Tolerancja

To­le­ran­cja w daw­nym zna­cze­niu ozna­cza­ła po­wstrzy­ma­nie się od sto­so­wa­nia prze­mo­cy fi­zycz­nej wo­bec ko­goś, ko­go nie ak­cep­tu­je­my, nie sza­nu­je­my, nie zga­dza­my się z je­go po­glą­da­mi, nie uzna­je­my je­go sys­te­mu etycz­ne­go — uwa­ża­my, że je­go po­stę­po­wa­nie je­st złe.

       Daw­na Rzecz­po­spo­li­ta sły­nę­ła wła­śnie z tak ro­zu­mia­nej to­le­ran­cji, czy­li po­sta­wy, któ­ra ozna­cza­ła brak agre­sji i prze­mo­cy wo­bec ty­ch, któ­rzy nie za­słu­gu­ją na ak­cep­ta­cję i sza­cu­nek. To wła­śnie ta słyn­na to­le­ran­cja po­zwo­li­ła przy­jąć na te­re­ny Rzecz­po­spo­li­tej ży­dów, któ­rzy wszę­dzie in­dziej w Eu­ro­pie by­li prze­śla­do­wa­ni fi­zycz­nie — by­ły or­ga­ni­zo­wa­ne po­gro­my, wy­pę­dza­no ich prze­mo­cą i fi­zycz­nie eli­mi­no­wa­no. W Pol­sce mo­gli się osie­dlić i być wol­ny­mi od prze­śla­do­wań. Jed­nak ich re­li­gia, mo­ral­no­ść, czy zwy­cza­je, ak­cep­to­wa­ne i sza­no­wa­ne nie by­ły, bo po­wszech­nie obo­wią­zu­ją­cą re­li­gią był ka­to­li­cy­zm. Po­zwo­lo­no im na peł­ną au­to­no­mię w swo­ich en­kla­wa­ch, ale nie za­ak­cep­to­wa­no ich za­sad, nie zin­te­gro­wa­no ich z na­szy­mi. To by­ła kwin­te­sen­cja to­le­ran­cji.

       To wła­śnie dzię­ki tej słyn­nej pol­skiej to­le­ran­cji ho­mo­sek­su­ali­zm ni­gdy w Pol­sce nie był nie­le­gal­ny, pod­czas gdy wszę­dzie w Eu­ro­pie był su­ro­wo ka­ra­ny. Nie­mniej ni­gdy w Pol­sce nie by­ło ak­cep­ta­cji dla ho­mo­sek­su­ali­zmu. Tra­dy­cyj­na ka­to­lic­ka mo­ral­no­ść, mi­mo le­gal­no­ści, uzna­wa­ła ak­ty ho­mo­sek­su­al­ne za grzesz­ne, a więc nie by­ło ak­cep­ta­cji i sza­cun­ku, by­ła tyl­ko to­le­ran­cja.

       Dziś po­li­tycz­na po­praw­no­ść na­ka­zu­je ina­czej ro­zu­mieć to­le­ran­cję. To­le­ran­cja w no­wym zna­cze­niu ma w so­bie za­wie­rać też ak­cep­ta­cję i sza­cu­nek. A to, co daw­niej ozna­cza­ła to­le­ran­cja, ma nie mieć swo­je­go sło­wa. No­wo­mo­wa li­kwi­du­je więc daw­ną to­le­ran­cję, zmie­nia jej zna­cze­nie i czy­ni ją sy­no­ni­mem ak­cep­ta­cji. By­śmy po­zo­sta­li to­le­ran­cyj­ni, mu­si­my ży­dow­ską mo­ral­no­ść i ho­mo­sek­su­al­ne ak­ty ak­cep­to­wać i sza­no­wać.

       Daw­niej an­ty­se­mi­ty­zm to by­ła nie­to­le­ran­cja, dziś an­ty­se­mi­ty­zm to brak ak­cep­ta­cji i sza­cun­ku. Nie­to­le­ran­cja to by­ło oczy­wi­ście zło, ale nie ma ni­cze­go złe­go w bra­ku ak­cep­ta­cji i sza­cun­ku. Dziś wy­star­czy skry­ty­ko­wać ży­dów, by zo­stać an­ty­se­mi­tą.

