Oświadczenie Akademickiego Klubu Obywatelskiego im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Poznaniu w sprawie zagrożenia demokracji

Poznań, 25.06.2011r.

Na kilka miesięcy przed wyborami parlamentarnymi wzrastający niepokój budzą zmiany ordynacji wyborczej, wprowadzane przez rządzącą koalicję z pominięciem szerokiej debaty publicznej niezbędnej w tak fundamentalnych kwestiach. Zmiany te nie wynikają z szczerej troski o suwerenność aktu wyborczego i reprezentatywność przyszłego sejmu, przeciwnie, mają na celu manipulowanie wolą narodu w imię interesów partii pozostających przy władzy. Godzi to w podstawy ustrojowe Polski w ich najbardziej czułym punkcie, mogąc stać się w dalszej perspektywie powodem do kwestionowania jej przynależności do organizacji krajów o autentycznej i ugruntowanej demokracji, przede wszystkim do Unii Europejskiej i NATO.

Kryterium autentycznej demokracji stanowi, jak wiadomo, przestrzeganie podczas wyborów co najmniej trzech podstawowych zasad: bezpośredniości, równości i tajności. Równość oznacza, iż głos każdego obywatela niezależnie od zajmowanej pozycji społecznej, wykształcenia, majątku, wyznania etc. ma taką samą wagę: jeden wyborca oddaje jeden i tylko jeden głos. Zasady te zostają złamane, jeżeli na przykład – jak chcą tego nowe regulacje – w zastępstwie starszych lub chorych obywateli głosują upoważnione przez nie osoby. Pozorne ułatwienie stanowi w istocie okazję do ubezwłasnowolnienia, a dokonane pogwałcenie zasady bezpośredniości wiąże się z praktycznym unieważnieniem zasady równości. Nic nie stoi na przeszkodzie, by pełnomocnicy głosowali nie według woli osób je delegujących, ale według własnych preferencji i de facto mieli kilka głosów. Wykluczenie tej możliwości pociągałoby z kolei za sobą konieczność uchylenia zasady tajności. O tym zaś, jak łatwo ubezwłasnowolnić niektóre grupy wyborców, świadczą dziwnie jednolite wyniki głosowań w domach opieki społecznej, nie wspominając o więzieniach.

Dla doraźnej korzyści zatem władza rezygnuje dzisiaj z praw demokratycznych, podczas gdy nawet skrajnie antydemokratyczne kierownictwo PRL-u podejmowało wysiłki, by nadać procedurom wyborczym pozory legalności i autentyzmu przez formalne przestrzeganie zasad równości i bezpośredniości. Jeżeli zaś ścisła współzależność trzech zasad demokratycznych wyborów zostaje dla praktycznej korzyści zignorowana w jednym momencie, to narzuca się pytanie o istotne powody takiego uprzywilejowania pragmatyzmu kosztem integralności sytemu prawno-ustrojowego, jak też o prawdziwy stosunek rządzących do demokracji.

Podobne wątpliwości budzi zapowiedź dwudniowych wyborów, uzasadniana chęcią pobudzenia aktywności wyborców. Znów cel pragmatyczny okazuje się tu ważniejszy od ustawy zasadniczej, która miałaby być zmieniona przez ustawę niższego rzędu. Konstytucja RP – uchwalona przecież ze świadomością reguł gramatycznych rządzących polszczyzną, w tym różnic między liczbą pojedynczą a liczbą mnogą – mówi wyraźnie, że „wybory zarządza się w dzień wolny od pracy”. Jeżeli postanowienia podstawowego aktu prawnego traktuje się tak elastycznie, że jeden dzień rozciąga się na dwa, można mieć podejrzenia, że i inne reguły będą podlegały względom pragmatycznym, a ich prawdziwą motywację będzie stanowić chęć przeprowadzenia woli władzy, a nie wyborców, których głosy mogą zostać na przykład podmienione. Jest to tym bardziej prawdopodobne, iż w ostatnich wyborach prezydenckich mieliśmy do czynienia z ordynarną próbą oszustwa w jednej z placówek dyplomatycznych, a jej sprawcy nie zostali wykryci i ukarani. Czystość intencji ustawodawców jest tym bardziej wątpliwa, że ostatnio została też przeprowadzona zmiana granic okręgów wyborczych tak, by głosy wyborców sprzyjających opozycji mogły zostać skutecznie zniwelowane przez zwolenników rządu.

