Jarosław Marek Rymkiewicz o kolaborantach i patriotach

W najnowszym wydaniu tygodnika "Uważam Rze" możemy przeczytać wywiad braci Karnowskich z wybitnym poetą Jarosławem Markiem Rymkiewiczem. "Istnieją tuż obok siebie dwie Polski - mówi pisarz - a jeśli istnieją dwie Polski, to muszą też istnieć dwa narody Polaków. (...) Jeden to naród patriotów, drugi - naród kolaborantów".

Podział ten rozpoczął się wyraźnie w drugiej połowie XVIII wieku. Nie jest do końca jasne, dlaczego nastąpiło takie pęknięcie. Wydaje się to być skutkiem długotrwałej interwencji militarnej i duchowej obcych potęg. Naród kolaborantów jest - tak sądzi poeta - przekonany, że działa w interesie kraju, gdyż Polacy nie nadają się do samodzielnego życia, więc silniejsi mogą zaprowadzić u nas porządek. Również targowiczanie wierzyli, iż działają dla dobra Polski.

Patriotom nie wiodło się dobrze. Za opór można było stracić majątek lub być wywiezionym na Sybir. Dzisiaj jest nieco lepiej: można być tylko zmarginalizowanym i wyśmianym. Jak więc mogła przetrwać Polska? - pytają redaktorzy.

"Bo polskość jest straszliwie atrakcyjna. Ogromnie ciekawa - odpowiada J. M. Rymkiewicz. - (...) Jestem szczęśliwy właśnie dzięki temu, że szedłem polską drogą przez wiele lat mojego życia, że wszystkie moje umiejętności i talenty pisarskie, od pewnego momentu, oddałem polskości. (...) Patrioci są szczęśliwi".

Kwestionuje się dziś sens istnienia narodów. To nie jest specjalnie ważne - ocenia rozmówca - "ponieważ wspólnej historii ludzi - a naród jest wspólną historią ludzi - nie da się zniszczyć czy zamienić, gdyż ta historia już się w pewnej swojej części dokonała, istnieje i jest zapamiętana w stanie dokonanym".

W wywiadzie wspomina poeta o naszych elitach, które uformowały się w czasach komunizmu. Mówi też o Rózy Luksemburg, twórczyni idei, na których oparła się Unia Europejska, oraz o czekającym go procesie wytoczonym przez spółkę Agora, wydawcę "Gazety Wyborczej". Za parę dni postaram się o tych sprawach napisać.