Pileccy. Historia rodu.

Obrazek użytkownika Klonowy Liść
Historia

Początki.

Najstarsze zapiski rodu pochodzą z wieku XVtego kiedy to Wincenty Gronowski poślubił Elżbietę (ur.1385), córkę starosty sandomierskiego, Ottona z Pilczy.  Potomkowie Wincentego przyjęli nazwisko Pilecki. Elżbieta z małżeństwa z Gronowskim urodziła pięcioro dzieci. Jej mąż umarł w 1410 roku, jak podają był otruty przez krzyżaków. 

Elżbieta ma wielkie zasługi dla rodu Pileckich, głownie dlatego, że była bardzo ładna. Być może była ładna dlatego, że była bardzo bogata. W każdym razie już jako dziewczyna zrobiła wrażenie na królu Jagielle. A to stało się wtedy, kiedy jej matka, Jadwiga de domo Melsztyńska była matką chrzestną Jagiełły. 

Władysław Jagiełło już był podwójnym wdowcem, kiedy zaczął zabiegać o rękę owdowiałej Elżbiety. W każdym razie związek ten nie cieszył się wielkim poparciem  ówczesnych wielmożów , bo Elżbieta była zwykłą szlachcianką i nawet  posądzano ją o czary, za pomocą których oczarowała króla. Nie obeszło bez problemów, w związku z tym że, była „chrzestną siostrą” króla a więc potrzebna była dyspensa od papieża. 

Elżbieta i Jagiełło wzięli ślub w 1417 roku i w tym samym roku Elżbieta została koronowana na królową Polski. Wkrótce Elżbieta zaczęła chorować na gruźlicę i zmarła w 1420roku. 

Nestorem rodu Pileckich został Jan Pilecki, który odziedziczył duże posiadłości ziemskie i ważne stanowiska, m. innymi.  był wojewodą krakowskim. Był dwa razy żonaty i miał pięcioro dzieci. 

Jego syn też Jan przejął po ojcu szereg funkcji, powiększył rodowy majątek, w tym czasie stając się właścicielem Łancuta i okolic. 

Właśnie wtedy następuje też rozkwit rodu. Żona Jana, Zofia herbu Topór, urodziła mu trzech synów. Syn ich, Stanisław Pilecki ożenił się z Anną Jarosławską, której ojciec był marszałkiem Królestwa Polskiego. 

Rozkwit rodu.

 Dobra łańcuckie otrzymał Pilecki od króla Kazimierza Wielkiego za swoje zasługi, w trakcie sprawowania urzędu starosty ruskiego, a więc przed 1369 rokiem. Początkowo Łańcut zasiedlony był przez ludność niemieckojęzyczną, kolonistów niemieckich sprowadzonych tu przez Kazimierza Wielkiego.

Pileccy budują więc nową murowaną farę, do której w 1478 roku Otton Pilecki, wnuk Elżbiety Pileckiej, dobudowł  kaplicę pw. Najświętszej Dziewicy Marii i św. Agnieszki. Kaplicę tą poświęca biskup Andrzeja z Oporowa. Tenże sam Otton Pilecki buduje również pierwszą szkołę parafialną w Łańcucie. Siedziba Pileckich mieściła się na terenach, gdzie dziś wznoszą się budynki probostwa. W rękach tego rodu Łańcut znajdował się do 1586 roku.

W roku 1549, Krzysztof Pilecki zmienia wiarę katolicką na wyznanie augsburskie. Protestanci wydalił z kościoła księży katolickich i zmienili kościół parafialny na zbór.  Pilecki  wraz  z bratem Ottonem  powołują  słynną  szkołę  protestancką  w celach  upowszechnienia  nauki  w języku polskim.  W latach 1565, 1567 – w Łańcucie odbyły się synody protestanckie arian.

Zygmunt August, który był bardzo tolerancyjny co do reformacji, był spokrewniony z Radziwiłłami, którzy byli protestantami. Radziwłł Czarny pełnił nawyższą funkcję w kraju, zaraz po królu; marszałek wielki litewski, kanclerz wielki litewski, wojewoda woleński.  Był on kalwinistą, a potem poparł Braci Polskich. Układ sił w  Polsce związenej z Litwą (1569) pozwalał na rozwój reformacji, to zmieniło się po śmierci ostatniego z Jagiellonów, króla Zygmunta Augusta.  W lipcu 1572 roku zmarł  bezpotomnie król Zygmunt August i  na tronie  polskim zasiadł, król elekcyjny,  Henryk Walezy, który po trzech miesiącach uciekł z Krakowa, aby  objąć  obowiązki królewskie  we Francji. Przez moment  nawet planował  mieć dwie korony, ale  polska  szlachta  wolała  inaczej.  Królem został Stefan Batory, książe siedmiogrodzki, który  ożenił się z Infantką,  Anną Jagielonką. 

