Co robiła Armia Krajowa, kiedy Wołyń spływał krwią?

  Ileż to razy zastanawiałam się nad tym. Jak trudno było bronić honoru AK, kiedy gorzkie słowa rodaków rzucały cień na tę bohaterską formację. Uzasadnione oskarżenia powodowały, że wątpliwości, co do „heroiczności cnót” narastały z roku na rok. Zawsze, w każdą kolejną rocznicę krwawych wydarzeń na Wołyniu.

 Armia Krajowa nie była liczna na terenie Galicji, bo za ”pierwszego sowieta”, zdrada w lwowskich kręgach konspiracyjnych sprawiła, iż zdziesiątkowano tworzący się tam trzon organizacji i spowolniono w ten sposób aktywację patriotycznej części polskiego społeczeństwa. Odbudowywane struktury były słabsze niż gdzie indziej w Polsce.

 Ponadto, ilość „zmobilizowanych” osób była ściśle powiązana z warunkami, innymi niż na terenie reszty kraju, objętej okupacją niemiecką. Przymusowy pobór dwóch roczników młodzieży do Armii Czerwonej, a także masowe wywózki ludności cywilnej z zajętych przez Sowietów terenów, zdecydowanie pomniejszyły liczbę ewentualnych konspiratorów i żołnierzy polskich formacji podziemnych.

 Pomimo skrajnie niekorzystnych warunków, wewnętrzna potrzeba oporu i wymóg samoobronnych reakcji powodowały, iż odziały podziemnych ugrupowań rozrastały się w błyskawicznym tempie. Stanowiły nie tylko wsparcie siłowe dla tamtejszej ludności, ale dodawały otuchy i niosły wiarę w niestałość panującej sytuacji.

 Akcja „Burza” sprawiła, że wiele oddziałów partyzanckich, które nie tylko przeprowadzały akcje dywersyjne przeciwko okupantowi, ale też zabezpieczały polską ludność cywilną przed narastającym terrorem banderowskim, odeszło na wskazane przez naczelne dowództwo, odległe miejsca koncentracji, pozostawiając polskie wioski na łaskę i niełaskę OUN UPA.

 Czy dowództwo Armii Krajowej zdawało sobie sprawę z tego, co zagraża Polakom z rąk ukraińskich nacjonalistów? Czy miało pojęcie, co do skali i charakteru banderowskich akcji?

 Ostatnio „wpadł mi w ręce” oryginalny meldunek „Bora”  Komorowskiego na ten temat. Bardzo ważny raport. Oto on:

Meldunek generała Komorowskiego do Londynu w sprawie mordów Polaków na Wołyniu

19 sierpnia 1943 r.
Wołyń. W okresie sprawozdawczym od marca do maja ofiarą rzezi padło 3 tys. zabitych – 5 tys. wywieziono do Rzeszy. Obrona polska polegała na skupieniu ludności w większych miastach i na współdziałaniu partyzantki z zewnątrz. Niemcy panują nad terenem, reakcja ogranicza się do palenia wsi i do odezw oraz do zarządzeń wzmagających stan rozjątrzenia.
Po krótkim przyciszeniu się w czerwcu rzezie przerzuciły się z północnego wschodu Wołynia na słabiej przez nas zorganizowane południe. Stłoczeni w miasteczkach uciekinierzy musieli zgłaszać się na wyjazd do Rzeszy lub byli werbowani do użytej do represji na Ukraińców policji, która sama potem wyjechała do Niemiec. Niemcy sprowadzili też baon policji z GG, co popełnianym bestialstwom nadaje charakter zemsty polskiej. Naszą bazą obronną w Dubieńskim stała się Pańska Dolina. W zachodnich powiatach względny spokój, między innymi dzięki pomocy propolskich Ukraińców.
Od lipca nastąpiło scentralizowanie obrony wojskowej i cywilnej przez Komendanta Okręgu, jednocześnie wzmógł się napór band. 11 i 12 lipca wycięto 60 wsi polskich w Horochowskim i Włodzimierskim. W końcu lipca wobec wyczerpania amunicji padła Huta Stepańska broniąca się od marca. Obrońcy przebijają się do rejonu Kiwerc i do Antonówki. Na obszarze objętym rzezią wszyscy Polacy zbiegli do miasteczek. Z większych miast wywieziono do Niemiec 35 tys. ludzi. Bliżsi kordonu uciekają do Gen. Guberni.
Organizacja rzezi opiera się niejednokrotnie na lokalnym aparacie OUN opanowanym od dołu przez dywersantów sowieckich. Jej przypisać należy odezwę z 18 maja zrzucającą odpowiedzialność za wypadki na Polskę i wysługiwanie się Niemcami i zapowiadającą wzmożenie rzezi. Przywódcy nacjonalistyczni nie panują nad dołami. Bulba, podobno Roman Szuchewycz, dowódca banderowskiego legionu w 1941 r., szukał w czerwcu br. porozumienia z wołyńskim delegatem okręgowym, wypierając się rzezi, podobnie jak lwowska centrala banderowców. Sowiety w oficjalnych odezwach przybierają rolę arbitra, by pogodzonych z Ukraińcami Polaków rzucić do partyzantki antyniemieckiej. (…)

