O Ducha idzie, o Honor

  Mam przed sobą wywiad Doroty Kowalskiej z profesorem Zbigniewem Mikołejko., wydrukowany w miesięczniku Focus Historia.

 Czytam i oczom nie wierzę… Wiem jedno: to już nie przelewki. To prawdziwa wojna o to, co Polska ma najcenniejszego -  o honor.

   Wypowiedziano walkę polskiemu patriotyzmowi, zarzucając mu fałsz i przesadność, a nawet głupotę i bezsens. Oboje rozmówcy wydają się być wyznawcami tej samej „idei”, bo pytania są wyraźnie tendencyjne, naprowadzające ku tematom z góry obranym za cel. Linie światopoglądu obojga są równoległe.

 Wspólnie więc i w porozumieniu wbijają ten osinowy kołek w serce „wampira” – polskiego „zombie”, wysysającego polską krew. Bez skrupułów rozprawiają się z powstańcami zrywów narodowych, ze szczególnym uwzględnieniem bojowników z lat 1830 i 1863.

 „Izolując” ich niejako od reszty pozostałego społeczeństwa. Wskazując iż „w polu walczyło wtedy 20-30 tys. ludzi, a w rosyjskich instytucjach i armii dobrowolnie, bez przymusu, pracowało kilkaset tysięcy…”

 Kto walczył? - „… młodzi, naiwni, całe klasy gimnazjalne…”, „…Szesnastoletni chłopcy. Poszła też drobna szlachta, trochę leśniczych i urzędników dworskich, trochę bardziej świadomych chłopów, trochę miejskiej inteligencji…”

 Czyli, mówiąc za Profesorem wprost: „trochę” znaczy mało, margines, nieważna , znikoma ilość… Istotne za to jest to, co wykazuje Profesor, mówiąc o tej większej części – „normalnej „z założenia" : „…Cała reszta patrzyła na to wszystko z boku i z ukosa. A stając przed dylematem: urządzić się, czy walczyć, wybrała to pierwsze – urządzić się, przetrwać to nieszczęście pod tytułem „powstanie”. I żyć…”

 Kult dla życia, a także potrzeba „urządzenia się” bez względu na koszta społeczne i państwowe. Jakie to wszystko aktualne i dzisiaj. Przecież tu niewiele się zmieniło. Ktoś, kto dorobił się, ustawił, „urządził” w obecnej rzeczywistości., niechętnym okiem patrzy na „warchoły” próbujące obalić istniejący stan rzeczy.

 Złorzeczy się różnym elementom burzącym ustanowione prawa i porządki, posyłając zastępy czarnych mundurów naprzeciw transparentom. Pokojowe pochody z okazji świat niepodległości i rocznic narodowych mają opinie nacjonalistycznych burd i faszystowskich zgromadzeń.

 Profesor doszukał się przyczyn dla tych historycznych zrywów narodowych i żywcem przenosi je na współczesne czasy, wykazując szkodliwy wpływ złej edukacji i znaczenie niepoprawnej literatury szkolnej, która zatruwa umysły młodych:

 „…Najpierw Collegia Nobilia, a potem szkolnictwo powołane przez Komisje Edukacji Narodowej czy Szkoła Rycerska kształtują nowy już model życia i stosunek do Ojczyzny. Ten model, którego koroną jest hymn Szkoły Rycerskiej napisany przez Krasickiego i pamiętany chyba przez wszystkich: „ Święta miłości kochanej ojczyzny”. Budują to zresztą ludzie zgoła podejrzani, nieprawi, skorumpowani, będący na pensjach obcych rządów, jak August Sułkowski. Jednak chowają oni młodzież, która będzie w znacznej mierze całkiem od nich odmienna – to będzie pokolenie Kościuszków, Niemcewiczów i Jasińskich. To będą ludzie, którzy pójdą do Insurekcji, do Legionów Dąbrowskiego, którzy potem będą budować instytucje kultury, nauki i życia społecznego w dobie nieobecności państwa na przełomie XVIII i XIX wieku i w kadłubowych , zależnych organizmach, jakimi były Księstwo Warszawskie albo Królestwo Polskie przed rokiem 1830. A skończą gdzieś w powstaniu listopadowym i na Wielkiej Emigracji…”

 Zła edukacja. Niedobra literatura, która mąci w głowach: - To trzeba „krytykować”! Trzeba z tym „walczyć”! – mówi profesor i cytuje Norwida: „Nie ten ptak kala gniazdo, co je kala, ale ten, co mówić o tym nie pozwala”.

 Upominamy się o pamięć i cześć dla naszych Bohaterów Narodowych. Domagamy się pomników, wołamy o godne pochówki dla Żołnierzy Wyklętych.

 Chcemy bronić „Pana Tadeusza”.