Upadek rodu. 

  Stefan Batory, był  dobrym katolikiem, ale sprawy kościoła zostawił władzom kościelnym.  I Kościół z tego skorzystał  odzyskując  dobra, które  były  w rękach  zwolenników reformacji. Król był  rycerzem i  miał  szacunek  dla  zdolnych  w  tym fachu  poddanych. Brakło mu też zawsze  pieniędzy na  wyprawy  wojenne.  A jego przeciwnikiem był nie byle kto,  bo sam car Iwan Groźny.  Pileccy  na wyprawę wojenną  wysłali dwóch młodych  rycerzy,  Jana i  Andrzeja,  wyposażając ich i  wpłacając  odpowiednie datki  do królewskiej szkatuły. 

Hojne dary dla króla bardzo się im opłacily, bo  w tym czasie zaczęło się odzyskiwanie utraconej  władzy i dochodów przez Kościół Rzymsko-Katolicki. Król Stefan I, gwarantował, że posiadłości Pileckich  nie zostaną  przez kościół przejęte. 

Udział Pileckich w ruchu reformacji doprowadził do walki  z biskupem krakowskim, Piotrem Myszkowskim, który w wyniku sądu, na podstawie edyktów, pozbawił ich posiadanego majątku. A stało się to zaraz po śmierci króla Stefana Batorego.  W 1586 – dobra łańcuckie przejął od Pileckich Stanisław Stadnicki zwany Diabłem Łańcuckim. W czasie walk z sąsiadami (z Łukaszem Opalińskim, starostą leżajskim ) w 1608 – doszło  do pożaru części miasta i zamku dowódca wojsk polskich w wojnie z Turkami Stanisław Lubomirski przejmuje miasto za długi od wdowy po Stanisławie Stadnickim. On to usunął protestantów z kościoła dopiero w roku 1629, i  wprowadził  do łańcuckiej fary z powrotem księży katolickich.

Życie  Pileckich na nowej ziemi. 

Pileccy  zasłużyli się królowi Batoremu, a także  znaleźli uznanie u Kanclerza  a potem Hetmana Wielkiego  Koronnego, czyli u  Jana Zamojskiego, który po śmierci króla  trzymał  porządek  i strzegł  polskich granic. Za zasługi dla kraju i dla króla Pileccy zostali nagrodzeni  mająteczkami  na  terenach Księstwa Litewskiego, Estonii i Inflant.  

W Polsce  panowało bezkrólewie. Unia z Litwą  w 1569 roku, miał jedną zasadniczą wadę, Litwini nie godzili się być pod polskim panowaniem.  A to oznaczało, że  królem nie będzie nikt z polskiego rodu. I tak królem został  w końcu  siostrzeniec Infantki  Anny, Zygmunt Waza  syn jej siostry Elżbiety, która była  wówczas  królową Szwecji.  W Polsce nastąpiła walka z  innowiercami,  a to już było po Nocy Sw.Bartłomieja  i  antyreformacja była już w całej Europie. 

Pileccy, ci co opuścili  stare siedziby i rozpoczęli nowe życie, zaczęli przestosowywać się do nowych  warunków życia.  Większość wróciła pod skrzydła Kościoła Rzymsko-Katolickiego. W każdym razie  nie zaznaczyli się przez długi czas w historii Polski.  Jeden Pilecki, o imieniu Marcin znalazł się w życiorysach dwóch wybitnych Rosjan; Puszkina i Łomonosowa, jako nauczyciel  w liceum do którego uczęszczali. 

Powstanie Styczniowe. 

Pileccy, ci z Księstwa Litewskiego zamieszkali  w Województwie Lidzkim i Grodzieńskim  znaleźli się jako aktywni  uczestnicy Powstania Styczniowego.  A to spowodowało, że po przegranym powstaniu  zostali mocno ukarani. 

Emeryk Pilecki zesłany do gub. jenisejskiej. Na podstawie manifestu z maja 1868 uzyskał prawo zamieszkania w europejskiej części Rosji, w gub. orenburskiej. Wskutek prośby Pileckiego, w czerwcu 1872 władze wydały mu zezwolenie na zamieszkanie w gub. kazańskiej. Nie wiemy, czy od razu mógł tam wyjechać — w Jadryniu miał przebywać od 27 czerwca 1877 do 27 lipca 1883.

