Co dalej z "Historią Roja" Jerzego Zalewskiego?

III RP hołubi w swoich mediach tylko tych, którzy z pokorą tulą się do jej piersi, ssąc wraz z mlekiem największe korzyści i profity. Ci, co znają drogę do spiżarni, z głośnym mlaskaniem konsumują reglamentowane konfiturki poklepywani poufale po pleckach, zaś w chwilach wolnych od przytakiwania władzy zasiadają w celebryckich gremiach tego i owego, wygrzewając się w upojnym świetle jupiterów sławy. Jednym słowem - la dolĉe vita. Żyć nie umierać! To oni, tzw. artyści dziś mają się doskonale. Może pozycja na kolanach nie jest im specjalnie wygodna, ale w końcu czegóż to się nie robi dla szeroko pojętej SZTUKI…

A co ma zrobić twórca, któremu odmawia się środków do ukończenia dzieła, bo albo jego osoba nie należy do układnych (układowych), albo temat, którego on dotyka jest taki „wicie, rozumicie…”? Gorzej, kiedy już się naraził decydentom podchodząc po raz czwarty do kolaudacji i całkiem głupio upierając się przy nienaruszalności swojej autorskiej wersji. Co tu z takim zrobić?

Jerzemu Zalewskiemu nie odechciało się walczyć o swoją wizję dzieła, dzięki temu mogliśmy usłyszeć słynne słowa Zbigniewa Herberta o Michniku Adamie w "Obywatelu Poecie" (wypowiedziane w części 7., w 1 min. 20 sek. filmu)
http://www.youtube.com/watch?v=cx0u9-XZLUc&feature=related

Konsekwencja i odwaga twórcy wygrała, ale czy na długo?
Niestety (albo stety), polityka znów ma kłopot z Jerzym Zalewskim, który tym razem także się uparł i koniecznie chce doprowadzić do finału swój film o Mieczysławie Dziemieszkiewiczu, słynnym Żołnierzu Wyklętym, „Roju” .
W tekście zamieszczonym w ‘Naszym Dzienniku’, m.in. tak pisze o swoim nowym dziele:
„Te odkrywane przeze mnie życiorysy uświadomiły mi coś, co przeczuwałem wcześniej: niezachowanie pamięci o tych ludziach uczyniło w naszej narodowej tożsamości ogromny wyłom. Wiedza o nas samych jest przez to ograniczona. Bez tej pamięci łatwiej było budować III RP opartą na sojuszu oprawców i ofiar, przy zdecydowanej dominacji tych pierwszych. Nienagrodzone bohaterstwo, nieukarane zbrodnie zrelatywizowały Polskę. Nie zachęciły do samodzielnego myślenia i własnego rozwoju.”
http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20110305&typ=my&id=my11.txt

Wszystko w miarę spokojnie się kręciło, napotykając przeszkody mniejszego lub większego kalibru, ale jakoś udawało się omijać rzucane pod nogi kłody. I tak szczęśliwie 1. marca 2011r., w dzień Święta Żołnierzy Wyklętych, w polskich kinach wyświetlana była robocza wersja „Historii Roja czyli w ziemi lepiej słychać”. Film ciągle jeszcze nie ukończony, bo tuż przed ostatecznym montażem od Zalewskiego zażądano zmian, które nieodparcie kojarzą się z cenzurą PRL-u. Oczywiście odmówiono mu też pieniędzy.
Nie udało się wcześniej niepoprawnego artysty dostatecznie dotkliwie ukarać, żeby mu się odechciało na przyszłość obrony własnego zdania, więc czemu nie skorzystać i nie użyć marchewki lub kija przy nadarzającej się okazji. A nuż się złamie…?

Są tacy twórcy, którym nie jest lekko w życiu. Są tacy artyści, którym z racji ich niepokornego charakteru przeszkody towarzyszą niemal na każdym kroku twórczości, ale oni mimo to nie zaprzestaną bronić swojego prawa do tworzenia dzieł wolnych od bieżączki politycznej, ponieważ uprawianie niezależnej sztuki to całe ich życie. Taką drogę sobie wybrali i takiej chcą być wierni. W przypadku Jerzego Zalewskiego jakoś tak się złożyło, że jego droga wiedzie zwykle (nomem omen) pod prąd.

Szanujmy takich artystów. Popierajmy ich i chrońmy. Zróbmy wszystko co możliwe, aby nie POchłonęła ich skrzecząca rzeczywistość. Brońmy ich, bo to naprawdę zanikający gatunek ludzi.