Naruszenie zasad wyborczych nie odnosi się jednak tylko do tego, co dokonuje się przy urnie i nie sprowadza się do samego aktu wyborczego. Dotyczy też tego, co ma wpływ na ostateczny kształt decyzji wyborcy. Dlatego powinni mieć oni zagwarantowany nieograniczony i nieskrępowany dostęp do informacji, zarówno podawanych przez poszczególne partie, komitety wyborcze i kandydatów, jak i do wiadomości o tychże kandydatach, w szczególności do ich rzeczowej prezentacji i krytyki. W żadnym razie nie służy temu usuwanie z mediów publicznych programów krytycznie rozważających ważne dla Polski zagadnienia gospodarcze, polityczne i światopoglądowe, a zatem pobudzających debatę publiczną, skłaniających do samodzielnego myślenia i podejmowania świadomych decyzji. Sprzeciwia się także demokracji – zwłaszcza wobec monopolizowania przez koalicję rządzącą środków społecznego przekazu – ustawowy zakaz wykorzystywania w kampanii reklam telewizyjnych i radiowych, bilbordów etc.

Wyrazem zaś całkowitego, bolszewickiego zerwania nie tylko z duchem demokracji, ale w ogóle cywilizacji zachodniej jest publiczne zniesławianie przeciwników politycznych takie, jak to, którego „w majestacie prawa” dopuszczono się wobec Jarosława Kaczyńskiego. Widać stąd wyraźnie, że obecna władza nie ma zamiaru respektować nie tylko czynnego, ale i biernego prawa wyborczego.

Jest rzeczą zastanawiającą, że w tak ważnych dla demokracji sprawach nie zabrała głosu Pani Rzecznik Praw Obywatelskich, nie słychać obrońców swobód demokratycznych z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Zdumiewa zwłaszcza zwłoka w rozstrzygnięciu skargi na zmiany w ordynacji wyborczej przez Trybunał Konstytucyjny, która nie może być usprawiedliwiona brakiem czasu; przypomnijmy, iż w sprawie lustracyjnej Trybunał wydał negatywny wyrok w ekspresowym czasie, uniemożliwiając jej wejście w życie. Powstrzymanie obecnie uchwalonych zmian w ordynacji wyborczej uważamy za prawny i moralny obowiązek Trybunału. Brak decyzji przyjmiemy jako kompromitację Trybunału i utratę jego wiarygodności jako instytucji stojącej na straży porządku prawnego i konstytucji, które są filarem demokracji.

Apelujemy do wszystkich obywateli naszego kraju, którym zależy na prawdziwej demokracji, o skuteczny protest i działania przeciwko tym antydemokratycznym zmianom i praktykom. Trzeba dołożyć wszelkich starań, by pragmatyzm władzy, która nie podporządkowuje się prawom demokratycznym, ale podporządkowuje je swoim celom, nie skończył się wprowadzeniem rządów autorytarnych.

Chcemy demokracji autentycznej, a nie fasadowej. Dlatego protestujemy przeciwko zmianom zasad i regulacji wyborczych na kilka miesięcy przed aktem głosowania.

Równie stanowczo protestujemy przeciwko wprowadzaniu do walki wyborczej elementów metod stalinowskich – wykorzystywania psychiatrii do eliminacji przeciwników politycznych.

