Krótko i od ręki

Nie jestem prawnikiem. Nie daj Boże! Lecz jestem Dyletantem, czyli kimś, co lubi coś wiedzieć na różne tematy. Próżny nie jestem, więc nigdy nie będę na siebie mówił – człowiek renesansu.

Do tego jestem inżynierem, co narzuca pewną dyscyplinę i sposób myślenia.

Więc słucham i patrzę na tych zajadłych przeciwników reformowania systemu sprawiedliwości, na konieczność czego oni nawet w swojej łaskawości się zgadzają, pod warunkiem, że nie będzie stał za tym Kaczyński, Ziobro i PiS i słyszę praktycznie zawsze jedyne ważne argumenty, które dobitnie pokazują, że prawicy nie chodzi o reformę, tylko o to, że Mściwy Kaczor i Okrutny Ziobro robią w sądownictwie personalną czystkę, pozbywając się największych, najbardziej poważanych autorytetów prawniczych. A przy okazji także ich krewnych i przyjaciół.

A tymczasem – i tu jest krzyk wielki wzmocniony tubami, niemalże trąbami jerychońskimi Gazety Wyborczej, TVN, Polityki, czy tego elitarnego klubu Iustitia – jak to papugi (sorry, to ludność tak ich nazywa od lat) wrzeszczą i powtarzają, że pięć lat minęło, a dobra zmiana (ha, ha, ha) nie skróciła trwania procesów, które potrafią latami się ciągnąć, nie uprościła procedur, nie spowodowała stosowania ze strony sądu uprzejmości i szacunku do klientów, itd., itp.

Faktycznie tak jest, nie da się ukryć, lecz głównie dla tego, że za tymi bolączkami nadal stoją ci sami ludzie w togach i sprawy się ciągną, bo na przykład pan sędzia wybrał się na wyprawę w Himalaje, by wejść na Czomolungmę, albo chociażby Kilimandżaro, a pani sędzia ma akurat okropnego kaca, bo każdy by miał po trzech promilach.

Poza tym dziadek tak robił i ojciec też, to niby dlaczego miałbym być Speedy Gonzales, żeby rodzina się śmiała. O nie! Rodzinne tradycje są najważniejsze.

A to, że jesteśmy gniewni i brutalni, co te ofermy nazywają chamstwem i pogardą, to broniąc powagi świątyni sprawiedliwości i nie bez kozery dano nam, sędziom moc karania srogo, jak ta nerwuska otworzy dziób, albo prostak nie chce zamknąć ryja.

***

No więc myślę sobie tak – te wszystkie zarzuty na dolegliwości dla sądowych klientów, to sprawy proceduralne, a ja bym powiedział techniczne. I to wszystko jest dokładnie opisane – i jak to w sądach – w kodeksach.

Są to kodeksy postępowania. Mamy ich kilka:

• kodeks postepowania karnego;

• kodeks postępowania cywilnego;

• kodeks postępowania administracyjnego;

• kodeks postępowania egzekucyjnego;

i pewnie jeszcze kilka, ale już mi się nie chce szukać.

***

Toteż jako PT inżynier i ciekawski Dyletant posłuchałem, popatrzyłem, a potem pomyślałem, że aby zatkać słodkie i uśmiechnięte buzie opozycji, pewne sprawy, na które oni jojczą, można by załatwić praktycznie od ręki. Trzeba by tylko szybko i sprawnie z wielką dozą zdrowego rozsądku popracować wyłącznie nad tymi kodeksami postępowania. Na przykład tak:

1.  Uzupełnienie wszystkich składów sędziowskich w rozprawach dotyczących obywateli (osób fizycznych) o czynnik społeczny. Potocznie – ławników. Na każdym poziomie orzekania.Nie wiem co mają na myśli kukizowcy pod pojęciem "sędzia pokoju", lecz jak mówią znawcy problemu, do tego potrzebna jest nowelizacja Konstytucji. Czyli temat musi poczekać, aż dobra zmiana osiągnie w Sejmie konstytuantę.                                                                                                                                                        
2.  Sądy doraźne, albo 24 godzinne. Czy pracujące za komuny pełną parą Kolegia ds. Wykroczeń były czymś złym? Co się stało z Sądami 24 godzinnym, które bodajże w 2006 roku tenże sam minister Ziobro hucznie wprowadzał w życie?Sprawa jest prosta – ustalenie katalogu wykroczeń i drobnych przestępstw, z uwzględnieniem maksymalnej kwoty szkody (rewaloryzowanej regularnie). Pojmany sprawca doprowadzany jest przez policję prosto na salę sądową, a tam własnie w trybie 24 godzinnym (jak kiedyś Pogotowie Ratunkowe) sprawa jest osądzana, wyrok wykonywany natychmiast zgodnie z procedurą i już.                        