 Próżny nasz trud, bo wyrok już wydano i nie tylko na niego, a o pomnikach i grobach, nasz Profesor ma własna opinię:

 „…Jedynym miejscem, w którym można było wyrazić wspólnotowość w czasie zaborów i okupacji, były cmentarze. Władze zaborcze były władzami chrześcijańskimi, z jakim takim szacunkiem dla cmentarzy. Tam nie wkraczała policja, w każdym razie nie wkraczała za bardzo. Więc utrwaliło się świętowanie tam wspólnoty, podniosłej i żałobnej, ale nietrwałej – z powodu jakiejś tragedii. I bratano się nad grobami, nad matka ziemią, która kryła w łonie swoich poległych synów. No i odzywały się różne archaiczne tęsknoty: stare kulty ziemi i grobów, złączone nadto z kultem maryjnym.

 Dla mnie początek „Pana Tadeusza” jest wykładnia tego głębokiego procesu i tajemnic polskiego losu. Bo tam najpierw jest Maryja, która „cudem” podnosi z umarłych i przywraca do życia – najpierw jednostkę, a potem może i ojczyznę. A następnie mamy opis matki – ziemi, opis tych „pól rozmaitych”, które są niczym płaszcz Maryi. No i wreszcie kiedy tytułowy bohater wkracza na powrót w „białe ściany polskiego domu”, wita go nie tylko „Dąbrowskiego stary mazurek”, ale tez witają go cztery portrety poległych patriotów, tych przeanielonych samobójców albo niedoszłych samobójców. Bo przecież śmiercią samobójczą skończył Rejtan, bo Kościuszko próbował się targnąć na życie po maciejowickiej klęsce, bo Jasiński, „młodzian piękny i posępny”, a także „Korsak, towarzysz jego nieodstępny, taką zaiste śmierć wybrali na szańcach Pragi. Niby zatem jest to sielanka, ale tak naprawdę to zręczne utkanie tego, co jest związane ze śmiercią skojarzoną z łonem, z matką, z ziemią i Ojczyzną.

Jeśli pogrzebiemy zresztą w tej romantycznej polskości, znajdziemy tam wiele scenariuszy, które się i teraz odzywają, w świadomości albo podświadomości zbiorowej. Tak scenariusz z „Kordiana”- straszny obraz wszystkich tych trumien, które idą z kościoła św. Jana na Zamek Królewski, aby zadławić uzurpatora, nieprawego dziedzica polskiego tronu – przeniesiony został na dzisiejsze Krakowskie Przedmieście, na nieszczęsne trumny smoleńskie…"

  Warto pochylić się nad ostatnim akapitem, bo jasno wskazuje jedną z przyczyn, dla których wypowiedziano wojnę polskiemu patriotyzmowi.

 Walka, o której mówi Profesor ma dotyczyć jedynie NASZYCH , Narodowych Świętości, szerokim łukiem zaś ma omijać to, co dotyczy innych polskich obywateli. Ich świętości są tabu, bo chociaż o Powstaniu warszawskim Profesor mówi jako o rzuceniu ludzi na pewna śmierć, po to, żeby zostały wygrane w istocie cudze cele polityczne i podsumowuje oceną – „nie było warto”, to inaczej reaguje na pytanie:

 M.K.: Powstanie w getcie było jednak czymś innym, nie uważa pan? Tu los był naznaczony, Żydzi wiedzieli, że i tak zginą.

 Z.M.: O tak! Bardzo ważne jest tu zestawienie powstania w getcie z powstaniem warszawskim. Powstanie w getcie miało ten ważny aspekt, że to, co moralne, było tak samo racjonalne. Nie było innego wyjścia, ci ludzie i tak zostaliby straceni, więc ginęli walce. I to jest należyte. To jest racjonalne.

(…) Bo nasz bohater narodowy stał się zombie, stał się wampirem, który wysysa polska krew…”

 My, Polacy, mamy w swoich „czerepach Sienkiewicza” z jego „patetycznym i naskórkowym patriotyzmem” więc, jesteśmy potencjalnymi wampirami, którzy czyhają na krew współrodaków, by przelewać ją bezsensownie i głupio.

 Profesor przeto, stanął w pierwszym ordynku, wespół z gronem miłośników pokoju, łaskawie nam panującym, by raz na zawsze unicestwić to, czego nigdy pokonać nie umiano – zniszczyć Ducha Wolności w Polakach – patriotyzmem zwanego.

 "Podziwiam Polaków za umiłowanie wolności", mówi Prezydent Niemiec do polskiej młodzieży zgromadzonej na Woodstocku.

 Trzeba będzie zakazać zagranicznym politykom wypowiadać takie słowa, bo wpisują się w mickiewiczowską intrygę, inspirująca do działania w imię Chwały tych, co walczyli przed nami. To brzmi w istocie  jak dywersja. Walka przed wami długa i trudna, panie Profesorze. A i finał niewiadomy...

  Na koniec, ze zbolałą duszą, która jarzma już prawie zaznała po przeczytaniu tego wywiadu, dodam cytat – mądrość, która wiele tłumaczy.

 Syci niewolnicy są najzacieklejszymi wrogami wolności

Marie von Ebner- Eschenbach