Ośrodek Myśli Niezawisłej - blog

Dziś, w dniu Wszystkich Świętych, cmentarze pachną zniczami i wspomnieniami. I nagle pomyślałem: zakazy to też jakaś lekcja. Małe gesty stają się wielkie, bo nagle nie wolno. Pamięć, choć nie do zamknięcia, zyskuje wartość, gdy okazuje się ograniczona. A najbardziej proste rzeczy – palenie znicza, spojrzenie, oddech – nabierają sensu dopiero wtedy, gdy są zakazane. Taka naszła mnie dziś refleksja...

Wiecie Państwo… kiedyś kultura robiła się sama. Z potrzeby. Z ciszy, z niedzieli, z tęsknoty. Dziś robi się ją z dotacji. Bo – jak to się mawia – nie ma sztuki bez faktury.

Człowiek dawniej pisał, bo mu się w duszy zbierało. Teraz zbiera faktury, żeby móc pisać o duszy. Takie czasy. Nawet natchnienie musi mieć NIP i konto bankowe.

I tak oto natrafiłem ostatnio na pewien kulturalny – jakby to ująć...

Wy, wyborcy Platformy, naprawdę w to wierzycie? Naprawdę łykacie, że Macron nie podał ręki Tuskowi, bo była mgła i samolot się spóźnił? Takie wytłumaczenie wystarczy, żebyście kiwali głowami i powtarzali jak zaklęcie: „to niczyja wina, to mgła, przypadek”? Dajcie spokój. To jest kpina z waszej inteligencji.

A przecież to dopiero początek. Trump zaprasza Nawrockiego na G20 — i co słyszę w waszych...

Czytam wiadomość na ukraińskim portalu. Władze w Kijowie „uprzedzają” Polskę, że jeśli Sejm zrówna czerwono-czarną symbolikę z nazistowską, to oni odpowiedzą. Oni! Groźnym palcem. Zrobią nam krzywdę, bo śmieliśmy nazwać rzeczy po imieniu. Bo ktoś w Warszawie ośmielił się powiedzieć, że gloryfikacja rzeźników z UPA to nie folklor, tylko plucie w twarz. I ja pytam: czym niby mają zareagować? Walną...

Patrzę na listę wydatków z KPO i zastanawiam się, czy ktoś tu jeszcze udaje, że wierzy w tę bajkę o „innowacjach” i „rozwoju”. Bo ja nie. Nigdy nie wierzyłem. Nie dlatego, że mam wrodzony deficyt optymizmu, tylko dlatego, że widziałem już zbyt wiele, by łudzić się, że władza — jakakolwiek — myśli o nas, obywatelach. Widziałem ludzi, którzy obiecywali odbudowę gospodarki, a odbudowali sobie tylko...

Wieczór. Siedzę w kuchni. Zupa chińska stygnie w misce, telewizor gada coś o inflacji, a z sąsiedniego mieszkania znowu leci disco polo. Więc robię to, co każdy z nas robi w takich chwilach – scrolluję. Twitter. Tylko sobie spojrzę, tylko na chwilę, obiecuję sobie jak alkoholik przed wejściem do Żabki.

I nagle jest. Tomasz Lis. W całej krasie. Kolejny wpis. Kolejna salwa. Znowu coś o „...

Czytam sobie w Frankfurter Allgemeine Zeitung, że Niemcom dramatycznie brakuje rąk do pracy. Brakuje ludzi do opieki nad staruszkami, do zbierania szparagów, truskawek, do sprzątania i podcierania, że już tak obrazowo. Poczułem lekkie ukłucie nostalgii. Takie „ach, kiedyś to były czasy”.

Bo przecież wszyscy to znamy: babcia w Niemczech potrzebuje opiekunki — dzwonimy po Halinkę z Polski. Trzeba...

Nie wiem, czy też macie to uczucie, że jak człowiek rano zaparzy kawę, usiądzie do komputera i przeczyta nagłówki z białoruskich czy rosyjskich mediów, to ma wrażenie, jakby czytał „Gazetę Wyborczą”. Może nie tę z lat 90., gdy Michnik jeszcze udawał, że walczy z komuną, ale taką dzisiejszą, co to pod redakcją iście światłą cytuje Bodnara z nabożną czcią większą niż mnich świętą relikwię.

No więc...

Być może nie dostrzegliście Państwo przełomu dziejowego, ale spokojnie – Adam Szłapka już wam go objaśni. Nowy rzecznik rządu, a zarazem minister do spraw Unii Europejskiej (czyli człowiek od wszystkiego i niczego), przystąpił do pełnienia funkcji, która – jak się okazuje – była kluczowym brakującym ogniwem w sukcesie rządu Donalda Tuska.

Bo wiecie, problemem tego rządu wcale nie było to, co...

Mówi się, że starość to nie jest czas na błazenadę, ale Jacek Fedorowicz najwyraźniej nie otrzymał tego komunikatu. A nawet jeśli, zapewne w odpowiedzi wzruszyłby ramionami i odparł coś w stylu: „A co mi tam, jeszcze mnie słuchają”. Otóż słuchają, panie Jacku – choć z roku na rok coraz mniej uważnie i coraz bardziej z zażenowaniem, jak wtedy, gdy dziadek przy świątecznym stole opowiada ten sam...

