Najbardziej zaszkodził Wałęsie "salon czeciejerpe"

Trochę mnie razi jednostronne patrzenie na Wałęsę. Spróbujmy pokusić się o bardziej zniuansowany obraz. Najbliższy właściwej oceny osobowości Wałęsy był Ziemkiewicz, ktory podkreślał jego niesamowity spryt. Ziemkiewicz jest pisarzem, potrafiącym kreować charaktery i intuicja podpowiedziała mu to i owo. Ale nie wydaje mi się by rozgryzł go do końca. Nie dziwię się też Cenckiewiczowi, który jest historykiem a nie psychologiem, więc nie zajmował się jego osobowością. Za to ja pozwolę sobie, choć po amatorsku, popsychologizować.

Nie wiem, co się działo i dzieje w duszy Wałęsy, sporo jednak o nim czytałem, a także często bywałem w gdańskim MKZ i KKP oraz innych mniej lub bardziej jawnych miejscach, więc miałem mnóstwo okazji przez dekadę obserwować go i innych działaczy Solidarności.

Warto zwrócić uwagę na pomijanie w obecnych opisach jednego istotnego faktu. Otóż Wałęsa był człowiekiem z nizin. Był nikim i właśnie tego zwrotu sam używa, gdy mówi o ofiarach swoich donosów. Był człowiekiem niewykształconym, a mimo tego zaszedł tak daleko i tak wysoko. To nie mógł być przypadek. Zaczął Wałęsa tak jak wielu ludzi ze wsi, którzy po wojsku zdecydowali się ruszyć do pracy w ziemi obiecanej – albo na Śląsk, albo na Wybrzeże i tu w Gdańsku szukał swojej szansy.

Czemu zawdzięczał taką karierę ? Trudno to przypisywać wojsku, milicji czy SB, które to instytucje miałyby być tak przewidujące by od jego mlodości przygotowywać go do roli szefa Solidarności, ale kontakty z nimi prawdopodobnie uruchomiły w nim skłonność do gry. Tym, co zaprowadziło go tak daleko, musiał więc być czynnik wewnętrzny, tkwiący w nim samym.

Jedyne logiczne wytłumaczenie, to motywacja. Najpierw zapewne typowe cwaniactwo, które wyrobiło w nim ambiwalentny stosunek do komuny i próby ogrywania jej, co dało mu pewność siebie. Wiara w siebie, zmieszana ze sporą dawką fantazji, która kazała mu uwierzyć w siebie, w swoje przeznaczenie, która nie pozwalała mu uznać porażek za porażki. Wiara w osobiste przeznaczenie, jak kiedyś u purytanów. Niezbędny też był brak refleksyjności, który pomagał mu zapominać porażki bądź je lekceważyć. Po paru sukcesach w 1980 r. poczuł smak sławy, która rozbudziła w nim jeszcze większą, niepohamowaną ambicję, i to ta ambicja w końcu obróciła się przeciwko niemu. Nie wiem jak u niego było naprawdę z religijnością, ale i ta mogła być czynnikiem wspierającym jego wiarę w siebie i przeznaczenie.

Wałęsa był samotnikiem, nie miał przyjaciół ani kumpli, ale chłopak był z niego łebski. Polegał tylko na swojej intuicji, kombinował, cwaniaczył, pogrywał z komunistami , z kolegami, z konkurentami i w ten sposób podbudowywał swoje ja. Brakowało mu więc społecznego czynnika hamującego jego indywidualną ambicję. Błędami jakie popełniał, nie przejmował się, traktował je jako konieczne elementy działań, które go nie demotywowały. Tu trochę przesadziłem, bo kosztowało go to jednak zdrowie. A sukcesów, które odniósł i które go napełniały dumą i pychą jednocześnie było sporo, więc zawróciły mu w głowie. A ponieważ nie dysponował refleksyjnością i samokontrolą, to w końcu jednak sytuacja go przerosła.

Złożony kontekst spoleczno-polityczny sprawił, że zaczął popełniać poważne błędy i wchodzić w niewłaściwe alianse, które w warunkach “III RP” wywoływały szeroki społeczny, często negatywny rezonans i zaczęły kruszyć jego pewność siebie i przyczyniły się do jego upadku. Pierwszy błąd popełniony przez Wałęsę wchodził w interakcję z kolejnymi błędami i generował węzeł, którego Wałęsa nie potrafił rozplątać, a który blokował późniejsze racjonalne działania. Można śmiało powiedzieć, że najbardziej zaszkodził Wałęsie salon czeciejerpe. Tym niemniej trzeba z historii Wałęsy wyciągnąć także parę optymistycznych wniosków.

Po pierwsze trzeba docenić to, jak dzięki sile woli i wierze w siebie można przetrwać kryzysy i osiągnąć cel. Po drugie, trzeba umieć dostrzec, jak niewiele dzieliło go od prawdziwej wielkości. Gdyby tylko umiał we właściwym momencie dostrzec popełniony błąd i się od niego odciąć. Tak niewiele trzeba było by osiągnąć wielkość. No, ale tu zadziałała owa niepowstrzymana ambicja i pycha, pozbawiając go lauru.

Życie spoleczne wymaga gry zespołowej, a dobrego polityka poznajemy po jego zespole. Takiego Wałęsa nie stworzył, natomiast dał się wykorzystać ukladowi. Jak każdy człowiek, sam jest winien błędów, które popełnił, ale jeśli chodzi o jego otoczenie to najbardziej mu zaszkodził postkomunistyczny salon czeciejerpe, który perfidnie wykorzystał jego słabości do własnych celów.

Niezależnie od tego co wyżej, aspekt polityczny tej kwestii, która ciągnie się aż po dzień dzisiejszy i pozwala części komentatorów na mnożenie wątpliwości, jest kolejnym kamyczkiem do ogródka jednoznacznie kompromitującym “III RP” jako państwo. Okazuje się, że ten twór państwem normalnym nie jest, co zresztą potwierdzili podsłuchani ministrowie rządu Platformy.