A oni! Idą, idą w upale, słocie, kurzu. Idą tam, gdzie bije serce Polski. Do Naszej Matki, Czarnej Madonny. Królowej Polski.

W czasach Polski Ludowej piesza pielgrzymka na Jasną Górę "wydreptywała" nie tylko wolność religijną, ale również wolność Ojczyzny, mając za wroga zorganizowane struktury państwa. 

Jan T., były zastępca naczelnika Wydziału IV KWMO w Radomiu, zaprzecza przed prokuratorem wiarygodności wytworzonych przez siebie i swoich kolegów z radomskiej Służby Bezpieczeństwa dokumentów świadczących o działaniach niezgodnych z prawem – nawet prawem Polski Ludowej. I oczywiście nie przyznaje się do przedstawionych mu zarzutów. Ludzie bezpieki, przystępując do grup 267. Warszawskiej Pielgrzymki Pieszej w sierpniu 1978 r., nie stali się jednymi z pielgrzymów – utrudzonych, rozmodlonych, pogodnych duchem. Stali się nieproszonymi gośćmi i utrapieniem. 

DEZINTEGRACJA 

Zarówno w epoce Polski Ludowej, tak jak i obecnie, ludzie bezpieki nic nie pojmują z istoty polskiego i chrześcijańskiego „idziemy”. Wtedy „dezintegrowali”, „inwigilowali”, „kompromitowali”, zlecali zadania agenturze, a obecnie nie mają odwagi przyznać się do popełnionych grzechów przeciwko Bogu, Kościołowi i ludziom, bo jak inaczej nazwać operacje typu: „Sierpień-74”, „Pątnicy-78”, „Lato-79”, „Zorza I”, „Zorza II”. 

W komunikacie naczelnika Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie z 21 kwietnia 2010 r. czytamy m.in., że Jan T. „w okresie od 24 lipca 1978 r. do 8 sierpnia 1978 r. w Radomiu, będąc funkcjonariuszem państwa komunistycznego – zastępcą naczelnika Wydziału IV KW MO w Radomiu w stopniu kapitana, przekroczył swoje uprawnienia służbowe (…). Kierował osobiście działaniami dezintegracyjnymi wobec uczestników 267. Warszawskiej Pieszej Pielgrzymki do Częstochowy dokonywanymi w ramach sprawy obiektowej o kryptonimie „Pątnicy-78” w ten sposób, że w wykonaniu Planu przedsięwzięć operacyjnych przewidzianych w związku z potrzebą rozpoznania przygotowań i zabezpieczenia przemarszu 267. Warszawskiej Pieszej Pielgrzymki, której trasa w dniu 7 i 8 sierpnia br. przebiegać będzie przez teren woj. radomskiego i uzupełnienia do tego planu, będąc jednocześnie członkiem specjalnie zorganizowanej grupy operacyjnej nr 2, polecił podjęcie działań dezintegracyjnych mających na celu skompromitowanie pątników w oczach opinii publicznej i dokuczenie im, polegających w szczególności na rozrzucaniu na trasie przemarszu pielgrzymki i w miejscach noclegu pątników butelek po alkoholu, podpasek zabrudzonych krwią zwierzęcą, prezerwatyw, odpadków żywności, niedopałków papierosów, co miało wywołać przekonanie wśród osób postronnych o niereligijnym charakterze pielgrzymki i spowodować niechęć do pątników u administratorów parafii, przez które pielgrzymka przechodziła i u osób udzielających pielgrzymom pomocy, a następnie kontrolował w terenie ich realizację, czego wykonanie udokumentowane zostało w Analizie materiałów sprawy obiektowej krypt. „Pątnicy-78”, który to czyn stanowił zbrodnię komunistyczną w formie stosowania represji wobec grupy ludności (…).”

Jest to wprawdzie suchy prawniczy język, ale cierpliwa lektura wyjaśnia wszystko. Esbekom chodziło o to, by z pielgrzymów zrobić w oczach opinii publicznej zdemoralizowanych pijanych włóczęgów, może i burzycieli spokoju. 

Jak czytamy w prokuratorskim komunikacie – i czego można było się spodziewać – „podejrzany Jan T. nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu przestępstw. Wobec Jana T. zastosowano środki zapobiegawcze w postaci poręczenia majątkowego i zakazu opuszczania kraju.” 

