz­bu­do­wać port kon­te­ne­ro­wy w Gdań­sku, czy­niąc z nie­go naj­waż­niej­szy port w tej czę­ści Eu­ro­py. Skut­ki go­spo­dar­cze ta­kiej roz­bu­do­wy por­tu w Gdań­sku by­ły­by GI­GAN­TYCZ­NE. Ta czę­ść Pol­ski ule­gła­by ogrom­nym prze­obra­że­niom. Zy­ski z tej in­we­sty­cji by­ły­by NIE­WY­OBRA­ŻAL­NE. No­wy port za­ssał­by to­wa­ry z ca­łe­go re­gio­ny bał­tyc­kie­go, gdyż ani por­ty na wschód, ani na Za­chód.
• CZOŁ­GI. Za 4 mi­liar­dy moż­na ku­pić 50 czoł­gów Abrams lub 400 dro­nów Baj­krak­tar.
• da VIN­CI. Za 4 mi­liar­dy moż­na ku­pić 400 ro­bo­tów chi­rur­gicz­ny­ch da Vin­ci.
• DRO­GI. 4 mi­liar­dy moż­na by­ło wy­dać na lep­sze po­łą­cze­nia dro­go­we.
• OSTRO­ŁĘ­KA. Za 4 mi­liar­dy moż­na trzy ra­zy wy­bu­rzyć elek­trow­nię w Ostro­łę­ce.
• FA­BRY­KI. Bu­do­wa jed­nej fa­bry­ki z no­wo­cze­sną li­nią tech­no­lo­gicz­ną, za­trud­nia­ją­cą 30 pra­cow­ni­ków to koszt ok 20 mi­lio­nów zł. Za 4 mi­liar­dy moż­na zbu­do­wać 200 ta­ki­ch fa­bryk ! Czy­li pra­cę w no­wo­cze­sny­ch fir­ma­ch zna­la­zło­by 6000 miesz­kań­ców El­blą­ga!