Leming głupszy od komunistycznego protoplasty ?

Gdyby nie postpeerel błędnie zwany III RP nigdy by mi nie przyszło do głowy znajdować cechy pozytywne w peerelu. Ale to już tak jest, odwrotnie niż w naturze, gdzie mieszańce są lepsze od rodziców, że w kwestiach szeroko rozumianej kultury mieszanie nie daje dobrych efektów.

Paradoksalnie, propaganda i procedury administracyjne za komuny dawały, nie w intencjach, ale jako produkt uboczny, pozytywne zjawiska. Podobnie jak kiedyś pruskie wojsko zamieniało chłopa analfabetę w zdyscyplinowanego i dbającego o porządek i umiejącego czytać i pisać człowieka tak i komuna stawiając wyraźne wymagania i wprowadzając hierarchię pozwalała uzyskiwać ludziom choćby minimalną tożsamość. Stąd się wzięła inteligencja pracująca, robotnicy i chłopi a z tym podziałem wiązały się określony status, przywileje lub straty, co w sposób nieprzewidziany przez reżim generowało swoiste napięcia i sprzeczności destabilizujące system.Kierunek awansu był wiadomy i nie koniecznie musiał wiązać się z karierą w organizacjach partyjnych.

Wraz ze zmianą systemu pojawiły się nadmierne oczekiwania, a zaraz po nich rozczarowanie w grupach związanych z dotychczasową gospodarką.Z biegiem czasy pojawiły się grupy młodych ludzi wychowanych w nowym systemie, uwolnionych z ograniczeń poprzedniego systemu ale pozbawionych też realnych wskazań co do norm obowiązujących w systemie docelowym. Patologie systemowe prowadzą do upowszechnienia się antynorm a popkultura wyznacza ciasny horyzont poznawczy i aksjologiczny.

Pojawia się leming uwolniony z wszelkich ograniczeń normatywnych, choć wiadomo,że rozwój następuje poprzez zmaganie się z oporną materią.W obliczu kłopotów gospodarczych, żeby nie sprawiał klopotu jako bezrobotny, leming dostaje pozorną szansę na studia w ramach taśmowej produkcji studentów w pośpiesznie zakładanych szkołach wyższych. Realna praktyka społeczno-polityczna w postpeerelu przekonała go, że pojawiające się w przestrzeni publicznej słowa są jedynie pustymi deklaracjami, do których nie należy przywiążywać wagi. Z drugiej strony, pomimo tego dystansu do oficjalnej sfery życia, propaganda zyskuje dostęp do umysłu leminga innym kanałem - dzięki jego podatności na popkulturę i upowszechniane przez nią hasła i marki wykorzystywane do marketingu. I tak to w dobie rzekomej wolności leming staje się dobrowolnym niewolnikiem.