]]>http://www.tygodnikprzeglad.pl/luny-nad-wolyniem/]]>

 I jest prawie jak w tym starym porzekadle: uderz w stół, a Ruski wyskoczy!

To już kolejny raz trafiam na wzmiankę o sowieckich agentach w OUN. Czytałam nawet, że podwójnym szpiegiem i niemieckim, i sowieckim był sam Bandera. Ile w tym prawdy? Może tyle samo, co w pogłosce, że Hitler był Żydem?

 I teraz, jeśli Londyn uwierzył w sowieckie inspiracje upowskich rzezi, z tym większym zacięciem mógł przygotowywać „Burzę”, wyobrażając sobie, jaki będzie los polskiej ludności cywilnej po wycofaniu się Niemców, kiedy nastąpi okres bezwładzy. „Burza” miała wprowadzać polską administrację na wyzwolone przez Armię Krajową  ziemie Rzeczypospolitej. Z tego też powodu, po wyparciu Niemców, konspiratorzy z polskiego podziemia ujawniali się obejmując służbę  w komendach milicji i Urzędu Bezpieczeństwa. Tak postąpił sławny „Ogień”. I nie tylko on. Takich przypadków było w Polsce bardzo wiele. Oczywiście, krótko trwała ta „służba”, bo londyńscy pomysłodawcy owego projektu, nie wzięli pod uwagę ewentualności, która okazała się być zasadnicza: zdradzieckiej zmowy sowieckich wyzwolicieli z zachodnim sojusznikiem.

 W efekcie, nie tylko „milicjanci” trafiali wprost do towarowych wagonów, pędzących na Wschód, bo wraz z nimi podążali też, co bardziej ideowi, oficerowie i żołnierze Armii Krajowej, wcieleni do Ludowego Wojska Polskiego.

  I w odwrotną stronę mknęły pociągi. Komisje dla poborowych, tworzone gęsto na „wyzwalanym” Wołyniu, nie wybrzydzały. Znany mi jest przypadek młodej kobiety, którą usiłowano zmobilizować w Łucku. Tylko fakt, że miała maleńkie dziecko przy piersi, czasowo odsunął wizję wyjazdu na front. Ona miała szczęście. Mniej go miały jej koleżanki i znajome, a już zupełnie brakło fartu bezradnym starym ludziom  i osieroconym dzieciom, którzy nie tylko potracili swoich bliskich, domy i dobytek, ale pozostali bez wsparcia, zalegając zaułki wołyńskich miasteczek. Los tych ludzi był często bardzo tragiczny.

 Wróćmy jednak do wspomnianego meldunku. „Bór” Komorowski raportuje: „…podobno Roman Szuchewycz, dowódca banderowskiego legionu w 1941 r., szukał w czerwcu br. porozumienia z wołyńskim delegatem okręgowym…”. Czy aby delegatem tym nie był Zygmunt Rumel? Rozerwany przez upowców końmi, podobnie jak towarzyszący mu oficer?

Może więc warto odnaleźć wszelkie możliwe ślady ostatniej misji  Zygmunta Rumla , by wyjaśnić, kto, tak naprawdę, odpowiada za śmierć delegata Armii Krajowej. W czyje łapy wpadł? Kto wydał rozkaz okrutnego zamordowania tego człowieka?

Czy to jest jeszcze możliwe? Po tylu latach? Nie dowiemy się, dopóki tego nie sprawdzimy. Warto wiedzieć. To może być pomocne w ostatecznym rozstrzygnięciu sporów na temat Rzezi Wołyńskiej.