Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. Szanuj swoje narodowe barwy

Flaga – to symbol państwowości. Ukazywanie przynależności narodowej poprzez barwy na fladze jest powszechnie stosowanym kodem między ludźmi na globie ziemskim. W wielu państwach święto flagi już od dawna znalazło swoje miejsce w kalendarzu. Dzień flagi mają między innymi: Stany Zjednoczone, Finlandia, Meksyk, Ukraina, Litwa. A Polska?

Podstawowym aktem prawnym regulującym polskie symbole narodowe jest Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych (Dz. U. 1980 Nr 7 Poz. 18 z późniejszymi zmianami, tekst jednolity). Ustawa powyższa wielokrotnie była nowelizowana. Jedną z najpoważniejszych zmian było wprowadzenie Święta Flagi. Zapoczątkował je poselski projekt z 15 października 2003r., który zakładał ustanowienie Dnia Flagi RP w dniu 2 maja. Z inicjatywą wystąpili posłowie Platformy Obywatelskiej. W trakcie prac nad zmianami legislacyjnymi senatorowie zaproponowali poprawkę dotyczącą wprowadzenia święta Orła Białego. Jednak poprawkę tę Sejm odrzucił i uchwalono Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. W ustawie z dnia 20 lutego 2004r. o zmianie ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej w dodanym artykule 6a dzień 2 maja został ustanowiony Dniem Flagi Rzeczypospolitej Polskiej.

Ustanowienie dnia 2 maja świętem miało swoje uzasadnienie w historii. 2 maja był dniem w Rzeczypospolitej Ludowej obowiązkowego zdejmowania flagi po Święcie Pracy, z uwagi na zakaz obchodzenia rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Ustawa o dniach wolnych od pracy z 18 stycznia 1951 roku znosiła trzeciomajowe święto. Powodów było kilka. Święto Konstytucji 3 Maja tradycyjnie wiązało się z walką Polaków o niepodległość od zaborów podczas rządów komunistycznych w Polsce. W tym dniu odbywały się akcje protestacyjne, manifestacje, upominanie się o wolność i państwowość. Ponadto Dzień 3 maja od 1920 roku stał się oficjalnie ogólnopolskim świętem religijnym, gdyż Kościół Katolicki obchodzi w tym dniu uroczystość Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski. W ten sposób od 2004 roku w Polsce – dzień zdejmowania flagi stał się dniem jej uhonorowania. W tym dniu przypada też rocznica z okresu II Wojny Światowej, gdy w 1945r. została przez polskich żołnierzy zawieszona w Berlinie flaga biało – czerwona, symbolicznie kończąc epokę okupacji nazistowskiej. W dniu 2 maja przypada także Dzień Polonii i Polaków za granicą.

Dzień ten jest świętem coraz bardziej docenianym i towarzyszą mu wyjątkowe obchody. Uczące się szacunku do flagi dzieci w okolicy tego święta, przygotowują uroczystości w przedszkolach i szkołach. Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego nakłada osiągnięcie między innymi celu edukacyjnego w postaci znajomości godła i flagi Polski przez dzieci. (Załącznik do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r., Dziennik Ustaw z dnia 15 stycznia 2009r. Nr 4, poz. 17).

Święto flagi obchodzimy czynnie wyrażając nasz szacunek do symbolu narodowego. Flagi powiewają na naszych domach, blokach. Odbywają się różne uroczystości i artystyczne występy. Społeczne zaangażowanie szczególnie widać poprzez różnego rodzaju akcje. Przykładem są biegi flagi, które odbywają się między innymi w Kaliszu, Darłowie, Nowogrodzie Bobrzańskim. Przykładowe projekty związane z flagą, to: flaga z biało – czerwonych parasolek uniesionych przez 500 osób w Bytomiu w 2009r.; ogromna flaga o wymiarach 100 metrów na 3 metry szerokości niesiona w Poznaniu w 2010r.; flaga z białych i czerwonych kartek podniesionych przez ponad 600 osób w Świnoujściu w 2011r.

Flagą wyrażamy emocje nie tylko w dni tego święta. Przykładem jest lato 2012 roku, czyli czas sportowej rywalizacji państw w Mistrzostwach Europy w piłce nożnej. Obywatele wszystkich biorących udział państw mają swoje flagi na ubraniach, w rękach, na samochodach, wymalowane barwy kraju na twarzach. Polscy kibice w trakcie meczu rozłożyli na rękach flagę narodową o wymiarach 53 metry na 30 metrów, co dało ok 1,6 tysiąca metrów kwadratowych. Jest to dowód na duże społeczne i spontaniczne zaangażowanie w budowanie odrębności narodowej.

Szanuj swoją flagę.

