Up the Irons!

Pojutrze w Warszawie koncert metalowej legendy, Iron Maiden. Forum Frondy targają potężne awantury wokół muzyki rockowej, faktycznego i domniemanego satanizmu i innych ciekawych tematów, ja zaś, szykując się na koncert, wklejam lekko przeredagowaną monografię Iron Maiden, którą napisałem przy okazji poprzedniego koncertu tego zespołu w Polsce. A nóż zajrzy tu ktoś, kto słuchał/słucha Ironów a moze nawet wybiera się na koncert.

1980 - Iron Maiden. ***3/4
Początek płyty to właściwie taki roc'n'roll, czasem przyspieszający do tempa, które później na długo upodobali sobie punkowcy (ale tylko pod solówkę). Z tej płyty wyróżniają się "Remember Tomorrow", którego balladowy początek zawsze wywołuje u mnie myśl, czy to na pewno Iron Maiden. Strasznie ten numer kojarzy mi się z jakimś zespołem z lat 70-tych, choć nie jestem w stanie powiedzieć, z którym. Ciekawie i bardziej heavy metalowo robi się w "Phantom of the Opera", klimat podobny mamy w gnającym "patataj-metalowym" "Transylvania", tu muzycy nareszcie idą na całość, choć dziś może się ten kawałek wydawać ciut naiwny..."Strange wordl" na początku zaś jest wręcz cukierkowe, ogólnie dla mnie to najgorszy kawałek na tej płycie. Sytuację ratuje "Charlotte the Harlot", prosty punkowy rock'n'roll z prostym rozbrajającym tekstem.

Charlotte the harlot - show me your leg
Charlotte the harlot - Take me to bed

Ogólnie Paul Di Anno miał taki ciut punkowy wokal, kiedyś mi się nie podobał, teraz zaczynam go doceniać. Końcówka płyty "Iron Maiden" taka jak większość płyt, choć wchodzą typowe dla Ironów harmonie gitarowe.

1981 - Killers ***
Tu zaczyna się konkretnie, choć instrumentalnie, tu mamy już styl typowy dla Ironów, choć jeszcze bez najbardziej kojarzonego z Ironami głosu. Tu już jest bardziej metalowo (hard rockowo) niż rock'n'rollowo, czasami ciężej niż na debiutanckiej płycie ("Wratchchild", "Innocent Exile"), choć część kawałków można by spokojnie wymieszać z tymi z "IM" i chyba nikt by nie pomyślał, że są z innej płyty ("Murders in the Rue Morgue", "Killers") . Drugi kawałek instrumentalny trochę słabszy. Patataj bez pomysłu trochę miejscami. Część końcowa, w średnim tempie trochę lepsza. "Prodigal Sun" to kolejny spokojny kawałek, który mnie nie przekonuje, na szczęście tak jak na poprzedniej płycie smęt zostaje skontrowany konkretnym czadem, tym razem to "Purgatory" - 100% szybszego oblicza Iron Maiden... Końcówka płyty znów w klimatach znanych już pierwszej, ale mnie przekonuje trochę mniej. Ogólnie zacząłem słuchać "Killersów" z założeniem, że dam **** a tu w miarę słuchania ta ocena szła ćwiartkami w dół...

1982 - The Number Of The Beast ****3/4
Nareszcie właściwy człowiek na właściwym miejscu, lepsze brzmienie, zaczyna się szybko i na temat ("Invaders"), potem spokojniej, ale już nie irytująco, jak wcześniej "Child of the Damned", zresztą i tak tylko na chwilę jest ten spokój... Na tej płycie klasyk goni klasyk, po "Children..." "The Prisoner" otwarty poteżnym, genialnym riffem, potem znowu robi się szybko i do przodu. "22 Acacia Avenue" przenosi nas w klimat dwóch pierwszych płyt, dopiero kiedy Dickinson przechodzi w wyższe rejestry słychać, że jednak to już trochę inny zespół. Później mamy już apogeum - utwór tytłowy, a zaraz po nim chyba jeszcze lepszy "Run to the Hills". W obu przypadkach fajne początki i porywające refreny, idealne do śpiewania na koncertach. Żeby nie było za dobrze, następnym kawałkiem jest "Gangland", jedyny kawałek, którego nagrania Steve Harris żałuje. Faktycznie, taki sobie i wypada wobec sąsiadów blado. Koniec płyty - patetyczny "Hallowed by Thy Name" - typowe Iron... Można jeszcze dodać, że od poprzednich płyt tą dzieli przepaść pod względem brzmienia, tamte brzmią dość archaicznie, ta brzmi dużo nowocześniej.

