9 lipca 1944 roku Finlandia obroniła niepodległość

Jesteśmy świadkami wiekopomnej chwili. Oto Finlandia, po dekadach wymuszonej jeszcze przez Stalina ograniczonej neutralności staje się członkiem NATO.

Na dodatek kaprys Nemezis sprawił, że wejście do NATO Finlandii zbiega się z rocznicą zakończenia największej bitwy w dziejach Skandynawii, która skutecznie ostudziła zapędy Stalina, chcącego z Finlandii uczynić sowiecką republikę związkową.

Próba podboju Finlandii, będącej „rosyjską ziemią” przez około 110 lat, miała miejsce zaraz po napaści na Polskę. 30 listopada 1939 roku armia sowiecka zaatakowała Finlandię. Pomimo strat większych, niż ponieśli zachodni alianci podczas całej kampanii zapoczątkowanej desantem w Normandii (6 czerwca 1944 r.) i zakończonej kapitulacją Niemiec 8 maja 1945 roku, zysk Imperium Stalina był mizerny.

Owszem, przesunięto o kilkadziesiąt kilometrów granice, ale licząc to w odniesieniu do ofiar był to jeden z najkrwawiej zdobytych terytoriów Związku Sowieckiego, nb. ciągle wchodzący w skład Rosji.

Mimo to w wojnie pomiędzy Hitlerem a Stalinem Finlandia nie zamierzała wziąć udziału.

Jak to się więc stało, że oddziały fińskie przesunęły się w stronę Leningradu, co wydatnie zwiększyło ilość ofiar trwającej 900 dni blokady tego miasta?

Realizując wcześniejsze plany sowieci w dniach 25-26 czerwca dokonali ataków lotniczych na terytorium neutralnego państwa.

W odpowiedzi wojska fińskie przeszły do kontrnatarcia, a 25 listopada tego roku Finlandia przystąpiła do paktu antykominternowskiego.

Dopiero wtedy Finlandia udostępniła część swojego terytorium dla potrzeb Wehrmachtu.

Finowie za cel rozpoczętej przez Stalina wojny postawili sobie odzyskanie ziem utraconych na rzecz potężnego sąsiada w wyniku wojny zimowej.

Powyższy cel wojska fińskie osiągnęły do końca sierpnia 1941 roku.

Fińskie natarcie na Przesmyku Karelskim w kierunku Leningradu zostało wstrzymane we wrześniu, jednak we Wschodniej Karelii ofensywa była kontynuowana do 6 grudnia 1941. Finowie dotarli tam aż do jeziora Onega i rzeki Swir, po czym front ustabilizował się na następne dwa i pół roku, do czerwca 1944. W dniu zakończenia fińskiej ofensywy – 6 grudnia 1941 – fiński parlament podjął uroczystą uchwałę o zjednoczeniu wyzwolonych ziem z Finlandią, natomiast zdobytym terytoriom rosyjskim (to jest nie należącym do Finlandii przed wybuchem wojny zimowej) nadano status okupacyjny. Jednocześnie rozpoczęto demobilizację – do wiosny 1942 180 tysięcy żołnierzy wróciło do domów.

(wikipedia)

25 czerwca 1944 roku rozpoczęła się bitwa oTali-Ihantala.

Były to dwie wioski położone w sąsiedztwie zatoki Viipuri i ujścia rzeki Vuoksi. 9 lipca zakończyła się zwycięstwem taktycznym Finów.

]]>http://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Tali-Ihantala]]>

W wyniku otwarcia Drugiego Frontu przez aliantów zachodnich Stalin zaczął wycofywać jednostki z kierunku północnego aby użyć ich na kierunku strategicznie ważniejszego natarcia w Polsce i Niemczech a Finowie zostali zmuszeni do podpisania zawieszenia broni (4 września), a wkrótce potem rozejmu (19 września). Następnie wskutek nacisków ze strony radzieckiej Finlandia podjęła działania przeciw wojskom niemieckim w Laponii (wojna lapońska).

Wojna kontynuacyjna formalnie zakończyła się traktatem paryskim, podpisanym 10 lutego 1947, w którym potwierdzono radzieckie zdobycze terytorialne z 1940. Ponadto Finlandia utraciła na rzecz ZSRR kolejne tereny (okolice Petsamo) oraz flotę wojenną, zgodziła się na limity we własnej armii, dzierżawę półwyspu Porkkala na 50 lat i spłatę odszkodowań wojennych.

(wikipedia)

Na „dzierżawionym” półwyspie powstała duża baza wojskowa, a Helsinki znalazły się w zasięgu sowieckiej artylerii.

Teren zwrócono Finom w wyniku rokowań 3 lata po śmierci Stalina (w 1956).

Wspominając powyższe warto pamiętać o jeszcze jednym.

Otóż tzw. finlandyzacja, czyli ograniczenie przez obce mocarstwo swobody polityki zagranicznej innego państwa w zamian za brak interwencji w politykę wewnętrzną (za: wikipedia) przez dekady pozostawała w sferze marzeń naszej tzw. koncesjonowanej opozycji. Pisali o niej zarówno Kuroń jak i Moczulski.

Wydaje się niemal pewne, że pierwsze polskie rządy po 1989 r. pozostawały mniej lub bardziej pod wpływem tej właśnie doktryny.

Wystarczy wspomnieć o koncepcji „NATO bis” Lecha Wałęsy czy też powołaniu na Prezydenta komunistycznego „generała”, głównego animatora stanu wojennego Wojciecha Jaruzelskiego.

W sferze wojskowej aż do 1 lipca 1991 roku pozostawaliśmy członkiem Układu Warszawskiego, paktu gwarantującego ongiś podległość Sowietom.

Jak wiadomo z najnowszej historii ZSRS formalnie rozwiązał się dopiero 26 grudnia 1991 roku.

9.07 2022
 

fot. francuski myśliwiec typu Morane-Saulnier 406 w barwach fińskich (1942 r.). Domena publiczna - Wikimedia Commons