Dotychczas tylko wyjątkowo poszczególni funkcjonariusze państwa komunistycznego przyznali się do swej przestępczej działalności w latach 1944-1990, więc i w tym przypadku nie dziwi upór byłego naczelnika wydziału Służby Bezpieczeństwa. Zarówno w procesach lustracyjnych, jak i o zbrodnie komunistyczne, konsekwentnie zaprzeczają oni faktom ujawnionym w dokumentach i zeznaniach świadków czy pokrzywdzonych, podważając ich autentyczność oraz przede wszystkim wiarygodność. 

SKUTKI DEZINTEGRACJI 

O operacji „dezintegracji” pielgrzymki wiemy dzięki zachowanym aktom sprawy „Pątnicy-78”. Trzeba więc zadać pytanie retoryczne, czy tylko w tym przypadku doszło do takich jak opisywane czynów? Z reguły domy, podwórka i stodoły na trasach tak licznych pielgrzymek w całej Polsce były, są i będą otwarte dla pątników, jednak tu i ówdzie ze smutkiem widać zamknięty dom i zawartą bramę… Kto wie, czy to nie efekt opisywanej działalności SB, której zwierzchnikiem była Polska Zjednoczona Partia Robotnicza; przypomnijmy dla przykładu, że minister spraw wewnętrznych Franciszek Szlachcic w toku narad nad poprawą zapewnienia bezpieczeństwa państwa po wstrząsie Grudnia 1970 roku mówił wprost o roli partii w systemie bezpieczeństwa: „Towarzysz Minister poinformował, że pracą Służby Bezpieczeństwa w terenie zajmują się I Sekretarze Komitetów Wojewódzkich PZPR” (IPN 0397/86, t. 4. Streszczenie wystąpienia ministra spraw wewnętrznych tow. Franciszka Szlachcica na naradzie krajowej w dniu 7 maja 1971 r., k. 67). 

W wyżej wspomnianej Analizie materiałów... z 29 marca 1979 r. zapisano, że w stopniu „zadowalającym” zrealizowano działania „dezintegracyjne” wobec pielgrzymki. To znaczy, że utrwalono stereotyp niereligijnego jej charakteru, skompromitowano organizatorów i uczestników oraz „odruchy niechęci” spowodowano u księży, przez których parafie pielgrzymka przemieszczała się oraz wśród ludności udostępniającej swe gospodarstwa na noclegi i żywiących pątników. 

Plut. Tadeusz Kozera po otrzymaniu kwiatów od kard. Wyszyńskiego 
musiał sporządzić meldunek, który trafił do Wydziału I Dep. IV MSW

Rację miał Prymas Kardynał Stefan Wyszyński, odpisując w 1978 r. na bałamutny list kierownika Urzędu do Spraw Wyznań Kazimierza Kąkola zarzucającego Kościołowi „nadużywanie obiektów sakralnych”. Prymas Tysiąclecia 10 czerwca 1978 r. pisał wprost: „szkodnikiem walczącym z ustrojem demokratycznym jest potęgujący się system przerostu ingerencji policyjnej, UB, ORMO i wszelkiego rodzaju tajnych wywiadowców, którzy węszą wszędzie zagrożenie ustroju i tym systemem umacniają nie tyle interesy klasy rządzącej, co swoją własną pozycję” (Peter Raina, Kościół katolicki a państwo w świetle dokumentów. 1945-1989, tom 3: lata 1975-1989, wyd. W Drodze/Bernardinum, Poznań/Pelplin 1996, s. 95). Jakby na potwierdzenie słów Prymasa miesiąc później, 24 lipca, Wydział IV KWMO w Radomiu założył sprawę obiektową krypt. „Pątnicy-78”, której skutki praktycznie ciągną się do dzisiaj. 

WIERZCHOŁEK GÓRY LODOWEJ 

Trzeba wiedzieć, że analogiczne sprawy i działania podejmowały wszystkie komendy wojewódzkie MO, przez teren których pielgrzymki przechodziły. To może świadczyć o skali zorganizowanych przedsięwzięć, choć teraz osądza się tylko tę jedną „operację” dokonaną w ciągu dwóch dni i nocy 7 i 8 sierpnia 1978 r. na terenie przejścia pielgrzymki przez województwo radomskie. 