Wprawdzie przepisy poświęcają miejsce przede wszystkim obecności flagi w miejscach publicznych, ale także właściciele domów i mieszkań muszą mieć na uwadze, że flaga musi być odpowiednio przechowywana, a gdy ulegnie zniszczeniu, nie może być tak po prostu wyrzucona do kosza.

Osoby prywatne nie powinny umieszczać flagi na maszcie lub na drzewcu zwieńczającym szczyt domu, gdyż jest to zarezerwowane dla instytucji publicznych. Maszty są dozwolone, pod warunkiem że znajdują się przed budynkiem. Najbardziej preferowanym sposobem ekspozycji jest wywieszenie flagi z okien lub balkonów.

Przy eksponowaniu flagi w pionie należy pamiętać, aby kolor biały był po lewej stronie dla patrzącego od frontu. Biel traktuje się jako ważniejszą od czerwieni (bo symbolizuje Orła Białego). Flaga musi być czysta i niezniszczona, a barwy nie mogą być wyblakłe.

Flaga powinna być powieszona na tyle wysoko, by nie dotykała ziemi ani wody.

Choć flaga może być wywieszana przez cały rok, to ze względu na należny jej szacunek, powinna zostać zdjęta w wietrzne i deszczowe dni.
Flagi nie powinny być używane do nakrywania mównic, stołów czy trumien. Kto chce zachować biało-czerwoną kolorystykę, powinien wykorzystać szarfę.

Od każdej zasady istnieją, rzecz jasna, wyjątki. Flaga można przykryć trumnę wybitnej, zasłużonej dla Polski osoby. Układa się ją wzdłuż trumny tak, by biały pas znajdował się nad sercem zmarłego. Flagę bezwzględnie należy zdjąć przed umieszczeniem trumny w ziemi.

Kibicie nie powinni wypisywać nazw miejscowości na flagach

Na fladze nie powinny być umieszczane żadne dodatkowe napisy (dodatkowe symbole takie jak orzeł czy herb są zarezerwowane dla instytucji. Na marginesie: flaga z orłem to bandera). Wprawdzie ustawa o godle, barwach i hymnie nie przewiduje kary za samo umieszczenie na fladze dodatkowego elementu, to jednak gdyby napisano na niej coś obraźliwego lub wzbudzającego agresję, może to zostać zaklasyfikowane jako wykroczenie.

Tak będzie, gdy ktoś wywiesi w oknie flagę z wypisanym na niej hasłem "(….) do obozu" albo "Polska tylko dla Polaków".

Flaga nie jest jakąś marketingową dekoracją, więc nie powinna być wykorzystywana do celów komercyjnych. Wyprodukowanie długopisów czy notesów z godłem i flagą przez prywatną firmę to naruszenie zasad.

Kolejność eksponowania polskiej flagi

Jeśli obok siebie mają się znaleźć dwie flagi, naszą należy wywiesić po lewej stronie, patrząc w kierunku budynku. Gdy flag jest więcej, ich wzajemne położenie również nie jest dziełem przypadku.

• Gdy są trzy flagi, polska umieszczona jest w środku, a druga co do ważności znajduje się po lewej stronie.
• Przy czterech najważniejsza jest skrajna prawa.
• W przypadku pięciu – flaga Polski powinna znajdować się w środku.
• Gdy jest sześć lub więcej, należy wyeksponować dwie polskie flagi – w skrajnych końcach.

Co należy zrobić ze zniszczoną flagą

Flagi, która z biegiem czasu ulega uszkodzeniu, nie można tak po prostu wyrzucić. Powinna zostać spalona w miejscu niepublicznym po uprzednim rozcięciu jej pośrodku w celu oddzielenia barw. Ten zabieg ma służyć pozbawieniu jej cech używalności.

Jak już zostało powiedziane, za znieważenie flagi grozi kara grzywny lub nawet pozbawienia wolności. Uspokajamy, że nie każde nienależyte obchodzenie się z flagą pociąga za sobą odpowiedzialność: w większości przypadków nieprawidłowe eksponowanie jej lub zniszczenie nie jest przecież wynikiem złośliwości, lecz niewiedzy. Aby pociągnąć kogoś do odpowiedzialności, znieważenie musi być umyślne i dokonane w miejscu publicznym.

Flaga w czasie żałoby narodowej

W czasie żałoby narodowej flaga powinna być opuszczona do połowy masztu. Jeśli jest wywieszana na drzewcu, należy dodatkowo przewiązać ją u góry kirem.

Służby mundurowe i jednostki wojskowe mogą ponadto wywieszać flagę do połowy masztu na znak żałoby po żołnierzu lub funkcjonariuszu zmarłym podczas pełnienia służby. Inne instytucje mogą wywieszać flagi koloru czarnego.