Wyobraźcie sobie, że po meczu Polska – Niemcy, przegranym 1:3, ktoś wrzuca na Twittera (a niech mu będzie, na X-a) filmik z rozgrzewki, na którym Niemcy trenują strzały do pustej bramki. I podpisuje: „Dowód, że bramki były ustawione pod nich!”. Głupie? No jasne. Ale mniej więcej w takim duchu toczy się dziś debata o rzekomych fałszerstwach wyborczych.

Zaczęło się od pomyłki – faktycznej,...

Zbliżają się wybory prezydenckie, a ja – skromny obywatel z pilotem w jednej ręce i herbatą z cytryną w drugiej – próbuję zrozumieć, o co właściwie chodzi. Bo wygląda na to, że stawką jest nie tylko to, kto będzie się uśmiechał z Pałacu Prezydenckiego, ale też, kto będzie trzymał globus.

Zaczęło się niewinnie. W sieci pojawiły się spoty Akcji Demokracja – trochę jak reklamy pasty do zębów, tylko...

Jeżeli wydawało wam się, że polska polityka widziała już wszystko – pomyślcie jeszcze raz. Bo oto w Sejmie odbyła się scena jak z kiepskiego serialu policyjnego: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego wpada do pokoju posła Dariusza Mateckiego, a prokurator, który powinien nadzorować całą operację, daje nogę szybciej niż kelnerzy po zamknięciu baru.

Prawo? Procedury? Śmiech na sali. Bo ustawa jasno...

Znowu nastała Wielkanoc. W sklepach plastikowe zające, w reklamach radośnie kwiczące baranki, a na ulicach – niepokój, którego nikt nie chce nazwać. Bo przecież mamy się cieszyć, „świętować życie” – jak mawiają ci, którzy nawet nie pamiętają, kto to życie dał.

A przecież Wielkanoc to nie jest święto kolorowych jajek ani festiwal majonezu. To nie kolejny przystanek w kalendarzu konsumpcji. To...

Otwieram laptopa, popijam kawę (czarną, bez mleka, bo próbuję zgrywać dorosłego), klikam „GODZINA ZERO” i myślę: No dobra, sprawdźmy tego Nawrockiego. Szczerze? Nie oczekuję fajerwerków. Oczekuję czegoś między muzealnym oprowadzaniem po II RP, a oświadczeniem rzecznika prasowego z 1986 roku.

Bo Karol Nawrocki, dotąd znany głównie z kierowania Instytutem Pamięci Narodowej, nie jawił mi się jako...

Nie wiem, czy zauważyliście, ale w Polsce PiSowcem możesz zostać z dnia na dzień. Nie trzeba legitymacji partyjnej, nie trzeba klepać Kaczyńskiego po plecach, nie trzeba nawet głosować na PiS. Wystarczy jedno nieopatrzne zdanie. Jeden grymas na twarzy, który nie wygląda jak zachwyt nad Donaldem Tuskiem i pach! — już cię mają. Przypinają łatkę, wypychają z kręgu „cywilizowanych”, wyrzucają poza...

Jerzy Owsiak, wieczny chłopiec z czerwonym nosem i kredką w dłoni, po raz kolejny krzyczy, że stała mu się krzywda. Tym razem nie chodzi jednak o pytania o finanse WOŚP, czy o publiczne konfrontacje z tymi, którzy mają czelność nie całować asfaltu po jego śladach. Tym razem – rzecz poważniejsza: ktoś pomazał jego płot. Sprejem. Wulgarnie. Skandal! Media ruszyły do boju: „atak na dobro”, „...

Nie było łatwo, ale w końcu się udało. Po brawurowej akcji polskiej policji 66-letnia Izabela Majewska wpadła w ręce sprawiedliwości. Państwo może odetchnąć z ulgą, obywatele mogą znowu poczuć się bezpiecznie. Przestępczość w naszym kraju została właśnie poważnie ograniczona, bo oto groźna emerytka, uzbrojona w klawiaturę i konto na Facebooku, została namierzona i zatrzymana.

Jak do tego doszło?...

Usiadłem wieczorem przed ekranem, zmęczony po całym dniu, ale pomyślałem: no dobra, zobaczę, co tam mają do powiedzenia. Mazurek, Stanowski, Wielgucki – skład, jak się patrzy, może być ciekawie. WOŚP, kontrowersje, mocne tematy, w sam raz na dobrą rozmowę. Liczyłem, że coś z tego będzie – jakieś odkrycie, wyciągnięte fakty, coś, co pozwoli spojrzeć na sprawę z innej strony. Ale to, co zobaczyłem...

Ach, Tomasz Lis znowu w formie. Włącza człowiek YouTube, widzi zapowiedź rozmowy z Karolem Nawrockim, prezesem IPN i myśli: „No to będzie grubo, zaraz iskry pójdą!”. A co dostaje? Monodram w wykonaniu samego Tomasza Lisa. Bo prezes, owszem, pojawia się – ale wyłącznie w chorej wyobraźni prowadzącego.