***

1. prof. dr hab. Stanisław Mikołajczak – UAM; Przewodniczący AKO
2. ks. dr Adam Adamski Cor – UAM
3. mgr Przemysław Alexandrowicz – KIK
4. dr Aleksandra Andruszewska – Inst. Wł. Nat. Poznań
5. mgr Krystyna Andrzejewska – UAM
6. prof. dr hab. Marek Andrzejewski – U Szczeciński
7. dr Roman Andrzejewski
8. dr hab. Bartłomiej Andrzejewski – PAN
9. dr Róża Antkowiak – UAM
10. prof. dr hab. Wiesław Antkowiak – UAM
11. dr Adam Babula – UAM
12. M dr Lidia Banowska – UAM
13. dr Arkadiusz Bednarczuk – UAM
14. prof. dr hab. dr h.c. Czesław Błaszak – UAM
15. mgr Janina Błaszak – PP
16. prof. dr hab. dr h.c. Jacek Błażewicz – PP
17. dr Paweł Binek – UP Kraków
18. prof. dr hab. Krystyna Boczoń – UMed
19. prof. dr hab. Władysław Boczoń – UAM
20. prof. dr hab. Mieczysława Irena Boguś – PAN Warszawa
21. dr Krzysztof Borowczyk – UAM
22. ks. prof. dr hab. Paweł Bortkiewicz – UAM
23. dr hab. Mariusz Bryl – UAM
24. prof. dr hab. Jerzy Brzeziński – U Zielonogórski
25. dr Krystyna Celichowska – lekarz
26. doc. dr hab. Bogdan Celichowski – architekt
27. dr Remigiusz Ciesielski – UAM
28. prof. dr hab. med. Andrzej Cieśliński – UMed
29. dr Ewa Ciosek – UAM
30. dr Elżbieta Czarniewska – UAM
31. prof. dr hab. Janusz Czebreszuk – UAM
32. mgr Zbigniew Czerwiński – radny Sejmiku Wlkp.
33. prof. dr hab. Jacek Dabert – UAM
34. dr Mirosława Dabert – UAM
35. mgr Jan Dasiewicz – UAM
36. dr Maria Dąbrowska-Bąk – UAM
37. mgr inż. Maria Dolata – architekt
38. inż. Józef Drausowski
39. prof. dr hab. Leon Drobnik – UMed
40. prof. dr hab. Edward Dutkiewicz – UAM
41. prof. dr hab. Maria Dutkiewicz – UAM
42. dr Tadeusz Dziuba – radny Miasta Poznania
43. mgr Sylwiana Firin – Gramowska
44. mgr Agata Fischbach
45. dr Jerzy Fischbach
46. prof. dr hab. Antoni Florkiewicz
47. mgr inż. Wojciech Foltyn - rolnik
48. mgr Bogdan Freytag
49. dr hab. Jerzy Galina – PAN
50. mgr Witold Gedymin – UE
51. dr Grzegorz Gertig – U Med
52. prof. dr hab. Henryk Gertig – UMed
53. prof. dr hab. Bożena Górczyńska-Przybyłowicz – UAM
54. prof. dr hab. Witold Grzebisz – UP
55. dr Michał Haake – UAM
56. dr Jolanta Hajdasz – naucz. akad .
57. mgr Iwona Horodecka – kustosz; Biblioteka Raczyńskich
58. prof. dr hab. Henryk Hudzik – UAM
59. mgr Eugeniusz Ilmak – U Zielonogórski
60. prof. dr hab. Jacek Jackowski – PP
61. prof. dr hab. dr h.c. Zbigniew Jacyna-Onyszkiewicz – UAM
62. prof. dr hab. Dobrochna Jankowska – UAM
63. prof. dr hab. Artur Jarmołowski – UAM
64. prof. dr hab. Jarosław Jarzewicz – UAM
65. dr Teresa Jerzak-Gierszewska – UAM
66. prof. dr hab. Marek Jerzy – UP
67. mgr Jolanta Jasińska – nauczyciel
68. prof. dr hab. Tomasz Jasiński – UAM
69. mgr inż. Andrzej Judek
70. prof. dr hab. Stefan Jurga – UAM
71. mgr Kazimierz Jósko-Wielgocki – radca prawny
72. dr Józef Kapusta – IBiA Warszawa
73. prof. dr hab. Janusz Kapuściński
74. dr Zofia Karaszkiewicz
