Piotr Semka i zagadka Wałęsy

W kwestiach polityki bieżącej nie jestem przesadnym fanem publicystyki Piotra Semki. Tym pozytywniej zaskoczyła mnie jego książka „Za, a nawet przeciw. Zagadka Lecha Wałęsy”, nie wiem, czy nie najlepsza z dostępnych na ten temat pozycji.

Oto bowiem Semka opowiada historię Wałęsy z pozycji trochę innych, niż czyniono to dotąd. Nie jest to krytyka, oparta na źródłach historycznych ani hagiografia, pisana raczej w celu podtrzymania użytecznego dla salonu mitu, niż dojścia do prawdy. W zamian dostajemy opowieść pisaną z perspektywy uczestnika drugiego planu wydarzeń, najpierw Wałęsą zafascynowanym, później coraz bardziej rozczarowanym. Przy tym jednak doskonale rozumiejącego fenomen przywódcy „Solidarności” i potrafiącego do wytłumaczyć.

Kolejne części książki opisują poszczególne etapy politycznej drogi Wałęsy, od strajku 1980 roku, poprzez karnawał „Solidarności”, stan wojenny, strajki roku 1988, Komitety Obywatelskie i Okrągły Stół, kampanię prezydencką i pierwszą kadencję, aż do czasów politycznej marginalizacji, a później sprowadzenia do roli – czasem nieprzewidywalnej - maskotki salonów. Książka porusza mocno, ponieważ przypomina czytelnikowi ważne momenty historii, które czasami poznikały już w pamięci przykryte późniejszymi wydarzeniami. Mnie osobiście bardzo poruszyła ta część „Za a nawet przeciw”, w której mowa była o strajkach 1988 i okresie poprzedzającym Okrągły Stół. Poruszyła w dwójnasób - z jednej strony osobiście, bo przypomniałem sobie lato 88 jako pierwszą falę zainteresowania polityką w moim dziecięcym przecież jeszcze, nie nastoletnim nawet, życiu, z drugiej – uderzyło mnie, jak wiele wydarzenia z tamtego czasu zapowiadają późniejszych kłopotów, a jak mało przy tym się o nich mówi. A przecież podejście Wałęsy wobec przywódców strajków z maja i sierpnia ’88 pokazało właściwie wszystko, co później w zachowaniu szefa „S”, a potem prezydenta, było najgorsze. Tak samo sytuacja w Komitecie Obywatelskim była przecież zapomnianą prefiguracją późniejszego ułożenia postsolidarnościowej sceny politycznej, dystrybucji autorytetu i dostępu do mediów w III RP. Zaskakujące, jak mało dziś się o tym mówi, koncentrując się na sprawach bardziej może widowiskowych, jak współpraca Wałęsy z SB, Magdalenka czy „nocna zmiana”.

I właśnie – samo przypomnienie „Nocnej zmiany”, niby tak dobrze już opisanej, jednak też robi wrażenie. Podobnie jak przywołanie początków KLD i parlamentarnej aktywności Donalda Tuska. Wreszcie – opis postępującego osamotnienia i marginalizacji Wałęsy, który zaczął się właściwie zaraz po 4 czerwca 1992. Otoczenie się głównie postkomunistyczną generalicją – to sprawa bardziej znana. Ale że były też próby dogadania się z SLD w celu bądź to poparcia kandydatury Wałęsy w kolejnych wyborach, bądź – przedłużenia jego kadencji? Nie miałem świadomości takich gier otoczenia prezydenta i mimo wszystko mnie to zaskoczyło. A takich faktów znajdziemy tu więcej.

Wszystko zaś napisane z pozycji człowieka, który nawet po obaleniu rządu Olszewskiego miał nadzieję na „powrót na dobrą drogę” Wałęsy. Kronika politycznej degrengolady, rozczarowania i zmarnowanych szans. Książka przykra, ale bardzo ważna.

Piotr Semka, Za, a nawet przeciw. Zagadka Lecha Wałęsy, wydawnictwo M, 2013

http://www.mwydawnictwo.pl/p/1062/za-a-nawet-przeciw