Dlaczego kłamstwo ma szybkie nogi ?

Ludzie żyjący we wspólnotach zawsze dbali o to by usuwać z nich oszustów i te kwestie bada teoria gier zajmująca się zjawiskiem jazdy na gapę i strategiami zwalczania gapowiczów - free riders. Teoria gier nie cieszy się obecnie powodzeniem, bo upadający liberalizm uczynił z oszustwa systemową metodę działania.

Podstawowy błąd jaki popełniają ludzie przy interpretowaniu zjawisk społeczno-politycznych to wychodzenie od  perspektywy "ja". To zabieg typowy dla pani Karoliny. Pani Karolina wpada w pułapkę, bo nawet jeżeli pani Karolina dokladnie opisze to co "chce", to nie da nam to wskazówek,  jak interpretować zachowanie pani @kobiety Kuli, która może "chcieć czegoś innego". Nie ma technicznych mozliwości, by zbadać osobiste perspektywy wszystkich pań i spróbować wyciągnąć jakieś wiarygodne wnioski.

Jedyną zasadną perspektywą jest perspektywa ewolucji przestrzeni społecznej, dzięki której możemy obserwować ewolucję relacji społecznych, jakie nawiązują jednostki.

Tak więc  analizujące te kwestie nie możemy mowić o ludziach, bo to oczywistość, że to ludzie, a nie krasnoludki, zbudowali cywilizację, to ludzie podlegają pewnym prawidłowościom i to ludzie żyją i starają się przetrwać. Trzeba więc znależć własciwe, abstrakcyjne  obiekty analizy i nimi się zajmować zamiast wpadać w błędne koło tautologii i wyjaśniać zachowania ludzkie ludzkimi cechami.

Pierwszym obiektem naszego zainteresowania jest więc grupa, społeczność, w ktorej przebiegają interakcje w ramach współpracy.

Drugim obiektem jest przestrzeń społeczna z niezbędnymi relacjami kreującymi wspólpracę.

Trzecim obiektem są instytucje zapewniające spójność grupy, stanowiące pamięć zewnętrzną, społeczną.

Czwartym obiektem są umysły wchodzące w relacje, kształtowane przez relacje utrwalone przez instytucje w toku ewolucji i współpracy.

Czwartym obiektem są jednostki, których wyposażenie umysłowe wynikające ze stanu cywilizacji określiliśmy i ich relacja do społeczności.

Piątym obiektem jest mózg, który koduje wyżej wymienione wymogi społeczne i cała sieć neuronowa kodująca rzeczywistość.

Szóstym obiektem jest genom, w ktorym zakodowane zostały ewolucyjnie ukształtowane cechy ludzkie.

Jeżeli więc chcecie państwo wiarygodnie interpretować zjawiska społeczno-polityczne, to musicie kierować się zaprezentowanym algorytmem analitycznym i musicie przejść pełną ścieżkę od obiektu  pierwszego do szóstego.

Na każdym z poziomów można interpretować zjawiska w sposób w miarę niezależny od pozostalych i na przyklad można wskazywać na manipulacje w mediach i programach politycznych mające na celu zmianę świadomości odbiorców. Bardzo typowe były zabiegi w postacji pedagogiki wstydu i przemysłu pogardy.

Do tej pory zajmowałem się głównie kwestiami ze sfery społecznej, czyli obiektami od pierwszego do czwartego. Okazjonalnie zwracałem uwagę na manipulacje psychospoleczne wywołujące zmiany w umyśle np. w tekście o "czipowaniu" leminga.

]]>https://www.salon24.pl/u/zetjot/408158,jak-zaczipowac-leminga-odc-2-mozg...]]>

Ale można pójść dalej, przejść na kolejny poziom i spróbować ustalić jakie są mechanizmy neurofizjologiczne, które sprawiają, że manipulacje socjotechniczne są skuteczne.

Dzięki neurofizjologowi Antonio Damasio wiemy, że czipowania można dokonać wykorzystujące zjawisko markera somatycznego, dzięki któremu można kojarzyć emocjonalnie pewne emocje z pewnymi wydarzeniami i obiektami. A dzieje się to na poziomie nieświadomym.

