Jak nasi przodkowie Boże Ciało obchodzili

...Procesye Bożego Ciała bywały bardzo wspaniałe i wystawne. Więc w oktawę puść otawę/ nie koś w dniu tym/, Nie tknij zboża ni kapusty,

Ubogacony świetnymi opisami jak to drzewiej w Polsce świętowano Jędrzeja Kitowicza, Franciszka Karpińskiego, Deotymy oraz Zygmunta Glogera dzielę się tą swą radością a naszej polskiej tradycji w jedno z największych świąt kościelnych w roku liturgicznym Kościoła Katolickiego.

60 dni po Wielkanocy wierni wychodzą procesjonalnie z kościołów aby nawiedzić na trasie procesji cztery polowe ukwiecone, umajone ołtarze.
Moja była przez lata trasa, gdzie chodziliśmy na procesje to podtoruńska parafia w Kaszczorku, niemal wiejska, sielska a momentami anielska; łąki, pola, laski, śpiewające ptaszki, pasące się koniki.
Kiedyś wieś, dzisiaj część Torunia położona na nadwiślańskich błoniach i terenach zalewowych.
Jeszcze kilka lat wstecz szło się tam zupełnie polnymi dróżkami, ścieżkami przez urokliwe gaiki, zarośla bzowo-czeremchowo-osikowo-leszczynowo-świerko-sosnowo-topolowo-olchowych, wśród wzrastającego zboża i łąk.
Zawsze o poranku, po mszy sw leczyli lekko przed g. 9.00, więc upał nie zdążył za bardzo dokuczyć.
Jak sięgam pamięcią od lat ponad 10 zawsze słonecznie i b. ciepło.
Wierni ubrani przeróżnie; jedni bardzo odświętnie-elegancko, inni sportowo, jeszcze inne ...plażowo niemal!
Tyle, że polne dróżki są już zaasfaltowanymi jezdniami i wybrukowanymi chodnikami.
Osiedle się rozrosło a wpływowi rezydenci wylobbowali asfaltowo-brukową infrastrukturę!
A niektórzy/ królik i znajomi królika/ nawet uzyskali zezwolenia na wybudowanie się na terenach... zalewowych!
Kilka lat wstecz była tam wysoka woda i będzie jeśli powtórzy się sytuacja powodziowa!
Wierni jak to w każdej masie, zbiorowości jedni na procesję ze śpiewem, inni na pogaduszkę, inni na rewię mody!
A może i taka "modlitwa" jest Panu Bogu miła w tym dniu!?

"Niech radość przenika ten dzień uroczysty
I pieśni pochwalne unoszą się z duszy,
Niech przeszłość już minie, odnowi się wszystko;
Serca, uczynki, słowa.
Sławimy pamiątkę Ostatniej Wieczerzy,
Na której zbawiciel wypełnił przepisy
Prastarych obrzędów, gdy podał swym uczniom
Chleb przaśny oraz baranka.
....
/Hymn/

Chwal Jeruzalem Pana,
Wysławiaj twego Boga Syjonie!
Umacnia bowiem zawory bram twoich
i błogosławi synom twoim w tobie.
Zapewnia pokój twoim granicom
i wyborna pszenica ciebie darzy.
Zsyła na ziemię swoje polecenia,
a szybko mknie Jego słowo.
...
/ Psalm 147B/

Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam.
To nie Mojżesz dał wam chleb z nieba,
ale dopiero Ojciec mój da wam prawdziwy chleb z nieba.
Alleluja.
/3ant./

A Jędrzej Kitowicz tak relacjonuje ten dzień;
" Te procesyje bywały zawsze publiczne:w miastach po rynku, w wsiach po ulicy około kościoła;w miastach, których sa jakie kościoły, obowiązywane jest duchowieństwo, tak świeckie jako też zakonne, tudzież magistraty i cechy asystowac procesyi pryncypalnego kościoła. Każdy zakon asystował tej procesyi idąc parami za swoim krzyżem od braciszka niesionym, oprócz Jezuitów...
Cechy wszystkie asystowały tej procesyi z chorągwiami i świecami. Warszawska konfraternia
kupiecka z muszkietami, z których po wniściu duchowieństwa cum Sanctissimo do kościoła, przed tymże kościołem po trzykroć wydała ognia..."

Franciszek Karpiński "Na processyą Bożego Ciała":
Zróbcie Mu miejsce, Pan idzie z nieba,
Pod przymiotami ukryty chleba!
Zagrody nasze widzieć wychodzi,
I jak się dzieciom Jego powodzi.
Otocz Go w koło rzeszo wybrana,
Przed twoim Bogiem zginaj kolana.
Pieśń Jego chwały śpiewaj z weselem,
On twoim Ojcem, On przyjacielem.
...
Sam ludu swego odwiedza ściany,
Bo nawykł bawić między ziemiany.
Uściełajcie Mu kwiatami drogi,
Którędy Pańskie iść będą nogi.
..."

Deotyma, Boże ciało za Piastów/ z "Branki w Jassyrze"/:
"Uroczystość Bożego Ciała jest może najwspanialszą ze wszystkich wspaniałości kościelnych. Obchodzona pod kopułą nieba, obsypana deszczem kwiatów i to w najpiękniejszej porze roku, zawsze zachwyca swoja podnieziemską poezyą.
...Niedawno zatwierdzona przez Stolicę Apostolską, dopiero od kilku lat wprowadzona do Polski. wydobywano wszelkie skarby z lochów aby przystroić ołtarze, ulice, bramy a nawet ziemię, po której przechodziła Processyja.
A nie było może jednej piędzi ziemi w Krakowie, po której orszak z Panem Bogiem nie przeszedł, bo jak tydzień długi, codzień inne Processye ciągnęły, coraz to z innych kościołów, ażeby żadna część miasta nie czuła się pokrzywdzoną....
Cały rynek był wysypany woniejącym zielem,...
Na tych ziołach i kwiatach klęczał tłum nabity, wielo-tysięczny..."/pisownia oryginalna/

Zygmunt Gloger;
" Powszechnym jest w naszym kraju zwyczaj zanoszenia wianków i równianek na Boże Ciało, w pierwszy nieszpór lub inne nieszpory i poświęcenia w kościele w oktawę Bożego Ciała t.j. w nieszpór ostatni.
W Krakowskiem znoszą wianki z rozchodnika,kopytnika,bobownika, niezapominajek, macierzanki.
W Wielkopolsce, w ostatnie nieszpory oktawy Bożego Ciała, wija wianeczki z lipiny, jabłecznika, dzikich gożdzików, rozchodnika, macierzanki, targowniku, rosiczki i ziół innych.
Na Podlasiu wito po dziewięć maleńkich wianków, każdy z innego ziela.
Na Mazowszu, zagonowa szlachta łomżyńska wiła wianki z ziół wyłącznie polnych, a mianowicie macierzanki, rozchodnika, kopytnika,rosiczki czyli bożej rosy i nawrotka.
Procesye Bożego Ciała bywały bardzo wspaniałe i wystawne.

Jaki dzień jest w Boże Ciało,
Takich dni potem nie mało.
Na Boże Ciało-żyto zakściało/zakwitło/.
Na Boże Ciało siej proso śmiało.
O Bożym Ciele siej tatarkę śmiele.

Ale i przestroga!!!!
Abyś dzień święty święcił!!
W Boże Ciało-z Boską chwałą
Słowo nam się chlebem stało.
Więc w oktawę puść otawę/ nie koś w dniu tym/,
Nie tknij zboża ni kapusty,
Bo znajdziesz rdzeń pusty! "

pzdr