O co walczymy

Po wizycie prezydenta USA Joe Bidena w Kijowie i Warszawie niewiele więcej wiemy niż przed wizytą. W państwie frontowym i przyfrontowym o sukcesie raczej mówić nie możemy. Jeżeli chcemy pełnić jakąkolwiek samodzielną rolę, musimy wykazać się inicjatywą, koncepcją i wiedzieć czego chcemy. Inicjatywę mamy, z koncepcją jest gorzej, ale czy naprawdę wiemy czego chcemy? Chcemy pomagać Ukrainie. I bardzo dobrze, ale problem, że na tym wszystko się kończy – przynajmniej w świadomości społecznej. Do problemu wojny na Ukrainie podchodzimy tak samo, jak niegdyś do członkostwa w UE. Emocje, emocje i emocje!! A gdzie rozum? Nie chodzi oczywiście o stawianie się, lecz o racjonalne artykułowanie swoich koniecznych potrzeb. Zamiast tego społeczeństwo dostaje propagandę i emocje. I oto, prezydent Zełenski otrzymał propozycję rozmowy z Chinami, dostał więc możliwość balansu. Gdy Chiny zaproponują mu wycofanie się Rosjan, koniec wojny i odbudowę kraju, kogo może wybrać Amerykanów, którzy dozują mu sprzęt wojenny i mnożą ofiary, czy Chińczyków, którzy przynoszą mu pokój? Ukraina jest niepodległym państwem, może jeszcze wybrać lepszą ofertę i w ten sposób jednym posunięciem granicę cywilizacji ustanowić na Bugu. Niemożliwe? Wszyscy będą zadowoleni, być może z Amerykanami włącznie. Ale co dalej?

Duch obecnych czasów nam sprzyja, rozszerzamy swoje wpływy, ale jednocześnie palimy za sobą mosty – i dodatkowo robimy z tego kampanię wyborczą. Ogólnie kierunek działań jest dobry, a jednocześnie całe polskie społeczeństwo widzi tę uniżoność, lizusostwo i życzeniowość, która towarzyszy nam od czasów zaborczych. Każdy zabór oczekiwał na przełom w stosunkach z carem lub cesarzem i każdy miał swoje: „przy tobie stoimy Panie”. Tendencje do ubóstwiania i snucie dalekosiężnych analogii bez pokrycia nie zmieniły się. I tym razem skończyło się, jak zawsze – rozczarowaniem, bo nie powiedział o stałych bazach, nie wspomniał o nowym „układzie warszawskim” itd. Gdyby nie II RP i jej największe dzieło: Polskie Państwo Podziemne, można by o Polakach powiedzieć, że są nieuleczalnymi romantykami i nic i nikt nie jest w stanie nam pomóc. W czasie II wojny pokazaliśmy jednak, że potrafimy tak samo walczyć o Polskę, jak dziś Ukraińcy biją się o swoją ojczyznę. Gdzie się podziały tamte czasy?

A prawda jest banalnie prosta. Stany Zjednoczone są mocarstwem i każdy ich prezydent musi brać pod uwagę żywe wektory siły na świecie, a nie lobbing. Mocni rozmawiają o konkretach, a każde życzenie traktują, jako słabość. Ta reguła dotyczy tak samo Chin, Rosji, jak i wszystkich państw, które mają ambicje imperialne. Różnice nie wynikają z chciejstwa, lecz wymuszają je uwarunkowania kulturowe, geograficzne, potencjalne i polityczne.

Polska jest państwem średnim i na dorobku. Nasze elity musza mieć świadomość, że nie jesteśmy sami na świecie, że w każdych rozmowach decyduje jasna koncepcja i dyskusja na jej temat, a nie „co łaska”. Biden zrobił to samo w Kijowie, co Lech Kaczyński w Tbilisi. Jest on przywódcą największego mocarstwa na świecie, Kaczyński był niechcianym prezydentem w Europie. Kaczyński powstrzymał Putina, ale czy prezydent USA swoją wizytą zrobi to samo w Kijowie? Raczej nie. Polacy za genialny ruch swojego prezydenta zapłacili najwyższą cenę polityczną – utratą niemal całej elity politycznej pod Smoleńskiem. Pomógł w tym powszechnie znany reset Obamy. Myśląc cynicznie, prezydent Biden w Kijowie rozpoczął swoją kampanię wyborczą, i daj Boże żeby wygrał drugą kadencję, ale pytaniem otwartym pozostaje, kto zapłaci za powtórkę genialnego posunięcia: Ukraina czy Polska? Ameryka ma za sobą najsilniejszą armię i pół świata, Polska Lecha Kaczyńskiego nie miała nikogo, a obecnie jesteśmy tylko z Ukrainą. Tworzymy więc wspólny obszar do obrony lub podboju zarazem, o czym pisałem już kilka lat temu.

Zachód nie jest zainteresowany zmianami. Zmiany łańcuchów dostaw wymuszane są przez Amerykanów. Owszem, są w naszym interesie, ale ze strony państw zachodnich będą wymagały dużego wysiłku, niosą za sobą też wiele niepewności. Państwa starej unii bardzo chętnie wrócą do tego, co było i jeszcze chętniej wzmocnią się naszym kosztem. Amerykanów interesują jedynie zyski, dlatego czekają na rozwój wydarzeń i dozują materiał wojenny na Ukrainę. Do zmian dążą tylko Ukraina i Polska, a więc obszar będący w centrum i na łasce: Ukraina, bo walczy o swoją niepodległość oraz wyimaginowaną wolności Zachodu, a Polska bo broni się przed dominacją tak samo Rosji, Niemiec jak i UE oraz przed tym wszystkim, co ma nastąpić.

