Ludzie jacy są

Ludzie analizy

Są ludzie, którzy o książkach mogą ciekawie mówić, godzinami. Imponują. Niektórzy robią wrażenie, jakby przeczytali wszystko, ale gdy przychodzi do syntezy, tracą wątek, świeżość, gubią się i rozmowa załamuje się. W analizie czują się dobrze, czasami doskonale, gdy pojawia się większa przestrzeń, zaczyna w nich dominować lęk. Analiza wciąga, każe czytać i czytać, ma też swoje uwarunkowania i swoich niewolników; jest światem szczegółów i szczególików, pochłania, jak studnia, byle w głąb i często zawęża horyzonty. W trakcie „wielkiego czytania” ilość szczegółów namnaża się. Szczegół jest jak narkotyk, ale potrafi tak zatomizować myślenie człowieka, że może oderwać się od życia i tworzyć jego hybrydy. Koronnym argumentem ludzi analizy jest to, że jest ona ważniejsza od syntezy, bo synteza bez analizy nie może się obejść. Niebezpieczeństwo tego typu myślenia polega na tym, że analityk zwykle ulega złudnemu przekonaniu i dochodzi do wniosku, iż skoro szczegóły się zgadzają, to zgadzać się musi też interpretacja. A tak nie jest. Przykładem jest choćby stosunek do akcji pod Bezdanami.

Ludzie syntezy

Z człowiekiem, który ma łatwość syntezy, jest inaczej. Na początku musi nauczyć się tego, co analityk i oczywiście przeczytać swoje. Gdy pozna schematy lub system działania, wszystko staje się jasne i powtarzalne. Nie wchodzi on w szczegóły, bo nie one są ważne, lecz ważne jest to, co z nich wynika. Ważny są horyzont, kierunek, myśl. Synteza daje pewność, lepszą orientację i jest sprawdzianem dla analizy. Synteza jest punktem widzenia z lotu ptaka. 

Ludzie renesansowi

Czytelnik o skłonnościach analitycznych trudno porozumiewa się z czytelnikiem o skłonnościach syntetycznych, choć mogą się wzajemnie fascynować. Tych ludzi dzielą punkty widzenia, a czasami nawet różne prawdy. W dialogu jeden drugiego będzie starał się ściągnąć na swój teren, aby tam zatryumfować w myśl: „nie po to przeczytałem tyle, nie po to tyle się uczyłem, aby ktokolwiek był ode mnie mądrzejszy”. Ale prawdą uniwersalną jest to, że ci ludzie są od siebie zależni. Wiedza ogólna bowiem jest sumą wiedzy analitycznej i wiedzy syntetycznej. Kto potrafi połączyć analizę z syntezą i dodatkowo jeszcze zrobi to w kilku dziedzinach, może uważać się za człowieka renesansowego, choć semantycznie można go interpretować, jako jednostkę, która potrafi łączyć wiedzę przekrojową w wielu obszarach jednocześnie.  

Ludzie bezdomni

Internet nie ma ojczyzny. Internet stwarza iluzję, że ojczyzna jest niepotrzebna. Internet stwarza złudną przestrzeń bez granic i nie skończonych  możliwości, jednocześnie jest jeszcze bardziej wymagający, niż demokracja. Ale człowiek, tak samo jak przygotowuje się do życia (rodzina, szkoła, środowisko), tak samo musi przygotować się do obcowania z internetem, który niewiele z codziennym życiem ma wspólnego. To nie interent ma mieć wolność, lecz człowiek. Internet jest dla ludzi posiadających swoją tożsamość, jasne wartości i przygotowanych do życia na wielu poziomach. Brak tych przymiotów czyni z człowieka przedmiotem zabawy. I cóż obserwujemy? Obserwujemy odwrócenie ról, człowiek stał się niewolnikiem maszyny i jej możliwości intenetowych. To maszyna bawi się nami, a nie odwrotnie.

Za tym wszystkim idzie polityka i na ludzkiej naiwności utrwala swoje korzyści oraz interpretacje. Wyciąga ludzi na manowce, tam pozostawia ich bezbronnymi, z ich interpretacjami, skłonnościami i przewrotnością. Oczywiście, bez możliwości powrotu. Wszystko się wyrównuje, demokratyzuje, unifikuje. W takim świecie zbędne stają się analiza i synteza; zbędny też staje się człowiek renesansowy. Zaczynają dominować gruzy i powszechna głupota, która prowadzi do wojny każdego z każdym. A skoro nasz świat został zniszczony, to pojawia się pytanie, o co i o jakie wartości będą walczyć nowi ludzie bezdomni? Nie ulega wątpliwości, że o wartości podstawowe takie, jak państwo, wolność, stabilizację, rodzinę, bo tylko one gwarantują garnek, ład i normalny rozwój. Cała więc nowoczesność skończy się jak zawsze na tym co od początku naszego świata jest niezmienne.