***

22 czerwca 2011 roku przekazano Prezesowi TVP S. A., Juliuszowi Braunowi list otwarty w sprawie filmu "Historia Roja czyli w ziemi lepiej słychać" w reżyserii Jerzego Zalewskiego, następującej treści:

Szanowny Panie Prezesie,
My, niżej podpisani, wyrażamy głębokie zaniepokojenie przeszkodami, na które napotyka produkcja filmu "Historia Roja, czyli w ziemi lepiej słychać" w reżyserii Jerzego Zalewskiego. Ten film jest pierwszą po dwudziestu dwóch latach wolnej Polski i braku cenzury próbą ukazania walki i losów żołnierzy wyklętych, czyli polskiego podziemia antykomunistycznego po 1945 roku, oczami ich przedstawicieli. Jest - miejmy nadzieję - początkiem obalania kłamstwa założycielskiego PRL o
zbrodniczym charakterze walki z okupacją sowiecko-komunistyczną po II wojnie światowej.
Znamy film z pokazów kopii roboczej, podczas których spotkał się on z bardzo przychylnym przyjęciem, zwłaszcza młodych ludzi (vide opinie w Internecie). Wiemy, że formalną przeszkodą w kontynuacji produkcji filmu są drobiazgowe żądania poprawek, które ingerują w autorską koncepcję filmu. Także zastrzeżenia wobec długości filmu są ślepym na względy artystyczne egzekwowaniem litery umowy. Niezależnie od tematyki ważnej historycznie i edukacyjnie, zdaniem niżej podpisanych "Historia Roja" jest dziełem autorskim, osobistą wizji twórcy.
Próby ingerencji TVP w to autorskie dzieło wydają się nie merytoryczne i przywodzą na myśl działania cenzorskie. Jest to szczególnie rażące w obecnym klimacie politycznym, zważywszy, że film objął swoim patronatem śp. prezydent Lech Kaczyński. Po objęciu przez Pana funkcji prezesa Telewizji publicznej realizatorzy filmu liczyli na nowe otwarcie w tej instytucji.
Dotychczasowe fakty i sytuacja produkcyjna filmu o tym nie świadczą.
Pani Prezesie, apelujemy o to, by przyczynił się Pan do ukończenia produkcji filmu "Historia Roja, czyli w ziemi lepiej słychać" z zachowaniem swobody wypowiedzi autora, ku satysfakcji starszych pokoleń, którym w końcu oddana zostanie sprawiedliwość, i młodego pokolenia, dramatycznie pozbawionego wzorców osobowych i drogowskazów w wyborze wartości.

Sygnatariuszami listu są między innymi:

Ryszard Bender – senator RP
Anita Borodzicz – córka dowódcy bohatera filmu
Grzegorz Braun – reżyser filmowy
Jan Dziedziczak – poseł RP
Marek Dziemieszkiewicz – bratanek bohatera filmu
Andrzej Dobosz – pisarz
Anna Ferens – reżyser filmowy
Zbigniew Girzyński – poseł RP
Andrzej Jaworski – poseł RP
Wiesław Johann – były sędzia trybunału konstytucyjnego
Robert Kaczmarek – reżyser i producent filmowy
Janusz Kapusta – grafik
Zdzisław Krasnodębski – socjolog
Elżbieta Kruk – była przewodnicząca KRRiT, poseł RP
Stanisław Michalkiewicz – publicysta
Przemysław Miśkiewicz – przewodniczący Stowarzyszenia "Pokolenie"
Arkadiusz Mularczyk – poseł RP
Jerzy Robert Nowak – historyk
Marek Nowakowski – pisarz
Jan Olszewski – były premier RP
Jan Parys – politolog
Anna Sikora – poseł RP
Tadeusz Sikora – pieśniarz
Ewa Stankiewicz – reżyser filmowy
Ryszard Terlecki – historyk, poseł RP
Jerzy Wójcik – operator i reżyser
Artur Zawisza – przewodniczący Stowarzyszenia Żołnierzy NSZ
Rafał Ziemkiewicz – pisarz, publicysta
Oraz widzowie pokazu kopii roboczej filmu w Sejmie RP 9 czerwca 2011 r. – posłowie i zaproszeni goście

***

Rozmowa Niezależna- Jerzy Zalewski - 14.05.11
http://www.youtube.com/watch?v=OZMJSbvQlvo

http://wpolityce.pl/view/15406/_Wyrazamy_glebokie_zaniepokojenie_przeszkodami__na_ktore_napotyka_produkcja_filmu___Historia_Roja__czyli_w_ziemi_lepiej_slychac___.html

http://podziemiezbrojne.blox.pl/2007/07/St-sierz-Mieczyslaw-Dziemieszkiewicz-Roj-1925-6.html

http://niepoprawni.pl/blog/3828/odwaga-i-strach-%E2%80%93-po-obejrzeniu-historia-roja

http://www.poloniainfo.se/artykul.php?id=363

oraz sprawa słynnego „półkownika”, innego filmu Jerzego Zalewskiego „Obywatel Poeta”
http://niniwa2.cba.pl/obywatel_poeta.htm