1983 - Piece of Mind ****3/4
Płytka trochę mniej progresywna (jeśli chodzi o Ironów) od poprzedniczki, co nie znaczy, że gorsza. Bardzo równa, bardzo klasyczna, nie zawsze ją lubiłem. Początek znów patatajowy, bardzo miły dla ucha, słyszymy w nim strzały, co nawiązuje do tekstu, wypływa na tej płycie wątek lotniczych walk z II wojny światowej. Na tej płycie są dla mnie dwa z najważniejszych dla mnie i ulubionych kawałków IM, czyli "Revelations" i "To Tame the Land" . "Flight of Icarus" - kolejny klasyk, zaliczył nawet listę Trójki w swoim czasie, tym razem kłus raczej niż galop:) "Die With Your Boots On" - koncertowy hicior, ale mnie specjalnie nie powala, ciekawy jest tam bas pod solówką gitary, ogólnie w okolicach solówki robi się ciekawiej. "The Trooper" - przeciętne zwrotki, ale fajny refren i melodyjka typowo Ironowa. Słodki początek "Still life" niczego dobrego nie zapowiada, na szczęście kawałek się rozkręca, im dalej, tym z nim lepiej, choć do mistrzostwa tu daleko, jak dla mnie to najsłabsza rzecz na płycie. Na szczęście następne "Quest for Fire" i "Sun and Steel" to znów Ironowe wyżyny. O "To Tame A Land" już pisałem, zwrotka oparta na jednym transowym riffie, w 3 minucie uspokojenie i narastanie, coś niesamowitego, potem przyspieszenie i popisy gitarzystów. I koniec....

1984 - Powerslave ******
W czasie mojej pierwszej fascynacji Ironami, to była moja ulubiona płyta... Tu już nie ma żadnych wypełniaczy. Na początek "Aces High" - szybko, prawie punkowo, znów wątek lotniczy. Jeden z moich ulubionych kawałków Ironów. Drugie mamy "2 Minutes to Midnight", jeden z większych, może i największy przebój Ironów...Choć było wiele kawałków większych, ale ten jest niewątpliwie bardzo zgrabny. "Lost words (Big 'Orra)'' , następujący po tych dwoch killerach instrumental jest fajny, ale niczym specjalnym nie zaskakuje, tak sobie w miare płynnie przelatuje, gnając do przodu... Potem mój ulubiony Ironowy początek, czyli pierwsze dźwięki "Flash on the Blade", numer dobry, ale nie aż tak, jak pierwsze kilka sekund - znów szybko i do przodu, potem bez mian klimatu "The Duellist" (tu wyróżnia się refren) i "Back in the Village" (podobnie, tylko trochę szybciej). Tytułowy za to ciut bliżej pierwszych płyt, hardrockowy nerwowy riff, dość charakterystyczny i zapadający w pamięć, ciekawe przejście poprzedzające refren i sam refren, ale to akurat żadna nowość. "Rime of the Ancient Mariner" zaczyna się podobnie, tylko wolniej i majestatyczniej, leci tak sobie 5 minut, później przechodząc w część pozornie spokojną, ale niepokojącą, eksplodującą po kolejnych 4 minutach solówką. A potem już do końca patataj, patataj... (czyli do 13 minuty)

1985 - Live After Death ***
Koncertówka, znów "Aces High" na początek, z gościnnym udziałem Churchilla. Tu nie ma się nad czym rozwodzić w sumie. Kawałki mnie osobiście nie zawsze aż tak porywają jak w wersjach studyjnych, te z płyt o bardziej archaicznym brzmieniu brzmią trochę nowocześniej, a sporo kawałków zagrana jest odrobinę szybciej. Mnie po jakimś czasie ta płyta zaczyna nurzyć. Najciekawsze są z niej kawałki z dwóch pierwszych płyt, które tu słyszymy po raz pierwszy w wykonaniu Bruca Dickinsona, które dominują na końcu zestawu. Wychodzi to nieźle... Ogólnie jak dla mnie płyta niezbyt ciekawa, zwłaszcza gdy się jej słucha zaraz po płytach studyjnych. Dużo bardziej wolałbym usłyszeć te kawałki na żywo. Natomiast domyślam się, że wydanie jej miało sens z punktu widzenia polityki wydawniczej zespołu - podtrzymała zainteresowanie kapelą, a po tak dobrej płycie jak "Powerslave" nie było co się spieszyć z nowym materiałem, skazanym od razu na porównania z poprzednim. A poprzeczkę przeskoczyć było trudno..

