Lasy Warzyckie. Tu się słyszy historię (cz. I)

Pan E., 68 lat, jaślanin: byłem mały, malutki, niewiele pamiętam....twarze, twarze, blade, strach, strach. Starch i głód. Głód i strach. Mieszkaliśmy w lesie, obok przechodził front. Wysiedlili nas, wyrzucili z domu. Starch, głód, zimno.

Chwilami brak nadziei. Przez kilka następnych lat, już w łóżku, w ciepłym łóżeczku w domu, kładąc się spać, wkładałem kromkę chleba pod poduszkę, tak na wszelki wypadek.

***

Jedziemy z Jasła, w kierunku Krosna. Skręcamy w lewo i wjeżdzamy na najwyższe wzgórze w okolicy, Babią Górę, 387 m npm. Szukamy kurhanów. O kurhanach wiem, bo opowiedzieli mi jaślanie. Chcemy je zobaczyć. Ot, mieszczuchy szukające sensacji. A kurhan sprzed ponad 4 tys. lat to nie lada gratka!

Jeździmy, błądzimy, pytamy miejscowych: "kurhany, no gdzie te kurhany?". A nie wim, panie, odpowiada jeden z drugim.

Whatta fuck, nie wiedzą??? Miejscowi? Może więc kurhanów nie ma? W "Wikipedii" wprawdzie wspomniano, ale bez żadnego odnośnika, bez linka, bez...ech, trochę historii i człowiek się gubi.

***

Wjeżdżamy w las, ale jeszcze drogą asfaltową. Brama, a na niej napis:

Przechodniu, powiedz Ojczyźnie, że wierni jej prawom tu spoczywają.

Spaceruję pomiędzy mogiłami, w większości są to mogiły zbiorowe. "Wspaniałych duchem żołnierzy AK", "Bohaterom", "Niezłomny żołnierz, major AK, torturowany w hitlerowskim więzieniu, następnie stracony w tym miejscu, 1943"

W przewodniku: kilka tysięcy ofiar faszyzmu, Polaków, Żydów, Łemków. Miejsce kaźni z terenu całego Podkarpacia.

Jest zbiorowa mogiła kalekich dzieci z ośrodków wychowawczych w Miejscu Piastowym i Iwoniczu. Zostały okrutnie zamordowane. Hitlerowcom żal było amunicji, więc roztrzaskiwali główki dzieci o leśne drzewa.

Boże...Boże....

Stoję nad mogiłą długą chwilę.

Boże, nie pozwól, by o nich zapomniano!

Florentyna Madejewska. Jej dom, określany w konspiracji kryptonimem "Lukaszów", był punktem kontaktowym dla żołnierzy polskich przechodzących przez „zieloną granicę" polsko- słowacką na Węgry, a stamtąd na Zachód do tworzących się jednostek armii polskiej.

Florentyna Madejewska podjęła pracę w Polskim Komitecie Opiekuńczym zajmującym się dożywianiem i pomocą więźniom jasielskiego więzienia. Wraz
z innymi przygotowywała posiłki i paczki. Nawiązywała kontakty z więźniami
i przekazywano informacje o ewentualnym zagrożeniu dla innych. Była łączniczką między strażnikami jasielskiego więzienia, a szefem Kedywu rzeszowskiego por. Zenonem Sobotą ps. „ Korczak ". Organizowała też pomoc dla przesiedleńców.

Została aresztowana przez Gestapo 3 stycznia 1944 r. Po dziesięciu dniach śledztwa została przewieziona do Krakowa. W jakiś czas później przywieziono ją na powrót do Jasła i rozstrzelano 31 marca 1944 r. w lesie Warzyckim.

***

Piszę o pani Florentynie, z prostego powodu. Ocalić od zapomnienia. Od 2004 roku została honorową obywatelką Jasła. Wiedzą jednak o tym chyba tylko niektórzy miejscowi urzędnicy i kilku nauczycieli z okolicznych szkół.

***

Kurhany?

Do kurhanów docieramy następnym razem.