Braku prawidłowej oceny skali przemocy w całym kraju służyło zniszczenie akt w 1989 r.. Z kolei ze swej natury działania „D” były tak utajnione, że nawet w tajnej specjalnego znaczenia Analizie… sprawy krypt. „Pątnicy-78” miejscowy szef SB, tj. zastępca komendanta wojewódzkiego MO ds. SB płk mgr Tadeusz Szczygieł zaznaczył, że „działania „D” nie powinny być opisywane w ogólnej analizie”. Tadeusz Szczygieł wiedział, co pisze – nie był pierwszym lepszym funkcjonariuszem; w aparacie bezpieczeństwa służył od lat stalinowskich, współorganizował i był pierwszym szefem SB nowo powstałej w 1975 r. radomskiej KWMO, zatem i jemu można przypisać współkierowanie pacyfikacją tego miasta w 1976 r., zaś od roku 1980 kierował jednostkami SB szczebla centralnego, m.in. jako dyrektor Departamentu IV MSW (1985-1989). On też nadzorował niszczenie akt tego Departamentu w 1989 roku. 

W zasadniczej większości akta dokumentujące pozaprawne, a nawet zbrodnicze działania organów bezpieczeństwa przeciwko pielgrzymkom, zostały w 1989 roku zniszczone z powodu „braku wartości historycznej i operacyjnej”, który to brak wartości jest oczywistym kłamstwem. Pojedyncze zachowane teczki tzw. spraw obiektowych dobitnie świadczą o czymś wręcz przeciwnym: dokumenty te rzucają światło na bezprawie, jakie spotykało Kościół i w tym przypadku pielgrzymów. Wspomniana sprawa jest dość znana (część dokumentów jest dostępna na stronie internetowej IPN) – trzeba jednak to przemnożyć przez każdą pielgrzymkę i przez działania każdej komendy wojewódzkiej, powiatowej i miejskiej, przez teren na trasie pielgrzymki. Chociażby w ramach sprawy obiektowej krypt. „Sierpień-74” tajny współpracownik meldował swym mocodawcom o kazaniu ojca Krzysztofa Kotnisa ZP wygłoszonym do warszawskich pielgrzymów, a dotyczącym biologicznego wyniszczania Narodu Polskiego poprzez aborcję. Zapewne akurat ten duchowny „figurował” w dziesiątkach innych spraw obiektowych, bowiem aż 29 razy przewodniczył grupie II Warszawskiej Pielgrzymki Pieszej na Jasną Górę, zaś niezmordowana walka o obronę życia poczętego zaprowadziła go w 1966 roku na ławę oskarżonych (o. prof. Janusz Zbudniewek ZP, Więziony za obronę dzieci poczętych – Ojciec Krzysztof Kotnis (1919-1997), „Nasz Dziennik”, nr 116 z 19-20 V 2007). 

Istotne informacje o inwigilacji pielgrzymek można odnaleźć w dokumentacji typu „administracyjnego”, tj. poza teczkami spraw obiektowych, rozpracowań poszczególnych osób oraz teczkami tajnych współpracowników. Mimo że np. akta sprawy o kryptonimie „Pokorni” dotyczącej wieloletniej inwigilacji Zgromadzenia Św. Michała Archanioła zostały zniszczone (zapewne z powodu „braku wartości operacyjnej i historycznej”), to w dokumentach typu „administracyjnego” Stołecznego Urzędu Spraw Wewnętrznych znajdują się dokumenty w postaci „Informacji Problemowych”. Świadczą one o zainteresowaniu takimi pielgrzymkami jak druga i czwarta Piesza Pielgrzymka Młodzieży zorganizowana w lipcu 1986 r. i 1988 r. ze Strugi (Marki pod Warszawą) do Miejsca Piastowego w woj. krośnieńskim (długość trasy to ok. 400 km). Służbę Bezpieczeństwa bardzo niepokoiła modlitwa o trzeźwość Narodu. 

Każda z takich spraw to temat na oddzielny artykuł. 

Grzegorz Karbowiak
Idziemy nr 33 (362), 12 sierpnia 2012 r.
fot. arch

http://www.idziemy.com.pl/polityka/osaczanie-pielgrzymow/2/