I właśnie sferą nieświadomego myślenia i przetwarzania informacji chciałbym się dziś tu zająć, bazując na opracowaniu innego neuronaukowca Stanislasa Dehaene zatytułowanym "Świadomość i mózg".

SD tak opisuje swoją koncepcję:

" /.../

W tej książce prezentuję jednak inne podejście, które filozofowie nazywają funkcjonalną  koncepcją świadomości. Stawia ona tezę, że świadomość jest pożyteczna. Świadome postrzeganie przekształca napływające informacje w wewnętrzny kod, który pozwala na przetwarzanie ich w wyjątkowy sposób. Świadomość jest zaawansowaną  cechą  czynnościową i jako taka mogła podlegać darwinowskiemu doborowi naturalnemu w ciągu milionów lat ewolucji, ponieważ odgrywa konkretną rolę operacyjną.

/.../

Odwołując się do eksperymentów psychologicznych, można wysondować, które operacje są możliwwe bez świadomości, a jakie przebiegają w niepowtarzalny sposób wtedy, gdy ludzie zgłaszają jej udział.

/.../

Moim zdaniem w świadomości występuje  naturalny podział pracy. W jej podziemiach armia nieświadomych pracowników wykonuje czarną robotę, przesiewająć stosy danych. Jednocześnie na piętrze grupa doborowych członków zarządu żmudnie wypracowuje decyzje, analizując jedynie otrzymany briefing sytuacji.

/.../

Przeróżne operacje poznawcze, od percepcji do rozumienia języka, podejmowania decyzji oraz inicjowania, wartościowania i powstrzymywania działań, mogą przebiegać w  sposób co najmniej częściowo podprogowy. Poniżej etapu świadomego, mrowie nieświadomych, przebiegających równolegle procesorów stara się nieustannie wyłuskiwać mozliwie najbardziej szczegółową i kompletną interpretację otoczenia. Działają one jak prawie optymalni statystycy, którzy czynią użytek z każdego najdrobniejszego sygnału percepcyjnego - niewielkiego ruchu, cienia, plamki światła - do obliczania prawdopodobieństwa, czy dana obserwacja jest prawdziwa w zewnętrznym świecie. Podobnie jak biuro prognozowania pogody łączy dziesiątki obserwacji meteorologicznych w celu oszacowania prawdopodobieństwa deszczu w najbliższych dniach, tak nasze postrzeganie nieświadome wykorzystuje docierające dane do obliczania prawdopodobieństwa, że w naszym otoczeniu znajdują się określone kolory, kształty, zwierzęta czy ludzie. Świadomość przedstawia nam zaś tylko ułamek tego probabilistycznego świata - coś, co w statystyce nazywa się "próbką" z tego nieświadomego rozkładu. Świadomość pozbywa się wieloznaczności i daje uproszczony ogląd, streszczenie najlepszej bieżącej interpretacji świata, które można przekazać dalej do ukladów decyzyjnych."

A teraz cofnijmy się do wcześniej przedstawionej przez SD kwestii zakresu zjawisk związanych ze świadomością.

"Jak się przekonamy, we współczesnej kogniwistyce wyróżnia się co najmniej trzy pojęcia w tym kontekście: czuwanie - stan wynikający z tego, czy zasnęliśmy , czy się obudziliśmy; uwagę - skupienie zasobów na konkretnej informacji; zdanie sobie z czegoś sprawy, czyli dostęp do świadonmości - zdarzenie, w którym część informacji objętych uwagą ostatecznie wnika do świadomości i staje się możliwa do zakomunikowania innym.

Będę przekonywał, że tym, co kwalifikuje się jako autentyczna "świadomość", jest właśnie dostęp do świadomości - ten prosty fakt, że zwykle, gdy znajdujemy się w stanie czuwania, możemy zdać sobie sprawę z przedmiotu, na którym postanowiliśmy skupiać uwagę. Nie wystarcza do tego ani samo czuwanie, ani sama uwaga."