Józef Pilecki s. Adama, z maj. Łowczyłowicze, zesłanie z Litwy na zamieszkanie w Rosji, ukazem z dnia 10/22 grudnia 1865 majątek: Jelno , pow. nowogrodzki został przymusowo sprzedany.

Władysław Pilecki s. Sylwestra lat 25, student uniwersytetu petersburskiego, w bitwie pod Dubiczami ranny dostał się do niewoli, skazany na 6 lat katorgi w gub. tomskiej z pozbawieniem praw szlacheckich. 

Po powstaniu, utracie majątków, tytułów szlacheckich, Pileccy ucichli. Część tych co pogodzili się z polityką cara, przyjęli prawosławie, mieła lepiej. Byli jednak zaangazowani w ciągłe sądy o odzyskanie utraconych pozycji tak majątkowych jak i prestiżowych. Jeszcze gdzieniegdzie mieli znaczenie wśród  innych szlacheckich chudapachołków, ale nie grali wielkiej roli jak dawniej. 

Oprócz zesłania Pileccy ubożeli w wyniku podziałów majątkowych. 

U Niemców, czy Anglików, najstarszy syn dziedziczył majątek, a reszta rodzeństwa dostawała roczne renty i musiała podjąć pracę zawodową. Zwykle to była kariera w wojsku, lub kariera adwokata. Kobiety wychodziły za mąż, albo pracowały jako guwernantki. W Polsce majątki  dzielono. Skutkiem tego powstały coraz cieńsze zagony  i  coraz trudniej było z nich wyżyć. Pileccy się mnożyli, ale mieli coraz mniejsze majętności. 

Ostatni bohaterowie narodowi. 

Pileccy  jak  wszyscy znaleźli się w centrum IIWojny; jeden zginął pod Monte Cassino, inny zginął w Katyniu. Długi czas nikt o Pileckich nie pamiętal, ale oto nagle przypomniano o jednym i  go  wyniesiono wysoko  na  sztandary.   

Chodzi  oczywiście o rotmistrza Witolda Pileckiego, który  działał w Obozie Zagłady w Oświęcimiu, a potem jako uczestnik Powstania Warszawskiego znalazł się w niemieckim lagrze  jenieckim . Jego działalność była jednakowo wrogo oceniona tak przez Niemców jak i przez nowe polskie władze. Został skazany na śmierć przez sąd PRL.  

Witold Pilecki zostawił  rodzinę, oprócz jego rodziny są  liczni Pileccy w różnych sferach życia. Większość nie jest świadoma  historii własnego rodu, ani nie przywiązuje do tej historii wiele uwagi. 

 

3
Twoja ocena: Brak Średnia: 2.5 (4 głosy)

Komentarze

jako uczestnik Powstania Warszawskiego znalazł się w łagrze w Oświęcimiu

w łagrze?

Klonowe liście to nie marychą.

Kup sobie coś lepszego.Bo tamte liście biją ci totalnie w dekiel

Vote up!
0
Vote down!
0
#1631490

Tego nawet nie da się skomentować.Spuścić zasłonę milczenia.I tylko tyle.
Rzeczywiście odlot

Vote up!
0
Vote down!
0
#1631493

Lagier - German POW camp, labor camp, concentration camp, as well as extermination center, from World War II. The term was introduced in the 1980s, to distinguish it from the Soviet labor camps - the camps.

 

Lagier

Lagier – niemiecki obóz jeniecki, obóz pracy, obóz koncentracyjny, a także ośrodek zagłady, z czasów II wojny światowej. Termin zaistniał w latach 80. XX wieku, w celu odróżnienia od radzieckich obozów pracy przymusowej – łagrów.

LAGIER - Definition and synonyms of lagier in the Polish dictionary (educalingo.com)

Vote up!
0
Vote down!
0

Anna K.

#1631512

Niewielu zna aż tak dobrze dzieje rodu Pileckich.

Proszę jednak poprawić zdanie: "...rotmistrza Witolda Pileckiego, który  jako uczestnik Powstania Warszawskiego znalazł się w łagrze w Oświęcimiu". To nie za udział w PW rtm. trafił do Auschwitz - sugeruję też używanie tej nazwy, żeby niepotrzeebnie nie dawać oręża do broni tych, kltórzy nie chcą nazywać obozów zagłady niemieckimi. Pilecki trafił do obozu we wrześniu 1940 (niedawno była rocznnica) z tzw. drugim transportem warszawskim. Powstanie wybuchło... nieco później.

Vote up!
0
Vote down!
0

Krispin z Lamanczy

#1631492