Nasi towarzysze broni

Przeczytałem informację o śmierci generała Zdenka Skarvady, która spowodowała wspomnienie o Czechach i Słowakach walczących za „wolność waszą i naszą” w jednostkach polskich sił zbrojnych podczas II WŚ. A skoro od śmierci lotnika się zaczęło, to chciałbym przypomnieć o innym lotniku, który nota bene był towarzyszem broni Skarvady podczas kampanii wrześniowej.

http://wiadomosci.onet.pl/swiat/czeski-bohater-ktory-walczyl-o-polske,1,5516863,wiadomosc.html

Sierżant Josef Frantiszek był postacią znaną wszystkim Czytelnikom „Dywizjonu 303” Arkadego Fiedlera. Potem o nim zapomnieliśmy. A szkoda.

Urodzony na Morawach Josef Frantisek (1914-1940) zdobył wykształcenie ślusarza, ale marzył o lotnictwie. I marzenie to zrealizował, okazując się samorodnym talentem w dziedzinie pilotażu myśliwskiego. W chwili aneksji Czechosłowacji przez Niemcy służył w stopniu plutonowego w 40 Eskadrze Myśliwskiej, stacjonującej na lotnisku w Hornich Mecholudach pod Pragą.

Frantisek – podobnie jak Skarvada – nie myślał o złożeniu broni. W połowie czerwca 1939 roku wraz z kilkoma kolegami przedostał się do Polski, przekraczając granicę na Zaolziu. Władze polskie początkowo nie wiedziały jak wykorzystać czechosłowackich wojskowych. Ale już wkrótce Frantiszek – i Skarvada – trafili do Dęblina jako instruktorzy. Tu ciekawostka: Frantisek i inni uchodźcy omal nie znależli się w Legii Cudzoziemskiej. Już mieli wypływać z Gdyni, gdy pojawił pułkownik Ludvik Svoboda – ten sam, który po agresji sowieckiej w 1968 roku został prezydentem CSSR – z wieścią, że władze polskie zaproponowały im wstąpienie do WP.

Podczas kampanii wrześniowej Frantisek – i Skarvada – latali w misjach obserwacyjnych, nie przepuszczając jednak okazji do atakowania Niemców granatami zrzucanymi z samolotu. Kolejną ciekawostką jest fakt, że Frantisek uratował Skarvadę przed niemiecką niewolą, lądując brawurowo na zajętym przez wroga terenie. Kilka dni później samego Frantiska uratowała w ten sam sposób załoga polska. Frantisek został odznaczony Krzyżem Walecznych za swoje dokonania podczas kampanii wrześniowej.

Internowany w Rumunii Frantisek uciekł z obozu wraz polskimi kolegami i drogą morską dostał się do Francji. Tam został podobno niezbyt entuzjastycznie przyjęty przez czeskie władze, co miało przesądzić o jego decyzji pozostania w polskim lotnictwie. Wedle niektórych relacji podczas kampanii francuskiej zestrzelił 10 maszyn niemieckich, ale zwycięstwa te nie zostały oficjalnie potwierdzone.

Następnym etapem walki Josefa Frantiska o „wolność waszą i naszą” była oczywiście Wielka Brytania i polski Dywizjon 303. Ten etap losów myśliwca z Moraw jest stosunkowo dobrze zna, a zainteresowanym Czytelnikom sugeruję chociażby lekturę – zapewne powtórną ;-) - wspomnianej książki Fiedlera i innych pozycji. Zdradzę tylko tyle, że był niezwykle „cięty” na Niemców, co zapewiło mu 4 pozycję na liście alianckich asów myśliwskich z okresu Bitwy o Anglię. Jego oficjalny bilans to 17 zestrzeleń pewnych i 1 prawdopodobne.

Sierżant Josef Frantisek zginął tragicznie w katastrofie swojego Hurricane`a 8 października 1940 roku. Polska podziękowała Frantiskowi nadając mu czterokrotnie Krzyż Walecznych oraz Srebrny Krzyż Virtuti Militari. Frantisek podziękował Polsce, odpowiadając, że jest Polakiem, gdy usiłowano go skłonić do ponownego wstąpienia do czeskiego dywizjonu lotniczego w Anglii.

Bardzo się cieszę, że w pogrzebie generała Skarvady będą uczestniczyli przedstawiciele polskich Sił Powietrznych i MON. Skarvada i Frantisek walczyli o wolność swojej ojczyzny i wolność Polski.