Zamiast wywiadu mamy spektakl jednego aktora. Lis zadaje pytania, Lis odpowiada, Lis ripostuje....

Kiedy Tusk i spółka przejęli stery, obiecali Polakom cuda na kiju. 100 konkretów na 100 dni. Brzmiało pięknie, jak zapowiedź balu sylwestrowego w remizie – miało być hucznie, miało być z pompą, a skończyło się na rozwodnionym kompocie i kiełbasie z grilla. Po roku rządów bilans wygląda mniej więcej tak, jakby ktoś obiecał luksusowy hotel, a dostarczył karimatę i namiot.

Tusk i jego ekipa zadbali...

Ach, Polsko moja droga, ojczyzno rodzimych geniuszy i mistrzów obrotności! Znów wpadamy w wir absurdu, a wir ten kręci się w takt złotych melodii dyrygenta Owsiaka. Bo jakże inaczej? Powódź serc i portfeli – wszyscy się składamy, a potem odkrywamy, że na końcu tej rzeki jest… no właśnie, Złoty Melon, czy tam Mrówka Cała. A jak wiadomo, mrówki ciężko pracują. Z tym że u nas bardziej nad liczeniem....

Dawno, dawno temu, w kraju nad Wisłą, pojawiła się postać, której obecność wywołuje w ludziach coś, co naukowcy mogliby nazwać „syndromem uciekającej muchy”. Ta dziwna reakcja, objawiająca się wewnętrznym alarmem oraz przemożną chęcią ucieczki, jest jak reakcja instynktowna – tyle że zamiast przed plaskatą gazetą, człowiek ucieka przed… no właśnie, twarzą.

Mówiono, że twarz jest zwierciadłem...

No i tak to wygląda: festiwal „kretynizacji” całkiem poważnych ludzi. Ktoś by pomyślał, że to żart, ale niestety nie. To takie codzienne ćwiczenie z patrzenia na świat przez jeden pryzmat i klepania w kółko, jakby człowiek nie miał swojego rozumu. I patrzysz na to wszystko i myślisz: co im się stało, że tak łatwo łykają to, co im się podaje? I wcale to nie jest teoria, którą da się ot, tak...

      Jaki ma sens kolejna, bodajże 30. już, adaptacja powieści Aleksandra Dumasa? Co ja mam we łbie, żeby pójść na film, który opowiada historię bardzo dobrze mi znaną z kilku poprzednich ekranizacji. O książce już nie wspomnę. Co mogę zobaczyć, czego wcześniej nie widziałem? Czym film może mnie zaskoczyć? No czym? 2 godziny poświęcić na opowieść, którą znam niemal na pamięć? Logiki w tym nie...

  Przeklinam dzień, w którym postanowiłem napisać o każdym filmie, jaki zobaczyłem w kinie. Dobrze wiedziałem, że kiedyś trafię na takie „arcydzieło”, że lepiej będzie je przemilczeć i nie przyznawać się, że się je widziało. No ale słowo się rzekło. Skoro sam sobie założyłem chomąto na kark, to teraz muszę orać w… Niby nie można karać dwa razy za to samo przewinienie, a jednak… Nie dość, że to...

  To jest chyba pierwszy przypadek w historii kina, kiedy w głównej roli obsadzony jest aktor cierpiący na afazję i częściowy paraliż. Krzysztof Globisz — bo o nim tu mowa — wciela się w postać Adama, a archetypem tejże postaci jest… Krzysztof Globisz. Wychodzi więc na to, że gra samego siebie, a że film inspirowany jest jego historią właśnie, to wybór był raczej oczywisty.

  Nie trzeba być...

    Ryszard Kapuściński kiedyś stwierdził… Wiem, wiem… Ten konfabulant… Ale w jaki uroczy sposób konfabulował! Konfabulacją wpływał na formę przekazu, a nie na jego istotę. Świetne pióro! Więc ten Kapuściński stwierdził, że aby napisać jedną stronę, trzeba wcześniej przeczytać na dany temat stron sto. Bardzo aktualne i wtedy, i dzisiaj. Kiedyś informację z Internetu weryfikowałem u dziennikarzy,...

   „Małopolska. Grudzień, 1981 rok. Franciszka, gorliwa katoliczka, postanawia wykorzystać rodzinną uroczystość — chrzciny najmłodszego wnuka — do pojednania swoich skłóconych dzieci. Ma je wszystkie razem, w rodzinnym domu, pierwszy raz od piętnastu lat. Jednak na jej drodze staje generał Jaruzelski, wprowadzając tego dnia stan wojenny. Franciszka, obawiając się, że jej dzieci rozjadą się do...

    Pamiętam po dziś dzień, 20 października 2016 r. (czwartek), wpadłem do Łodzi na imprezę z okazji 40-lecia istnienia kapeli The Cure. Balanga była zacna do tego stopnia, że pomyślałem sobie – lepiej być nie może. Po sześciu latach, z okazji mojego „Abrahama”, chłopaki wpadli do mnie. Spotkaliśmy się tym razem w Krakowie 20 października 2022 r. (czwartek). Impreza przebiła poprzednią, więc po...