1986 - Somewhere in Time *****
Dobra pasa trwa nadal. Znów jest cały czas do przodu, choć nie ma takich galopad jak "Aces High" czy "Back in the Village", choć są wstawki w tempie nawalanym, jak w kawałku "Iron Maiden",np. "Deja vu". Płyta może się wydawać zachowawcza, zespół już ma swój styl i się go trzyma po prostu. Tak więc lecimy sobie do przodu przez kolejne kawałki, czasami zaskakiwani, np basem w "Seed od Madness" czy chórami w "Heaven can Wait". Pojawiają się, ale jeszcze bardzo oszczędne, klawisze. Bardzo dużo dzieje się w kawałku "Loneliness of the Long Distance Runner", spokojny początek, którego echa usłyszymy później w wielu kawałkach Ironów, szybka zwrotka i bardzo szybki refren, tak szybko chyba jeszcze nie było. Dwie solówki, jedna do części szybkiej, miła dla ucha, ale dość typowa Ironowa harmonia, druga zagrana do tempa z refrenu, porywająca, nie wiem, czy nie jedna z lepszych jakie w życiu słyszałem (nie jestem fanem solówek). A na końcu melodyjka ciut przwodząca na myśl linię wokalną z "Revelations" - Ironi chyba kochają takie drobniutkie autoplagiaty, które nikomu nie przeszkadzają, a z których można by zrobić pełnoprawny wątek, tak jak z tekstów choćby, czego ja się jednak nie podejmuję. Potem wyhamowanie w "Stranger in a Strange Wordl", chyba najsłabszy moment płyty dla odmiany. Późniejsze "Deja Vu" zaczyna się podobnie do "Samotności długodystansowca", jeszcze kilka razy może się kojarzyć z tym utworem, też jest dobry, ale już bez piętna geniuszu... Choć może gdyby był na płycie jako pierwszy, sprawiałby inne wrażenie. A na koniec znowu dłuższa, monumentalna forma, "Alexander the Great", tak sobie leci i leci... Grają wolno dość, jeszcze zwalniają...Grają sobie, grają... Miłe melodyjki sobie grają, w 7 minucie wracają do początkowego tempa. Gitary grają dużo ciekawych i ładnych melodii.

1988 - Seventh Son of a Seventh Son *** (a zaraz powiem, dlaczego...)

Seven deadly sins
Seven ways to win
Seven holy paths to Hell
And your trip begins
Seven downward slopes
Seven bloodied hopes
Seven are your burning fires
Seven your desires

Charakterystyczny początek, potem ohydne klawisze i leci już normalnie, szybko, znów prawie pankowo, przynajmniej jeśli chodzi o perkusję... "Moonchild" to dobre rozpoczęcie płyty, mimo tych nieszczęsnych parapetów. Szybko, ale mroczniej niż dotąd. Fani Iron Maiden na ogół kochają tą płytę, ja jakoś nie podzielam tej miłości. "Infinite dreams" zaczyna się słodziutko, Bruce śpiewa jak Mike z Simply Red prawie, jakoś dziwnie. Refren trochę ratuje sytuacje, ale to dalej jest jakieś na pół gwizdka. A potem nagle Bruce ryczy i jest groźnie i metalowo. Chyba dlatego fani tak kochają tą płytę, bo jest najmroczniejsza i najgroźniejsza, a ja po Ironach czego innego ciut oczekuję, niż po innych metalowych zespołach. "Can I Play With Madness" - no po prostu porzygać się można, takie to słodkie... Bon Jovi by się nie powstydziło takiego hiciora, jak miałem 12 lat strasznie mi się podobało Smile . Potem zwolnienie, Bruce znowu jest groźny jak Axl Rose i zły jak Gargamel. "The Evil That Man Do" - tu Iron Maiden próbują grać jak Iron Maiden i prawie im się to udaje. A potem kawałek tytułowy, patetyczne klawisze i jedziemy. Nightwish takie brzmienie osiągnął po kilku latach równania w dół, Ironom udało się od razu, czuć prawdziwy geniusz... Wolno, znowu groźnie i mrocznie. Bruce na tej płycie próbuje śpiewac z chrypą, niżej... Mnie to nie przekonuje raczej. Refren banalny, powtąrzanie w kółko tytułu, potem wysokie, średnio melodyjne wycie... Potem trochę szybciej, typowo ale nie porywająco. Następne mamy "The Prophecy", tu mamy dość ciekawą zwrotkę, refren też niczego sobie w sumie, ten kawałek mi się akurat podoba, na końcu niespodzianka, czeka się na przyspieszenie a tam jak na złość spokojna gitarka klasyczna i koniec. Potem kolejny singlowy przebój, "The Clairvoyant", nareszcie słyszę, że to jednak Iron Maiden, choć klawisze naprawdę mogli sobie darować, jednak ogólnie nie jest źle. Gdy klawisze przestają grać, robi się naprawdę dobrze. Potem zaś przyspieszenie i solówka, najsłabsza rzecz w tym kawałku. "Only Good Die Young" też byłoby lepsze bez klawiszy, tu znowuż solówka jest dość fajna, podkład pod ni a też niczego sobie, póxniej zaś Harris zaczyna dość ciekawie poczynać sobie z basem. Na końcu jak klamra spinająca płytę, słowa z początku...Ogólnie ta płyta jest dla mnie przeprodukowana , a Steve Harris nadużywa swojej nowej zabawki, czyli syntezatora sterowanego gitarą...

