Nabici w "e-myto" - czyli jak działa "matrix" za 5 milardów PLN.

W lipcu 2011 wystartował z kilku dniowym opóźnieniem (ale to był skandal) system elektronicznego poboru opłat od samochodów ciężarowych o wdzięcznej nazwie ViaToll. System ten jest konsekwencją takiej małej „zachciewajki” unijnych urzędników nakazujących powstanie na terytoriach „Imperium” elektronicznego systemu poboru opłat za poruszanie się drogami - w tym i w polskim landzie. Tego typu system jest zaczątkiem systemu masowego „czipowania” i śledzenia typu „track-and-trace”.

Zaczyna się niewinnie bo w pierwszym etapie „zaczipowano” tylko ciężarówki. Jak ludzie się pogodzą z tym, że ciężarówki trzeba „zaczopować” i śledzić ich trasę przemieszczania to pewno zgodzą się bez specjalnych oporów rozbudować ten system na siebie i swoje dzieci. Wtedy każdy obywatel wyposażony w „chip” będzie całodobowo monitorowany czy to w celach bezpieczeństwa (ochrony obywatela lub przed obywatelem) i kontroli czy opodatkowania. Gdy oprócz „czipa” pozwalającego śledzić obiekt dodamy jeszcze mikro ładunek wybuchowy uzyskamy efekt podobny do sławetnej obroży z filmu „Running Man” z gubernatorem (czy już ex) stanu Kalifornia w roli głównej (dla przypomnienia film pod artykułem -8 minuta). Wróćmy jednak z docelowych planów nowego systemu „track-and-trace” do przyziemnej rzeczywistości czyli do implementacji systemu śledzenia ciężarówek ViaToll i jego „problemów”.

Dotychczasowy system winietowy wprowadzony na przełomie tysiącleci przez niejakiego Marka Pola (zdjęcie) pełniącego swego czasu w rządzie premiera „El-Milerio” (to ten sam facet, który w ramach reaktywacji SLD-owskiego „parku jurajskiego” będzie ponownie pouczał elektorat o tym, że „prawdziwego mężczyznę poznaje się nie po tym jak zaczyna ale jak kończy”) funkcje wicepremiera i ministra transportu zwanego również „Vinnetou” okazał się nie zadowalający dla unijnej biurokracji chcącej wszystko podglądać i opodatkowywać w trybie on-line. Miał powstać nowy, lepszy i rejestrujący transakcje jak i monitorujący ruch śledzonych obiektów w czasie rzeczywistym. Wykonała go firma Kapsch i zdaje się, że kosztował polskiego podatnika – bagatelka skromne 5 miliardów złotych. Wszystkie samochody ciężarowe i osobowe o masie powyżej 3,5 tony, które będą przemieszczały się po drogach objętych nadzorem systemu muszą zainstalować (w każdym aucie) terminal, który na bieżąco przesyła do czujników systemu informacje o przemieszczającym się samochodzie, mierzy pokonywany dystans miedzy bramkami i weryfikuje czy wniesiono wymaganą opłatę (zależną od planowanego do pokonania dystansu, ciężaru auta i klasy silnika). Więcej o systemie i jego założeniach napisałem we wpisie p.t. Horror na drogach – czyli podwyżka PO-datków w ramach „e-myta”. . 

Problem polega na tym, że było by to zbyt piękne by wspomniany system mógł „normalnie działać”. System działa -a jakże – tyle, że nie do końca normalnie. Okazuje się, że potrafi on wielokrotnie rejestrować przejazd pojazdu między bramkami mimo, że pojazd przejechał trasę tylko raz. Rekordzista został skasowany na obwodnicy Gdyni 209 razy choć tylko raz przejechał między bramkami dokonującymi pomiaru . System potrafi pobrać wielokrotnie więcej środków za przejazd niż wynika to z obowiązujących przepisów. Czasami według terminala kierowcy system twierdzi, że opłata została wniesiona ale faktu tego nie przekazuje do bazy w skutek czego kontrola drogowa stwierdza, że kierowca nie zapłacił za przejazd i karze go wysokim mandatem (3000zł) za bramkę. Pewien pechowiec za 33 „ominięte” bramki (ominięte przez system a nie przez niego) zapłacił skromne 99 tyś złotych kary.

W efekcie nie właściwego działania systemu koszty wielokrotnie pobranych opłat lub ich braku a w konsekwencji kary ponoszą firmy transportowe. Wiele mniejszych firm nie jest w stanie wyłapać nadużyć systemu i nie świadomie póki co płaci zawyżone lub wielokrotnie naliczane opłaty za przemieszczanie się swoich samochodów po drogach nadzorowanych przez system. Operator systemu nie ma sobie nic do zarzucenia zrzucając winę na chwilowe problemy z przełomu sierpnia i września. Procent błędnych rozliczeń systemu mieści się jego zdaniem w normie dla tego typu rozwiązań. Jeśli system źle naliczał opłaty to firma zwróciła pieniądze z odsetkami. Jednocześnie operator zastrzega się, że nie on ustanawiał tak głupie prawo, które skutkuje „puszczaniem w skarpetkach” firm transportowych bo to nie jego broszka wskazywać głupotę przepisów i kar do nie dopasowanego systemu nadzorującego. Wszystko to w myśl zasady „my tylko zrobiliśmy narzędzie, nie nasza to wina, że narzędzie służy złym celom lub wykorzystane zostało by nieść zniewolenie innym”.

Jak ktoś słusznie zauważył system za 5 miliardów złotych nie może funkcjonować normalnie i dobrze naliczać opłat, musi naliczać i wielokrotnie zawyżać opłaty za przejazd bo inaczej zwrot kosztów z tej inwestycji trwał by zbyt długo i sam system był by mało opłacalny dla jego pomysłodawców, wykonawców i operatora (wykonawca czerpie podwójną "rentę" gdyż jest jednocześnie wykonawcą i operatorem systemu) . Więcej do poczytania w artykule Rzeczpospolitej pod poniższym LINKIEM . Dla porządku wypada też zamieścić uwagi strony przeciwnej czyli operatora systemu, który ma odmienne stanowisko do zaprezentowanego w artykule (LINK). Kto ma rację ? Odpowiedzi należy szukać u znajomych jeżdżących na tirach (by najmniej nie u „tirówek”)