       Bę­dąc to­le­ran­cyj­nym w tra­dy­cyj­nym zna­cze­niu, mo­gę ko­goś ob­ra­żać, mo­gę się na nie­go ob­ra­zić, mo­gę go wy­kląć, mo­gę sto­so­wać ostra­cy­zm, kry­ty­ko­wać, wzy­wać do boj­ko­tu, ata­ko­wać wer­bal­nie — i na­dal bę­dę wo­bec nie­go to­le­ran­cyj­ny. Mo­gę za­cho­wać do ko­goś wro­go­ść, ale go to­le­ro­wać, a za­tem po­zwa­lać żyć. To­le­ran­cja to tyl­ko po­wstrzy­ma­nie się od prze­mo­cy wo­bec te­go, ko­go to­le­ru­ję. Wszel­kie śro­do­wi­ska LGBT cie­szą się w Pol­sce peł­ną to­le­ran­cją w sta­rym zna­cze­niu. Jed­nak im to nie wy­star­cza — żą­da­ją jesz­cze ak­cep­ta­cji i sza­cun­ku. W tym ce­lu ma­ni­pu­lu­ją sło­wa­mi i zmie­nia­ją zna­cze­nie to­le­ran­cji.

       A tym­cza­sem ma­my w Pol­sce rze­czy­wi­sty brak to­le­ran­cji. W Pol­sce je­ste­śmy prze­mo­cą, przy uży­ciu si­ły fi­zycz­nej (co je­st ob­ja­wem bra­ku to­le­ran­cji w sta­rym zna­cze­niu) zmu­sza­ni do ubez­pie­czeń spo­łecz­ny­ch, do okre­ślo­ne­go spo­so­bu na­ucza­nia dzie­ci, do pła­ce­nia ha­ra­czu od do­cho­du. Je­ste­śmy zmu­sza­ni do uzy­ski­wa­nia wie­lu cer­ty­fi­ka­tów, kon­ce­sji, po­zwo­leń, re­cept, li­cen­cji — i do ty­sią­ca in­ny­ch za­cho­wań, któ­re są ele­men­tem pro­gra­mu so­cjal­de­mo­kra­tycz­ne­go, a za­tem le­wi­co­we­go. Le­wi­ca to­le­ran­cyj­na nie je­st, bo nie ogra­ni­cza się w re­ali­zo­wa­niu swo­je­go pro­gra­mu do ata­ku wer­bal­ne­go czy ostra­cy­zmu — ata­ku­je nas fi­zycz­nie, si­ło­wo, przy uży­ciu po­li­cyj­nej pa­ły. A ru­chy LGBT są oczy­wi­ście le­wi­co­we — w peł­ni ak­cep­tu­ją so­cjal­de­mo­kra­tycz­ny pro­gram.

       Le­wi­ca do­ma­ga się ak­cep­ta­cji i sza­cun­ku dla swo­ich war­to­ści, ale sa­ma nie to­le­ru­je war­to­ści wol­no­ścio­wy­ch. A jesz­cze na do­da­tek nisz­czy ję­zyk no­wo­mo­wą.

       Nie ma żad­ne­go sło­wa, któ­re moż­na użyć, by na­zwać po­ję­cie kie­dyś na­zy­wa­ne to­le­ran­cją. A więc zmia­na zna­cze­nia spo­wo­do­wa­ła, że do­brze zna­ne, sta­re po­ję­cie, nie ma na­zwy, a in­ne po­ję­cie ma na­zwy dwie. To­le­ran­cja to dziś sy­no­nim ak­cep­ta­cji. To wpro­wa­dza mę­tlik po­ję­cio­wy i utrud­nia po­ro­zu­mie­nie. Cho­dzi więc ewi­dent­nie o po­li­tycz­ną ma­ni­pu­la­cję.

Grzegorz GPS Świderski

PS. Notki powiązane:

• ]]>Wulgarna pejoratywizacja pojęć zepitetyzowanych]]>
• ]]>Fejsbużyca to Żydówka]]>
• ]]>Myślozbrodnie]]>