/.../

Co rozumiem przez dostęp do świadomości? W każdym momencie dociera do naszych zmysłów wartki strumień stymulacji zmysłowej, wydaje się jednak, że świadomy umysł uzyskuje dostęp tylko do niewielkiego ułamka tych bodźców. /.../ Dostęp do świadomości jest jednocześnie nadzwyczaj otwarty i niebywale selektywny. P o t e n c j a l n i e  jego zakres jest ogromnie szeroki. W każdej chwili, po przestawieniu uwagi, mogę stać się świadomy jakiegoś koloru, zapachu, dźwięku, wspomnienia.../.../  Jednocześnie w każdej chwili  r z e c z y w i s t y  repertuar świadomości jest dramatycznie zawężony. Zasadniczo jesteśmy ograniczeni do doznawania jednej świadomej myśli.../.../

Z powodu ograniczonej pojemności świadomość musi odwrócić się od jednej sprawy, by zająć się inną. /.../

Mam nadzieję sprecyzować w tej książce, co w takim momencie się dzieje - jakie są mózgowe mechanizmy dostępu do świadomości.

W tym celu będziemy także musieli odróżnić dostęp do świadomości od zwyczajnego zwrócenia na coś uwagi;/.../

Z grona niezliczonych potencjalnych myśli do świadomego umysłu dociera tylko creme de la creme, efekt działania nader skomplikowanego sita, które zwiemy uwagą. Mózg bezlitośnie odrzuca poboczne informacje i ostatecznie izoluje pojedyńczy świadomy przedmiot z powodu jego wyrazistości lub znaczenia dla realizowanych właśnie celów. Bodziec ten zostaje następnie wzmocniony i może kształtować nasze zachowanie.

Ewidentnie zatem większa część (jeśli nie całość) wybiórczych funkcji uwagi musi dzialać poza obrębem świadomości. Jak można by w ogóle o czymś pomyśleć, gdybyśmy musieli najpierw odsiać wszystkich potencjalnych kandydatów do przedmiotu myślenia ? Filtr uwagi funkcjonuje w głównej mierze nieświadomie - uwaga różni się od dostępu do świadomości. /.../

Czuwanie, czujność i uwaga są warunkami pozwalającymi na dostęp do świadomości."

Tak więc mamy już materiał niezbędny do wskazania sposobów manipulacji uwagą i świadomością. Można uwagę przekierować na jakąś sprawę tak, by zignorować inną część rzeczywistości. Przejdźmy więc do eksperymentu znanego pod nazwą "the invisible gorilla", o którym już kiedyś wspominałem.

"Innym klasycznym przykladem są wyjątkowe eksperymenty Dana Simonsa i Christophera Chabrisa znane pod nazwą "niewidzialny goryl" (ilustracja 6).Na wyświetlanym ochotnikom nagraniu widać dwie drużyny podczas treningu koszykarskiego - jedną w białych, drugą w czarnych koszulkach. Widzów prosi się o policzenie podań wykonanych przez drużynę białych. Nagranie trwa około trzydziestu sekund i przy odrobinie koncentracji niemal wszyscy uczestnicy zaliczają piętnaście wykonanych podań. W tym momwencie eksperymentator pyta: " Czy widziałeś goryla ?" Oczywiście nie!  Taśma zostaje przewinięta, ponownie odtworzona i okazuje się, że rzeczywiście w samym środku filmu na parkiet wpada aktor przebrany za goryla, kilka razy uderza się w klatkę piersiową, po czym znika z kadru. Widzowie w większości nie dostrzegają tej postaci w trakcie pierwszej prezentacji nagrania; przysięgają, że jej nie było."

W ten oto sposób można manipulować ludzkim umyslem. "Kłamstwo ma szybkie nogi", z jednego kłamstwa  przekierowujemy  uwagę na kolejne tak, by nie pozwolić odbiorcy na przeanalizowanie podrzucanych "informacji". Dodajmy do tego to, co wszyscy wiemy bez badań naukowych. Każdy człowiek dorosły niesie ze sobą bagaż najrozmaitszych doświadczeń z wielu lat dotychczasowego życia, o których wpływie na swoje aktualne zachowania nie ma najmniejszego pojęcia.

Tak więc udało mi się, po kilkunastu latach blogowania w s24, przedstawić pełen algorytm przekazu informacji od poziomu społecznego do poziomu mózgowego.

Jeżeli państwo zastanowicie się nad tymi zjawiskami, to okaże się, że cały liberalny system medialny dziala na tej zasadzie  zarzucając nas olbrzymią masą niepotrzebnych śmieciowych informacji. W konsekwencji pojawia się m.in. uzależnienie w postaci epidemii smartfonowej.