Reforma samorządu. W 1998 trzeba było zlikwidować powiaty nie województwa.

Reforma samorządu. W 1998 zamiast likwidować województwa trzeba było zlikwidować powiaty i gminy a umocnić miasta. Wsiom i osiedlom zapewnić sprawną obsługę administracyjną i funkcjonalną.
Za chwilę rozpęta się awantura o reformę (pseudo) samorządu terytorialnego. W Polsce wszyscy (partie) chcą mieć jak najwięcej płótna do rozszarpania, jak największy tort do podzielenia mimo że kadrowo żadna nie jest w stanie obsadzić swoimi ludźmi tych stanowisk jakie maja w dyspozycji. Im niższy szczebel tym mniej chętnych a jeszcze mniej przydatnych.

Stany Zjednoczone Ameryki (Północnej) czyli USA są jak Unia Europejska federacją niezależnych państw ( Stanów). Każdy z własną Konstytucją, własną władzą wykonawczą,legislaturą i sądownictwem.

Kalifornia większa od Polski a biurokratów mniej.

Kalifornia jest stanem porównywalnym z Polską. Terytoria odpowiednio  423 tys.km2 i 312 tys.km2   Ludnościowo tez podobnie. W Kalifornii mieszka 39 mln. w Polsce 38 mln. osób.

Potrzeby administracyjne w Kalifornii są jakby nawet mniejsze.

Ale administracja jest jakby jednak mniejsza. Stanem (krajem) zarządza wybieralny w głosowaniu powszechnym gubernator. Wybierani są także : zastępca gubernatora, prokurator generalny, sekretarz stanu, kontroler państwa (odpowiednik NIK), skarbnik państwa, komisarz ds. Ubezpieczeń i kurator ds. Publicznych (rzecznik praw obywatelskich). Wybierani są na czteroletnią kadencję, mogą pełnić funkcję nie więcej niż dwie.

Władza Ustawodawcza to 80 posłów wybieranych na dwa lata i mogą swoja funkcje pełnić maksymalnie trzy kadencje. 40 Senatorów wybieranych na 4 lata może pełnić funkcje przez dwie kadencje.

Władza Sądownicza to 1600 sędziów. Sąd Najwyższy składa się z 7 ( słownie: siedmiu) sędziów. Istnieje też system sądów (także część z nich jest w systemie sądu najwyższego w nazwie) oraz sądów apelacyjnych.

Sędziowie Sądu Najwyższego i Apelacyjnego są mianowani przez Gubernatora i podlegają weryfikacji przez wyborców co 12 lat.

Administracja sadownictwa jest kontrolowana przez Radę Sadowniczą składająca się z Szefa Sadu Najwyższego, 14 sędziów oraz czterech przedstawicieli adwokatury a takze po jednym przedstawicielu Sejmu i Senatu.

Własny system sadowniczy mają miasta i powiaty.

Powiatów jest 58. Jedynym miastem na prawach powiatu jest San Francisco , stolica stanu z 879 tys. mieszkańców. Praw powiatu nie mają ponad 3mln. Los Angeles ani ponad milionowe san Diego i SanJose. W Polsce jest 314 powiatów oraz 66 miast na prawach powiatu.

Zarządy i administracja miast są definiowane w zależności od ich wielkości. Mniejsze miasta, miasta-gminy i małe miejscowości są administrowane przez powiaty. Wielkość i zakres ich działania jest regulowany w zależności od potrzeb a nie naginany do jednego szablonu (wzorca).

Tam gdzie są wybory na określone funkcje odbywają się one w systemie bezpartyjnym. Żaden kandydat nie może afiszować się swoimi przekonaniami partyjnymi. W mniejszych miejscowościach bywa wybierana paro osobowa rada która zatrudnia do celów administracyjnych menadżera miasta lub gminy. Jeśli on się nie sprawdza można go w każdej chwili zwolnić z pracy.

Omówienie struktury organizacyjnej na szczeblu samorządu terytorialnego wymaga oddzielnej publikacji.

W systemie oświaty funkcjonuje 1102 okręgi szkolne niezależnie od podziału administracyjnego. Zarządzający okręgami pochodzą z powszechnych wyborów. To też tematyka na oddzielny materiał.
Kalifornia ma w ramach sił zbrojnych USA żołnierzy w liczbie 118 tysięcy. Budżet stanu wynosi prawie 3 tryliony dolarów i jest to piąta co do wielkości gospodarka światowa.

Ministerstw których szefowie są z wyborów jest siedem.

Departament Wieziennictwa (CDCR)
Departament Edukacji (CDE)
Departament Finansów (DOF)
Departament Żywności i Rolnictwa (CDFA)
Departament Ubezpieczeń (CDI)
Departament Sprawiedliwości (DOJ)
Departament Wojskowy

Ponadto są jednostki rządowe których szefowie mają rangę członków rządu:

Agencja d/s  Biznesu, Konsumentów i Gospodarki Mieszkaniowej (BCSH)

Agencja  d/s Organizacji Administracji (CalGovOps)
Agencja Ochrony środowiska (Cal / EPA)
Agencja d/s Zdrowia i Spraw Socjalnych (CHHS)
Agencja Rozwoju Pracy i Zatrudnienia (LWDA)
Agencja d/s Zasobów Naturalnych (CNRA)
Agencja d/s Transportu (CalSTA)

Istnieje wiele instytucji para rządowych i urzędów, które nie podlegają kontroli władzy wykonawczej, ustawodawczej, sądowniczej lub lokalnej, ale działają niezależnie na podstawie konstytucji, ustaw lub prawa zwyczajowego.

To co powyżej to zaledwie przyczynek do przemyśleń i dyskusji. Widać jednak wyraźnie ze Polska wymaga nie zmian kadrowych, kosmetycznych ale generalnej przebudowy systemowej.

Niestety Wikipedia nie proponuje materiałów o systemie organizacyjnym w USA w tym także o Kalifornii w języku polskim. Szkoda.

* Ilustracja: By Hubert Śmietanka - Praca własna, CC BY-SA 2.5, ]]>https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1557675]]>