75. dr Anna Kasprzyk – UAM
76. prof. dr hab. Andrzej Kaźmierski – UAM
77. mgr Iwona Klimaszewska – UAM
78. prof. dr hab. Bożena Klimczak – UE Wrocław
79. prof. dr hab. Zdzisław Kołaczkowski – AWF
80. mgr Izabela Komar-Szulczyńska – UAM
81. prof. dr hab. Aleksander Kośko – UAM
82. prof. dr hab. Maciej Kozak – UAM
83. prof. dr hab. Edmund Kozal – UP
84. prof. dr hab. Stanisław Kozłowski – UP
85. prof. UP dr hab. Henryka Kramarz – UP Kraków
86. prof. dr hab. Marek Kraska – UAM
87. prof. dr hab. Tadeusz Marek Krygowski – U Warszawski
88. dr Henryk Krzyżanowski – UAM
89. dr Grzegorz Kucharczyk
90. dr Dariusz Kucharski – Warsztaty Idei Obywateli Rzeczypospolitej
91. prof. dr hab. Mieczysław Kujawski
92. prof. dr hab. Maria Kujawska – UAM
93. mgr Ewa Kuleczka - Drausowska
94. dr Małgorzata Kulesza-Kiczka – lekarz
95. dr Katarzyna Kulińska – PAN
96. prof. dr hab. Tadeusz Kuliński – PAN
97. dr Krystyna Laskowicz – naucz. akad.
98. dr Przemysław Lehmann – PAN
99. mgr Elżbieta Leszczyńska – UAM
100. dr Maria Leśniewicz – PP
101. prof. dr hab. Ignacy Lewandowski – UAM
102. dr Jarosław Liberek – UAM
103. mgr Jolanta Lisiak – architekt
104. mgr Rafał Lisiak – architekt
105. mgr Agata Ławniczak – dziennikarz
106. dr Eryk Łon – UE
107. mgr Małgorzata Łośko – UAM
108. dr Piotr Łukasiak – PP
109. prof. dr hab. Andrzej Maciejewski – UAM
110. ks. kan. lic. Tadeusz Magas – duszpasterz „S”
111. dr hab. Przemysław Makarowicz – UAM
112. prof. dr hab. Andrzej Malinowski – UAM
113. prof. dr hab. Jerzy Marcinek – UP
114. prof. dr hab. Arkadiusz Marciniak – UAM
115. prof. dr hab. Wojciech Markiewicz – PAN
116. mgr Jan Martini – artysta muzyk
117. mgr Helena Materny – nauczyciel
118. mgr Ryszard Materny
119. mgr Maria Matysiak – UAM
120. inż. Janusz Matysiak – przedsiębiorca
121. dr Jerzy Michalik – UAM
122. prof. dr hab. inż. Jacek Bolesław Michalski – UP
123. dr Bożena Mikołajczak – UAM
124. prof. dr hab. Krzysztof Moliński – AMuz
125. mgr Celina Monikowska-Martini – artysta muzyk
126. prof. dr hab. Grzegorz Musiał – UAM
127. prof. dr hab. Czesław Muśnicki – UP
128. mgr Danuta Namysłowska
129. prof. dr hab. Andrzej Nowak – UJ Kraków
130. mgr Wilhelmina Nowak
131. prof. dr hab. Elżbieta Nowicka – UAM
132. dr Małgorzata Okulicz-Kozaryn – UAM
133. prof. dr hab. Radosław Okulicz-Kozaryn – UAM
134. Włodzimiera Pajewska – UAM
135. inż. Ryszard Paprzycki
136. prof. dr hab. Jan Paradysz – UE
137. prof. dr hab. Stanisław Paszkowski – UP
138. dr Andrzej Pawuła – UAM
139. prof. dr hab. Krystyna Pecold – UMed
140. dr Barbara Pelplińska – UAM
141. dr Ryszard Piasek – reżyser
142. mgr Mikołaj Pietraszak-Dmowski – Fundacja Raczyńskich
143. prof. dr hab. Barbara Piłacińska – UAM
144. dr Ryszard Piotrowicz – UAM
145. dr hab. Jacek Piszczek – IOR PIB Toruń-Poznań
146. dr hab. Jan Prostko-Prostyński – UAM
147. mgr Maria Przybylska – UAM
