Edward Tusk

Przedstawiamy kolejny tekst autorstwa pana Pawła Zyzaka.
____

Polityk, który aktualnie stoi na czele polskiego rządu doczekał się najmniej tuzina porównań. Porównywano już Tuska do biblijnego Jonasza, piłkarza Ronaldinho, Świętego Mikołaja i „dżdżownicy”. Potem już mniej sympatycznie: do Jaruzelskiego, Gomułki, Hitlera i „afrykańskiego tyrana”. Swój typ rzucił w eter redaktor Michnik, który porównał Tuska do… Saakashvilego. Wybór to raczej neutralny, gdyż Michnik wydaje się obecnego prezydenta Gruzji, zwyczajnie, po ludzku, lubić. Przed paroma tygodniami europoseł Migalski odgrzał porównanie szefa PO do Edwarda Gierka.
Wszystkie powyższe zestawiania zakażone są bakcylem bieżącej polityki. Nie wydają się być przez to trafne. Jednakże w mediach pojawiło się kapitalne porównanie, ze względu i na kontekst czasowy i osobowościowy, bardzo trafne. I to wyszło z ust polityków. Autorami porównania Donalda Tuska do Edwarda Babiucha, ostatniego premiera „dekady Gierka” są: były członek PZPR Gadzinowski oraz poseł PiS Giżyński, historyk z tytułem doktora. Obaj przez swe wybory wystarczająco kompetentni, by wynajdywać takie porównania.
Aby nasze, czysto spekulatywne rozważania nie zaszły za daleko, wyznaczmy im granicę. Tusk nie będzie drugim wcieleniem Babiucha. Sytuacja, aby w dziejach występowały dwie jednakowe sylwetki polityczne, jeszcze nie miała miejsca. W tym wypadku wyklucza ją dodatkowy szczegół – Edward Babiuch żyje.

Intryganci

Babiuch należał do ludzi, których pociągnął za sobą Edward Gierek. Poniewczasie Gierek przyznał, że Babiuch nie powinien był zostać premierem. Lepiej bowiem sprawdzał się w intrygach partyjnych, aniżeli w zarządzaniu. Cichy i niepozorny, z upływem czasu począł grać we własną grę. Sprzymierzył się przeciw Gierkowi z grupą Kani i Jaruzelskiego, lecz i na tym polu okazał się krótkowzrocznym graczem. W 1981 r. nie ominął go zaszczyt podzielenia losu Gierka i innych „kozłów ofiarnych” załamania gospodarczego w PRL. W tym aspekcie przeszłość Tuska nie jest dokonana i być może nie zostanie „kozłem ofiarnym” III RP…
Znawstwo ekonomiczne ekonomisty Babiucha można porównać do doświadczeń biznesowych Tuska. Inaczej się sprawy mają z Gierkiem, który choć niewykształcony, zdobył sobie renomę „gospodarza” na mocno uprzemysłowionym Śląsku. Gierka generalnie trudno porównywać do Tuska choćby ze względu na esencję wyznawanych poglądów, pomijając ich słuszność. Jeżeli w przypadku Gierka można zaryzykować stwierdzenie, że był charyzmatycznym politykiem PRL i komunistą z przekonań, o tyle Tusk jest politykiem bezbarwnym i bezideowym. W partii mówiło się: „Bezbarwny jak Babiuch”. I Tusk, i Babiuch reprezentują więc typ mentalny urzędniczego intryganta.

By żyło się dostatniej

Łatwo doszukiwać się analogii pomiędzy krótkim i schyłkowym premierostwem Babiucha, a premierostwem Tuska. Oba exposé Babiucha, z lutego i kwietnia 1980 r., były sążniste, puste w treści i pełne obietnic. Pierwsze, wielogodzinne exposé Tuska, najdłuższe od międzywojnia, odzwierciedlało raczej stan ducha i umysłu kierownictwa PO, aniżeli brutalnej rzeczywistości. Tak jak Babiuch, oba swe exposé Tusk wygłaszał w trakcie wzbierania wielkiej fali kryzysowej.
Fala ta zalała śmiechem najpierw hasło PZPR: „Aby Polska rosła w siłę, a ludzie żyli dostatniej”, a w niespełna 30 lat później hasło wyborcze PO: „By żyło się lepiej. Wszystkim”. W pierwszym wypadku slogan padł pod naporem pełnych powietrza półek sklepowych, ciężarem gigantycznych kolejek i częstotliwością przerw w dostawach prądu. Miast „drugą Polskę”, zbudowano drugą, ale Koreę… tę Północną. Hasło „drugiej Irlandii” upadło wraz z Irlandią i rekordowym długiem publicznym, wynoszącym w Polsce w końcu 2013 r. ok. 1 biliona zł. O ile również rekordowe „długi Gierka” były efektem przeinwestowania kulejącej gospodarki, a więc potencjalnie można było je odrobić, o tyle „długi” ostatnich lat popłynęły prosto do żołądka konsumentów.

Bliskość i dalekość

Długo można by wyliczać podobieństwa sytuacyjne Tuska i Babiucha. Nie mniejsze wrażenie robi przywiązanie obu premierów do mamienia ludzi tanią „swojskością”, kiedy na wagę złota są kompetencja i niekłamany wysiłek… poza boiskiem sportowym rzecz jasna. Tutaj również można ugiąć się pod naporem pustosłowia. Umiłowanie PR-u przez polityków to dziś problem dla psychologa, ale nie od dziś pozwala wejrzeć do wnętrza delikwenta.
Babiuch miał np. zwyczaj spotykać się z prorządowymi związkami zawodowymi. Debaty takie transmitowały sympatyzujące z władzą media. Zwyczaj ten wznowiono w 2009 r., nieco tylko „odświeżając”. W miejscu bowiem przedstawicieli dwóch największych związków stały puste krzesła, z którymi zdawał się rozmawiać człowiek na miejscu oznaczonym nazwiskiem Tusk.
W 2008 r. premier ów „zmałpował” jeszcze jeden „stary dobry numer”. Mój ulubiony. Aby „zbliżyć” się do ludzi, wybierał się na zagraniczne spotkania samolotem rejsowym LOT. Metodę tę odkrył, a jakże, Edward Babiuch. Wybrał się ongiś samolotem rejsowym w podróż dyplomatyczną do Wiednia. Przelot polegał na tym, że wszyscy zwykli pasażerowie zostali „wysiedleni” z zakupionych miejsc, na których zasiedli oficerowie ochrony. Przelot zakończył się sukcesem. Samolot nie mógł jednak stać na lotnisku w Wiedniu, odleciał więc do kraju. Po Babiucha i ochronę wrócił nowy samolot rejsowy… I Tusk, i Babiuch nie pojęli zawczasu, że „bliskość” ze społeczeństwem nie polega na mijaniu go na ulicy.

Konkluzja

Tusk nie odrobił lekcji Gierka. Nie czyta książek, sam jest sobie winien. „Mam nadzieję – mówił Gierek w 1989 r. – że ten nowy socjalizm, zmodyfikowany i lepszy, społeczeństwo zbuduje sprawniej niż myśmy ro robili. Dlaczego bowiem w bliskiej przyszłości nie mielibyśmy do efektywnej rynkowej gospodarki dorzucić komunistycznego czy socjalistycznego programu społecznego i socjalnego?”. No właśnie, odrobić, nie oznacza „zrzynać”…