Musimy też zdać sobie sprawę, że geopolitycznie Ukraina jest o wiele ważniejsza niż Polska. O Ukrainę walczył Stalin i Hitler, a dziś walczą o nią Amerykanie. Jeżeli Ukraina zostanie podporządkowana Rosji lub Niemcom, taki sam los spotka też Polskę. Walka toczy się nie o Polskę, lecz o Ukrainę. Jeżeli te dwa państwa zdołają się obronić lub opłacić możnym tego świata, dotychczasowe centrum Europy przesunie się na wschód i zajmie je Polska, a Ukraina stanie się zbrojnym przedmurzem Europy. Jeżeli nie, to wszystko wróci do starej normy i „będzie jak było”. Podział Europy jest już dokonany, Amerykanie są w Polsce i na tzw. wschodniej flance NATO. Chińczycy jeszcze nie. Zaistniał więc fakt dokonany i musimy go zaakceptować. Racjonalizm i poczucie odpowiedzialności zadecydują o kształcie przyszłych stosunków na poziomie społecznym.

W taki sposób świat zmierza do dwubiegunowego podziału, na część amerykańską i chińską. Rosja znalazła się w podobnej sytuacji, jak od Świętego Przymierza (1815) była Polska, a więc pomiędzy Chinami a amerykańską Unią Europejską. Jeżeli zemsta rosyjska za przyjazd Bidena do Kijowa nie nastąpi, będzie oznaczać, że Rosja albo uznała swoją porażkę, albo panowie Biden i Putin wyrównali osobiste rachunki. „Osobiste”, dlatego, że wybór tak wiekowego prezydenta i sposób jego wycofania się z Afganistanu, Putin uznał za jedną ze słabości amerykańskich i dał sygnał do napaści na Ukrainę. Po wizycie w Kijowie zaskoczenie pełne: „dziadek” ożył, odwinął się dał w morde. Gdy Zełenski zaakceptuje warunki Chin, tak wielki wysiłek Zachodu zostanie zmarnowany, a Polska położona na łopatki.

Po odjeździe prezydenta Bidena zaczęły dominować głosy rozczarowania lub oczarowania. Rozczarowani powiadają, że odjechał i pozostawił nas bez żadnego planu, nie wiemy jakie USA mają wobec Rosji, Chin, Unii Europejskiej, Polski i Ukrainy. Usłyszeliśmy werbalne potwierdzenie ważności artykułu 5 umowy z NATO, ale nie usłyszeliśmy nic o zmianie jego zapisu, który gwarantowałby natychmiastową reakcję Sojuszu; show w Kijowie zostało dokonane, w Warszawie niewiele konkretów [była więc raczej międzylądowaniem, niż celem]; że Ukraina żyje na kroplówce amerykańskiej; że cała Polska żyła Bidenem, a ten powtarzał ciągłe frazesy o wolności oraz że Stany w Polsce i Ukrainie za darmo i bez wysiłku dostają wszystko, co chcą. Oczarowani mówią o doktrynie Bidena (kiedyś mówiono o Fort Trump); o tym, że jednak drugi raz w roku przyjechał do Warszawy; że Warszawa w oczach Ameryki zaczęła więcej ważyć lub że walczymy w cięższej wadze, niż nam przysługuje; że mówił o przebudowie świata, a Polska będzie po lepszej stronie mocy.

To wszystko prawda, ale tu chciałbym dołożyć jeszcze jeden postulat życzeniowy: wydaje się, że elity Stanów Zjednoczonych odrobiły lekcję Kuklińskiego, a także Włodzimierza Bączkowskiego i Ignacego Matuszewskiego i ze strony polskiej dyplomacji oczekują bardziej kontynuacji tamtej myśli, niż oczekiwania na podziękowanie za pomoc Ukrainie. Niestety, zamiast tego, Biden podczas przemówienia na Zamku, za plecami miał nie barwy polskie, lecz ukraińskie i cały świat to oglądał. Jak można coś takiego traktować poważnie? Nawet cukrzykowi w pewnym momencie może obmierznąć nadmiar cukru. Imponderabilia trzeba przestrzegać, bo ich brak zaciemnia odbiór i dezorganizuje identyfikację. Takie są prawidła historii.

Nadziei też nie budzą doniesienia ze spotkania Bukaresztańskiej Dziewiątki z prezydentem USA. Słyszymy o problemach wydatków na obronę powietrzną związaną z wydatkami na lotnictwa. Albo państwa protestujące nie bardzo zdają sobie sprawę z powagi sprawy, albo liczą na pomoc Stanów lub samej Polski. Pocieszającym wnioskiem, po skończonej wizycie, jest dość energiczna reakcja strony polskiej, w której widzimy wyjazd Mateusza Morawieckiego do Kijowa i zwołanie w Warszawie posiedzenia Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Polska powinna walczyć o przestawienie zachodniej gospodarki na paliwa amerykańskie i ustalenie jasnej granicy cywilizacyjnej pomiędzy Europą a Azją. To zadanie wymaga nie emocji, taniej i prymitywnej propagandy, lecz racjonalnego współdziałania z własnym społeczeństwem oraz chłodnej oceny sytuacji i jasnej koncepcji na przyszłość.