148. prof. dr hab. Andrzej Przyłębski – UAM
149. prof. dr hab. Zdzisław Puślecki – UAM
150. dr Jacek Radomski – UAM
151. dr Wiesław Ratajczak – UAM
152. dr hab. Lucyna Rempulska – prof.nadzw. PP
153. mgr Emilia Rogalińska – nauczyciel
154. prof. dr hab. Tadeusz Rorat – PAN
155. prof. dr hab. Grzegorz Rosiński – UAM
156. dr Lech Różański
157. mgr Wanda Różycka-Zborowska – reżyser
158. prof. dr hab. Wojciech Rypniewski – PAN
159. prof. dr hab. Jan Sadowski – UAM
160. prof. dr hab. Jerzy Samson-Zakrzewski – UMed
161. mgr Halina Aurelia Siwa – dziennikarz
162. prof. dr hab. Jan Skuratowicz – UAM
163. dr Andrzej Jan Skrzypczak – PP
164. prof. dr hab. Marian Smoczkiewicz – UMed
165. mgr Janusz Smólski
166. mgr Maria Sobańska-Liberek – UAM
167. prof. dr hab. Marek Sozański – PP
168. mgr Zygmunt Sporny – UAM
169. dr Teresa Stanek
170. prof. dr hab. Anna Stankowska – UAM
171. prof. dr hab. Wojciech Stankowski – UAM
172. mgr Piotr Stawicki – radca prawny
173. mgr Gabriela Stępczak
174. prof. dr hab. Kazimierz Stępczak – UAM
175. prof. dr hab. Wojciech Suchocki – UAM
176. prof. dr hab. Eugeniusz Szcześniak – UAM
177. prof. dr hab. Zofia Szczotka – UP
178. dr hab. Andrzej Szpulak – UAM
179. prof. dr hab. Jacek Sztaudynger – U Łódzki
180. mgr Maciej Szulc – przedsiębiorca
181. prof. dr hab. Roman Szulc – UMed
182. dr Mirosław Szulczyński – UAM
183. mgr Halina Szwarc-Hetmaniak – lekarz
184. dr Hanna Szweycer
185. prof. dr hab. Michał Szweycer
186. prof. dr hab. Zofia Szweykowska-Kulińska – UAM
187. dr Urszula Szybiak-Stróżycka – UAM
188. prof. dr hab. Henryk Szydłowski – UAM
189. mgr Stanisław Szymański – przedsiębiorca
190. ks. prof. dr hab. Jan Szymczyk – KUL Lublin
191. prof. dr hab. Wojciech Święcicki – PAN
192. prof. dr hab. Jerzy Tarajkowski – UE
193. prof. dr hab. Kazimierz Tobolski - UAM
194. mgr Grzegorz Tomczak – reżyser
195. prof. dr hab. Lech Torliński – UMed
196. mgr Jacek Tuchołka
197. prof. dr hab. Ryszard Vorbrich – UAM
198. prof. dr hab. Jerzy Bożydar Warchoł – UMed
199. dr Marek Wedemann – UAM
200. dr Maria Wejchan-Judek – PP
201. prof. dr hab. inż. Jerzy Weres – UP
202. dr Józef Wieczorek – Niezależne Forum Akademickie
203. dr Jerzy Wierzchowiecki – Szpital Miejski Grodzisk Wlkp.
204. prof. dr hab. Michał Wierzchowiecki – UMed
205. dr Maria Wołuń-Cholewa – UMed
206. prof. dr hab. Andrzej Wybrański
207. prof. dr hab. Barbara Wysocka – PAN
208. prof. dr hab. Zygmunt Zagórski – UAM
209. mgr Maria Zawadzka – nauczyciel
210. prof. dr hab. Stefan Zawadzki – UAM
211. mgr Tomasz Zdziebkowski – przedsiębiorca
212. dr Franciszek Zerbe – lekarz
213. dr Jerzy Zerbe – UAM
214. mgr Małgorzata Zielonacka – adwokat
215. dr Andrzej Zielonacki – adwokat
216. dr Tadeusz Zysk – przedsiębiorca
217. Jerzy Żarnowski – em. HCP
218. prof. dr hab. Tadeusz Żuchowski – UAM
219. dr Jakub Żmidziński – PP

data przebita na 27VI@danz.