7 maja 1945 roku, bitwa pod Kuryłówką, jedna z największych bitew antykomunistycznego powstania

75 lata temu bitwa pod Kuryłówką przez lata wymazana z historii należy do największych zwycięskich bojów żołnierzy podziemia antykomunistycznego z Sowietami w 1945 r.

Kuryłówka leży na prawym brzegu Sanu, na północny wschód od Leżajska. Przed wojną zamieszkiwało ją ponad półtora tysiąca osób. Była wsią mieszaną, polsko-ukraińską, w której większość stanowili Polacy.
We wrześniu 1939 r. okolice Kuryłówki były terenem walk oddziałów Armii "Kraków" z jednostkami Wehrmachtu. Szczęśliwie dla mieszkańców nie spowodowały one większych strat. Okupacja niemiecka zapisała się jednak w historii wioski niezwykle krwawo. We wrześniu 1942 r. niemiecka żandarmeria wspólnie z policją ukraińską aresztowała kilkunastu mężczyzn. Dwunastu z nich straciło życie w obozie koncentracyjnym na Majdanku. Nie były to jedyne ofiary okupanta. Aresztowania i egzekucje miały miejsce również w latach 1943-1944.

W 1944 r. podziemie akowskie na Rzeszowszczyźnie zostało mocno zdziesiątkowane przez sowiecki terror i aresztowania. Dlatego też miejscowy komendant zrzeszonej z AK Narodowej Organizacji Wojskowej, Kazimierz Mirecki ps. Żmuda, postanowił wyprowadzić swoich ludzi z tej formacji i przystąpić do powstającego Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW).

7 maja 1945 roku oddziały NZW dowodzone przez mjr. Franciszka Przysiężniaka, używający pseudonimu "Marek", stoczyły bitwę z ludobójcami z NKWD.

Dziesięciogodzinna walka była niezwykle zażarta. Polskie oddziały odparły trzy ataki NKWD przypuszczane raz za razem. Pękały granaty, grały erkaemy, świstały kule...

Przełom bitwy nastąpił w momencie gdy z Ożanny dotarł oddział dowodzony przez kpt. Józefa Zadzierskiego "Wołyniaka". Wtedy Polacy uzyskali przewagę liczebną i zaczęli tłuc czerwonych, tych którym zachciało się polskiej ziemi. Rżnęli bandytów, których ręce ociekały polską krwią.

Podczas bitwy poległo siedmiu żołnierzy NOW, a pięciu zostało ciężko rannych. Straty sowieckie to 57 zabitych. Następnego dnia do Kuryłówki wkroczyli sowieci mordując 8 osób oraz paląc zabudowania wioski. Kilka tygodni później komenda NOW wypłaciła mieszkańcom wsi zapomogi. Pieniądze te zostały zdobyte w akcji ekspropriacyjnej na bank w Przemyślu, przeprowadzonej 26 czerwca 1945 roku.

Jeńców, jak podają żródła, nie brano. Do piekła wyprawiono 57 enkawudzistów, a nierzadko mowa nawet o ubitych 70 sowieckich bestiach mordujących niewinna bezbronną ludność Polski.
Śmiercią żołnierza poległo siedmiu żołnierzy antykomunistycznego podziemia.

Bitwa pod Kuryłówka była jedną z największych bitew antykomunistycznego podziemia.

Cześć i Chwała Bohaterom!

Pamiętamy!