Śmiać się czy płakać

Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) podczas II wojny światowej, ale i wcześniej postawiła sobie za cel, włączenie całej ludności do walki zbrojnej przeciwko „zajmańcom”. I dodajmy od razu, że cel ten zrealizowała bezwzględnie i do końca. Metodami które miały to zapewnić były, między innymi, terror i zastraszanie, tak że po pewnym czasie, jedyną zbrojną siłą na wsi wołyńskiej i nie tylko, była już OUN - UPA. Właśnie ona drogą prawdy i nieprawdy organizowała masy ludności ukraińskiej w tak zwane „Samoobronni Kuszczowi Widdiły”. W kwietniu 1942 r. odbyła się Druga Konferencja OUN, która brała pod uwagę bliską możliwość walki zbrojnej o państwowość ukraińską w słuszny czas. [Wiktor Poliszczuk, Gorzka prawda, Warszawa 1995 r., s. 220]

W ten sposób OUN podstępem i terrorem wciągnęła chłopów wołyńskich do masowych morderstw Polaków, a tych którzy nie podporządkowali się OUN, jej „Służbie Bezpeky”, tych Ukraińców mordowano razem z całymi rodzinami bezwzględnie. Tak oto na nieuzasadnionym porywie UPA przekształciła się w armię rezunów, podpalaczy, którzy mordowali niewinną ludność polską i nie tylko. Zdaniem Wiktora Poliszczuka początek tym okrucieństwom dała doktryna Dmytro Doncowa.  W opini teoretyka ukraińskich nacjonalistów Doncowa: „To właśnie wola jest pierwszą gałązką drzewa życia. W tej woli nie ma żadnego kartezjuszowskiego ‘Cogito, ergo sum’. Intelekt jest zasadą drugorzędną, podporządkowaną w świecie, jest to wytwór późniejszego pochodzenia”. Dmytro Doncow cofa nas do epoki dzikości, gdy społeczeństwami nie kierował rozum, czy intelekt, lecz wola jako ślepa działalność, jako zoologiczna nienawiść. I cóż trzeba powiedzić, że rzeczywiście cofnął dużą część swojego narodu do stanu dzikości, dowodem czego była właśnie działalność UPA, w szczególności od 1942 r., a w niektórych przypadkach jeszcze wcześniej. Bowiem człowiek rozumny, gdy nawet zabija domniemanego wroga, to nie mści się na ofierze, nie wydłubuje jej oczu, nie obcina języka, nie masakruje ciała.

            Jedną z najbardziej charakterystycznych cech woli jest bezwzględność w stosunku do innych. A bezwzględność w stosunku do bezbronnego Polaka na Wołyniu w 1943 r. i w Halicji w 1944 r. była ze strony UPA codzienną praktyką, a od czasu do czasu także w stosunku do Ukraińców, którzy mieli odwagę nie podporządkować się OUN - UPA. Ta bezwzględność przekształciła się w ludobójstwo. Polscy autorzy, pisze Wiktor Poliszczuk, nie poznawszy doncowskiego nacjonalizmu ukraińskiego, do dziś nie są zdolni zrozumieć pierwoprzyczyny tych okropnych wydarzeń, które miały miejsce na Wołyniu i w Halicji podczas wojny, oni nawet niekiedy usiłują doszukiwać się przyczyn tego, co się stało, w narodowych cechach Ukraińca. [Wiktor Poliszczuk, Gorzka prawda, Warszawa 1995 r., s. 86] Również w dokumentach Ukraińskiej Wojskowej Organizacji (UWO) znajdujemy tezę o „oczyszczeniu” ziem ukraińskich z wrogów. W odezwie z 1 listopada 1928 roku, rozpowszechnionej w Halicji z okazji 10 rocznicy ZUNR (Zachodnio-Ukraińskiej Republiki Ludowej), UWO pisała: „W każdym z nas powinna narodzić się jako naturalna potrzeba jedna tylko prawda: Ukraińskie Niepodległe Państwo Soborowe! Chrześcijaństwo, które opanowało świat, wyszło z katakumb. Z takich samych katakumb wyjdzie w swoim czasie wielka Armia Ukraińska, która oczyści całą ziemię ukraińską z wrogów” . [Wiktor Poliszczuk, Gorzka prawda, Warszawa 1995 r., s. 255 – 256] Oczyszczenie UWO przekształciło się z biegiem czasu w usunięcie w OUN. Głównym architektem mordów był Mykoła Łebed, który przygotowywał i wysyłał emisariuszy OUN z Halicji na Wołyń. To właśnie on zorganizował UPA, to na jego rozkaz tworzone były na Wołyniu Samoobronne Kuszczowe Oddziały. [Jak wyżej, s. 257].

Uporawszy się z bulbowcami i zepchnąwszy w podziemiu melnykowców na margines życia wojskowo – partyzanckiego i politycznego, OUN-B stała się rzeczywiście znaczącą organizacją ukraińską na określonym obszarze. Była to organizacja groźna, bez żadnych hamulców moralnych, gotowa dla własnych interesów wiele krwi przelać, w tym krwi ukraińskiej. [Edward Prus, Kurhany, Warszawa 1993 r., s. 66] Celnie ujął to pan Leon Karłowicz we wstępie, do b. pożytecznego opracowania: „Okrutna przestroga”, w którym czytamy: „Wśród różnych refleksji, jakie budzi lektura niniejszej książki, jedna przewija się szczególnie mocno: jaki naród pragnęli mieć w przyszłej wolnej Ukrainie zwolennicy Bandery i wykonawcy jego poleceń? Naród zbrodniarzy. Bo przecież każdy młody mężczyzna, który odmawiał zabijania Polaków, ginął. Choćby był najlepszym człowiekiem. Jeśli miało się chęć zyskać uznanie w oczach przywódców, należało mordować. Miarą zasług i bohaterstwa była liczba uśmierconych ‘Lachów’. Najlepiej, jeśli wśród ciężkich mąk i długiego konania. I wszystko to w połowie XX wieku, gdy walił się w gruzy jeden ustrój zbrodniczy, a drugi komunistyczny, tylko pozornie rósł w siłę. Pierwsze pęknięcia na jego rzekomej potędze, były już zauważalne. I w tym czasie owładnęła szalonymi głowami idea: przez wyniszczenie Lachów do wolnej Ukrainy. Przez śmierć niewinnych niemowląt, starców, kobiet i dzieci! Ludzi spokojnie orzących ojczysty zagon, bo takich zginęło najwięcej.”. [Jerzy Dębski, Okrutna Przestroga, Lublin 1997 r., s. 9]  

