Gdybym to ja był Księciem Czartoryskim.. ;)

..nie zaryzykowałbym sprzedaży „kolekcji” państwu polskiemu. Dalej udostępniałbym ją narodowi tak jak do tej pory. No.. może w miarę posiadanych środków dorzuciłbym kolejne eksponaty, albo zbudował jakieś muzeum dla godniejszej ich ekspozycji..

Jeśli ktoś czuje się Polakiem i myśli jak Polak, może dokładać swoje całkiem niepaństwowe cegiełki do wspólnej budowli. Państwo jest nam potrzebne, ale państwo nie jest narodem i nie zastąpi naszych gorących serc. Zwłaszcza my Polacy to wiemy, bo przez wieki byliśmy wspólnotą mimo tego, że nie mieliśmy państwa, a nawet wbrew państwom które nam siłą instalowano. Nasza tożsamość przetrwała dzięki takim właśnie prywatnym „kolekcjom”, prywatnym „bibliotekom”, prywatnym pałacom, dworkom, chatom.. Dzięki prywatnym malarzom, pisarzom, poetom, nauczycielom, którym żadne państwo nie płaciło za ich zaangażowanie w narodową sprawę.. Wręcz przeciwnie!

Urzędnicy nie zaopiekują się lepiej „Damą z gronostajem”, niż zrobiłby to dotychczasowy właściciel. A nawet gdyby tak było.. w zawierusze dziejów czasami łatwiej jest uratować to, co nie jest państwowe. Wiele narodowych dóbr kultury uratowało się wszak dzięki temu, że prywatni właściciele wywieźli je na czas wojny za granicę. A wiele dóbr ochranianych przez państwo zostało zniszczonych, bo Niemcy wzięli na cel wszystko co naszą państwowość tworzyło.

A wracając do współczesności.. kto zagwarantuje nam, że wierzyciele państwa polskiego nie zażądają w chwili kryzysu dzieł sztuki jako spłaty państwowych długów (..tak jak to całkiem niedawno zasugerowano Grekom)? Albo kto zagwarantuje, że do państwowych sterów nie dorwą się na powrót stare aferały? Nie pamiętacie jak całkiem niedawno chcieli sprywatyzować lasy? Jaką mamy gwarancję, że tym razem nie położą łapy na „Damie”?

Tak więc jeszcze raz powtarzam: gdybym był Czartoryskim, nie zaryzykowałbym takiego targu. Wiedziałbym, że sam lepiej tego wszystkiego doglądnę.

Ale! Z drugiej strony.. Skoro Czartoryski w ten sposób nie myśli.. Skoro nie poczuwa się do bycia obrońcą tej spuścizny.. A sądząc po transferach finansowych.. ponad to wszystko przedkłada kasę, … to może - w tym jednostkowym przypadku - słusznie, że to od niego odkupiliśmy :)