1990 - No Pryer for a Dying ****

Już na stałe Ironi przeszli z cyklu wydawania płyt co rok, na dwuletni. Tym razem jest znów bardziej surowo, rock'n'rollowo i na większym luzie. "Tailgunner" na dzień dobry, znowu tematyla lotniczo-wojenna, dość szybko, dość ostro, fajnie. "Holy Smoke" to zaś wesoły rock'n'roll z fajną melodyjką i tekstem o telewizyjnych kaznodziejach. Następny jest utwór tytułowy, zaczyna się podobnie do "Loneliness...", balladowe zwrotki i ostrzejszy riff pod melodyjkę, potem na chwilę przyspieszenie, i koniec na wytracającej tempo melodyjce... Następny "Public Enema No 1" wyróżnia się fajnym refrenem granych w połowie wolno, a w połowie szybko, w tempie reszty kawałka. "Fatest Warning" zaczyna się spokojnie, dość ciekawą solówką na tle czystej gitary, potem zaś kop w klimacie klasycznych hardrockowych kawałków z okolic płyty "Piece of Mind", bez zaskoczeń i rewelacji, ale wg sprawdzonego patentu. Progres pojawia się w "The Assasin", połamanym i niepokojącym. Bruce śpiewa

...And I'm coming after you
I watch your every move
Study the things you do
And the pattern of your ways
I watch the way you walk
I hear your telephone talk
I want to understand the way you think

a muzyka bardzo plastycznie potęguje nastrój... "Running Silent Running Deep" to znów bardzo klasyczny hardrockowo/metalowy riff i porywający refren. "Hooks in you" sobie przelatuje, znowu wesoły rock'n'roll, "Bring Your Daughter To The Slaughter" podobnie, choć tu mamy przebojowy refren i horrorowaty klimat (w końcu to kawałek z filmu o Freddym). Płytę kończy "Mother Russia", kolejne dziecko zafascynowania Zachodu zmianami w ZSRS, patos w tekście i w muzyce, jak to na ogół na końcu płyt tego zespołu., tyle, że tym razem krócej. W zwolnieniu pojawia się motyw, który jeszcze usłyszymy w innym kawałku na następnej płycie. Potem solówka, powrót do motywu początkowego i nara... Z kawałków tego typu ten chyba najmniej się IM udał, daleko mu do "Alexander the Great". Podsumowując płyta chyba miała być powrotem do klasycznego brzmienia i klasycznego stylu zespołu, dwa razy do tej samej rzeki wejść nie można, stąd "tylko" 4 gwiazdki.

1992 - Fear of the Dark ****1/2

Pierwsza płyta, którą kupiłem równo z wydaniem, bardzo na nią czekałem, to była też pierwsza kaseta wydana na licencji, którą sobie kupiłem. Wtedy u nas wkładki w kasetach były raczej mizerne i pamiętam, że również dlatego było to wielkie wydarzenie. Ta płyta wtedy wydała mi się taka raczej rockowa niż metalowa, choć zaczyna się najostrzejszym "Be Quick or be Dead". Mało jak na Ironów słychać na niej bas. Później w niektórych kawałkach śpiew Bruce'a przypomina mi znów Axla Rose'a (np w "The Fugitive"), choć tym razem mi to nie przeszkadza. "From Here To Eternity" to przeciętny zadziorny rock z tekstem o panience i motorze, na szczęście zaraz potem may perełkę, "Afraid To Shot Strangers", kawałek, który jedzie na rifie z "No Prayer..." ale i tak jest genialny, przyspieszenie bardzo dobrze mu robi, pozatym chyba ważnziejszy od muzyki jest tu tekst...