            W kontekście powyższego można z całą odpowiedzialnością stwierdzić, że mordów na ludności polskiej w powiecie włodzimierskim dopuścili się banderowcy. Trudno powiedzieć kiedy kierownictwo OUN – SD podjęło decyzję o przeprowadzeniu eksterminacji ludności polskiej, bowiem dyrektywa w tej sprawie nie została dotychczas opublikowana, ale rozwój wydarzeń wskazuje na to, iż nastąpiło to pod koniec 1942 r. Wiadomo natomiast, że w czerwcu 1943 r. przedstawiciel centralnego Prowydu, dowódca UPA „Piwnycz” „Kłym Sawur” przekazał Jurijowi Stelmaszczukowi ps. „Rudyj”, dowódcy Północno-zachodniego OW „Turiw” tajną dyrektywę w sprawie całkowitej, powszechnej i fizycznej likwidacji ludności polskiej. [Władysław Filar, Przed akcją Wisła był Wołyń, Warszawa 1997 r., s. 30 – 34, Hryhoryj Steciuk, Czarne dni Wołynia, Włodzimierz Wołyński 1992 r., s. 7]

Inny bandyta, a nie bohater Ukrainy Jurij Stelmaszczuk „Rudyj”, dowódca Północno-zachodniego OW „Turiw”, pisał do „Rubana”: „[...] Druże Ruban! Przekazuję do waszej wiadomości, że w czerwcu 1943 r. przedstawiciel centralnego Prowydu, dowódca UPA – ‘Piwnycz’ ‘Kłym Sawur’ przekazał mi tajną dyrektywę w sprawie całkowitej, powszechnej, fizycznej likwidacji ludności polskiej. [...] Dla wykonania tej dyrektywy proszę rzetelnie przygotować się do akcji przeciw Polakom i wyznaczam odpowiedzialnych: w rejonach nadbużańskich - kurinnego ‘Łysoho’; na rejony turzyski, owadnowski, oździutycki i pozostałe – ‘Sosenka’; na okręg kowelski – ‘Hołobenka’. Sława Ukraini. Dowódca grupy UPA ‘Turiw’ – ‘Rudyj’, 24 czerwca 1943 r. Stawka”. [Władysław Filar, Przed akcją Wisła był Wołyń, Warszawa 1997 r., s. 33 – 34]

I taki właśnie barbarzyński rozkaz, został natychmiast bezwzględnie wprowadzony w życie. O wykonaniu dyrektywy dowódcy UPA - „Piwnycz” świadczy sprawozdanie dowódcy kurinia „Łysoho”, który we wrześniu 1943 r.  donosił kierownictwu OUN: „[...] 29 sierpnia 1943 r.  przeprowadziłem akcję we wsiach Wola Ostrowiecka i Ostrówki głowniańskiego rejonu. Zlikwidowałem wszystkich Polaków od małego do starego. Wszystkie budynki spaliłem, mienie i chudobę zabrałem dla potrzeb kurenia.”. W wyniku tej akcji we wsi Wola Ostrowiecka zginęło 529 osób, w tym 22 dzieci w wieku do 14 lat, a we wsi Ostrówki zamordowano 438 osób, w tym 246 dzieci do lat 14. W sierpniu 1992 r. dokonano ekshumacji szczątków wymordowanej ludności polskiej, która potwierdziła masowe mordy dokonane przez UPA w sierpniu 1943 r. w tych miejscowościach. [Jak wyżej, s. 34]

I choć powyższe fakty są już dość szeroko znane w Polsce niejaki Wojciech Mucha 14 listopada opublikował na niezależna.pl krótka notkę pt. „Ukraińscy nacjonaliści odcinają się od zbrodniarzy”. Czytamy w niej: „Ci bojownicy walczący o wolność i niepodległość naszego kraju mogą znaleźć miejsce w Panteonie Narodowym, którzy nie mordowali dzieci, kobiet, starców, nie popełniali zbrodni  na ludności cywilnej” . Słowa te mają niby pochodzić z oświadczenia podpisanego przez liderów ukraińskich nacjonalistów z takich organizacji jak Kongres Ukraińskich Nacjonalistów, UNA – UNSO czy Prawy Sektor. Autor tak się podniecił zapewnieniami ukraińskich nacjonalistów, że natychmiast się spełnił w swoich przypuszczeniach, dzieląc się nimi na gorąco w słowach: „Media, tak zawzięcie poszukujące wszędzie współczesnych ‘antypolskich banderowców’, nie wspomniały jednak o tym wydarzeniu.”[...]. I dalej: „Zapewne chciano oszczędzić czytelnikom dysonansu poznawczego. Lepiej walczyć z wytworami własnej wyobraźni.”.

A ja nie wiem już doprawdy czy śmiać się, czy płakać?!