3. Wprowadzenie żelaznej zasady, stosowanej we wielu krajach: sąd daje stronom uczciwy okres na przygotowanie się stronom do rozprawy (można ustawowo określić czas maksymalny w zależności od wagi i komplikacji). Żadne wykręty, wstrzymania, pauzy nie będą tolerowane bez mocnych dowodów na takie działanie. Sąd może wysoko karać, za umyślne zbędne zwłoki. Sąd wyznacza termin rozprawy i sprawa rozpoczęta toczy się dzień po dniu, w dni robocze. Sąd ustala godziny rozpoczęcia procesowania i godzinę zakończenia. Możliwa jest przerwa na posiłek. Sąd ogłasza wyrok, karę i natychmiast uzasadnienie wyroku. Wnioski o powołanie świadków, ekspertów, rzeczoznawców i przedstawianie dowodów rzeczowych należą do stron i musi to być zgłoszone przed rozprawą sądowi (chyba, że ujawnią się nowe fakty)                                               

4. Wprowadzenie pozwów zbiorowych, gdy poszkodowana została większa grupa osób. Przedstawiciel poszkodowanych reprezentowałby prawnie wszystkich z grupy i nie byłoby konieczności przesłuchiwania wszystkich po kolei, jeżeli ich zeznania nic nowego do sprawy nie wnoszą. Uniknęło by się takich absurdów, jak odczytywanie przez 3 miesiące identycznych zeznań poszkodowanych (jedynie kwoty były różne) w sprawie Amber Gold.                                                        

5. E. Należy ustalić rolę, kompetencję i zakres działania czynnika społecznego w procesie, który jest obowiązkowym elementem rozpraw dotyczących bezpośrednio obywateli.

Oczywiście mam na podstawie tego co widziałem na świecie jeszcze sporo innych obserwacji, lecz wymagają one bardziej skomplikowanego procesu ustawowego i legislacyjnego.

Na przykład jestem święcie przekonany, że stanowisko sędziowskie powinno zawsze być zwieńczeniem kariery i powołany na nie prawnik powinien mieć lata praktyki w orzekaniu na salach sądowych. 29 letnia pani sędzia w Gdańsku, to jakiś absurd. Z całym szacunkiem, nawet jeśli się jest geniuszem, to brakuje życiowego doświadczenia.

A już ideałem byłoby to, że każdy przewodniczący konkretnego sądu byłby publicznie wybierany przez lokalną społeczność na ściśle określoną kadencję.

Wydaje mi się też niegłupie, by nieco pomieszać w palestrze. Oczywiście pozostawiamy adwokatów publicznych przydzielanych przez sąd do sprawy. Natomiast ci oskarżeni, których na to stać mogą zatrudnić kancelarię adwokacką, lecz według zasady, że opłata ryczałtowa i wstępna nie jest dowolna i wysoka, natomiast ostateczna wysokość opłaty za usługę, wypłacana jest według starej zasady "no cure, no pay". Czyli dostaniesz mecenasie tym więcej im wyżej uda ci się sprawę wygrać. Zapobiegałoby to długotrwałemu "dojeniu" klienta, bez żadnych końcowych efektów.

Metoda zastosowana w stosunku do sądownictwa przez prawicę – pozbycie się negatywnej grupy, niestety mającej nadrzędny wpływ na cały ustrój i działalność sądów, jest obecnie dominującą metodą w całym postępie na świecie.

Nie ma sensu reperowanie starego. Lepiej zburzyć do fundamentów a na tym postawić nowe. Toteż autentycznie trzeba było zacząć od wymiany kadr zarządzających sadownictwem. W całości to popierałem i popieram. Demokracja czasami musi ustąpić pola sprawiedliwości.

Lecz, jak tu krótko napisałem, można jednocześnie szybko zająć się sądowymi procedurami. Wierzę, że są ludzie od tego.

.