Lying awake at night I wipe the sweat from my brow
But it's not the fear 'cos I'd rather go now

Trying to visualize the horrors that will lay ahead
The desert sand mound a burial ground

When it comes to the time
Are we partners in crime?
When it comes to the time
We'll be ready to die

God let us go now and finish what's to be done
Thy Kingdom Come
Thy shall be done... on earth

Trying to justify to ourselves the reasons to go
Should we live and let live Forget or forgive

But how can we let them go on this way?
The reign of terror corruption must end
And we know deep down there's no other way
No trust, no reasoning, no more to say

Afraid to shoot strangers
Afraid to shoot strangers.

Następne kawałki wyrażają podobne rozterki, "Fear is the Key" i "Childhoods End", w sumie prawie każdy z tej płyty, można by to określić "Metalem moralnego niepokoju" Smile, Pierwszy z wymienionych w środkowej części jest dość połamany, reszta opiera się na fajnym, niepokojącym, może ciut orientalnym riffie. "Childhood's End" jest zaś melodyjnym i gorzkim obrazem życia i utraty złudzeń co do ludzi i ich zachowania

No hope, no life, just pain and fear
No food, no love, just greed is here

Później smutna ballada "Wasting Love", jeden z niewielu metalowych kawałków, który nie ocieka przesadnie komercją... Potem wspomniany już "The Fugitive", zaczyna się Gunsowato, a potem już klasycznie, prosto, ostro i do przodu, zwolniony, patetyczny refren, tu nawet klawisze niczego nie psują, Solówka z tych szybkościowych, choć nie aż tak szybko, najlepszy jest moment po solówce...który po chwili okazuje się być wejściem do drugiej solówki. "Chains of Misery" to zgrabny rockowy kawałek, tym razem z chóralnym zaśpiewem w refrenie, dość fajna solówka, bez zaskoczeń, ale fajnie. Pewne zaskoczenie mamy w "The Apparition", tu mamy dość nietypowy układ, dwie bardzo długie, opatre na jednym riffie, pomiędzy którymi dość dużo się dzieje, mamy tam klawisze, solo na przyspieszeniu, melodyjkę, zwolnienie na drugą solówkę i dość ciekawy riff, a wszystko dość skondensowane...W sumie ten kawałek mógłby trwać dłużej niż niecałe 4 minuty. "Judas My Guide" - fajny początek, znów ciekawa solówka, numer ciut podobny do "Chains of Misery" ale chyba lepszy, trochę szybszy, bardziej energetyczny, bardziej wydarty, ciekawszy. Z kolei "Weekend Warrir" mogłoby być grane przez AC/DC, czy też może jeszcze bardziej przez The Cult z czasów płyty "Electric", zwłaszcza zwrotka tak mi się kojarzy - bardzo prosty, soczysty rockowy riff, potem uspokojenie i trochę złośliwy, pasujący do tekstu wokal... Ciekawie dzieje się po solówce, dość miła dla ucha melodia się pojawia, a potem (już norma) druga solówka, ta jednak niczym specjalnym się nie wyróżnia. Ogólnie w tym kawałku za wiele się nie dzieje, aż dziwne, ze jest dłuższy od wspomnianego wyżej "The Apparition". A potem...

I am a man who walks alone
And when I'm walking a dark road
At night or strolling through the park

When the light begins to change
I sometimes feel a little strange
A little anxious when it's dark

Fear of the dark, fear of the dark
I have constant fear that something's always near
Fear of the dark, fear of the dark
I have a phobia that someone's always there

...kolejne słowa które wryły się chyba na stałe w pamięć fanów. Spokny początek i przywalenie, szybko i energetycznie. Znów najwięcej dzieje się na końcu płyty, choć nie jest to "Ryme of Anciet Mariner" ani też "Alexander the Great" kawałek raz przyspiesza, raz zwalnia, ale cały czas trzyma w odpowiednim napięciu...

When I'm walking a dark road
I am a man who walks alone

CDN