"Wyznanie wiary w języku muzyki" - maestro Marek Dyżewski

   I znów muzyczna  uczta!  w Domu Dziennikarza SDP na Foksal w Warszawie odbył się 25.04.2015 wykład maestro Marka Dyżewskiego "Wyznanie wiary w języku muzyki".  Była to druga prelekcja z cyklu "Boże prawdy w blasku piękna" /marcowa została odwołana z powodu choroby wykładowcy/.  Pierwsza miała miejsce w styczniu 2015.  Opisywałam ją  /]]>TUTAJ]]>/, a relacja wideo jest  /]]>TUTAJ]]>/.

  Owo wyznanie wiary to "Credo", które odmawiane jest podczas każdej mszy.  Maestro przypomniał najpierw jego najstarszą formę pochodzącą z II wieku n.e., tzw. skład apostolski.  Potem opowiedzial o wierszu Juliusza Słowackiego "Wierzę", do którego muzykę napisał Józef Świder /pieśń - /]]>TUTAJ]]>/, a wiersz - /]]>TUTAJ]]>//.  Mogliśmy potem wysłuchać tego utworu w wykonaniu chóru "Musica Viva" Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.  Jego dyrygent, p. Marek Gandecki, był obecny na sali i otrzymał rzęsiste brawa.

  Marek Dyżewski opisał potem dzieje Credo nicejsko konstantynopolitańskiego, pochodzacego z IV wieku n.e.  Zmiany w Credo były zwiazana z koniecznościa przeciwstawienia sie herezjom: arianyzmowi i macedonianizmowi.  Ariusz kwestionował boską naturę Chrystusa, a Macedoniusz nie uważał Ducha Świetego za równoprawną osobę w Trójcy Świętej.  Należało więc wyjaśnić te kwestie w Credo.  Maestro przy omawianiu tego cytował święte teksty po grecku, po łacinie i po polsku.

  Arianizm zaszkodził bardzo chrześcijaństwu.  Oto, przytoczony podczas wykładu, cytat z książki Andrzeja Nowaka "Intelektualna historia III RP" /str. 229/:

  "Zwraca on [Alain Besancon] uwagę na to, że to sami chrześcijanie walnie przyczynili sie do tego, iż islam na samym poczatku tak łatwo zdobył całą Azje Mniejszą i Afrykę Północną. (...)  Tę "ochoczą" pracę na rzecz przyszlego zwycięstwa islamu wykonali przede wszystkim arianie, którzy przygotowali grunt pod przyjęcie dwóch antychrześcijańskich dogmatów Koramu: że prorok Jezus wcale nie jest Bogiem, a Pan Bóg wcale nie jest Trójcą Osób.".

  Ojciec Jacek Salij dodał:

  "Kiedy patrzę na różnych "reformatorów" współczesnej duchowości, którzy dystansują się wobec Kościoła, bo są bardzo "oświeceni", to ja ich dzieci już widzę w turbanach.  Bo to są ludzie, ktorzy robią to samo, co dawni arianie." 

  Maestro opisał też trwający 1100 lat spór o "filioque".  Problem polega na tym, czy Duch Święty pochodzi tylko od Boga Ojca, czy też także i od Syna Bożego.  Dopiero sobór florencki w XV wieku rozstrzygnął, że od obu.  Sprawa ta jednak do dziś jest kością niezgody miedzy katolicyzmem i prawosławiem.

  Przypomniał łacińską sentencję "Kto modli sie śpiewając - modli się podwójnie" oraz swe stwierdzenie z poprzedniego wykładu:

  "muzyka sakralna pełni podwójną funkcję.  Przy jej pomocy Bóg przemawia do człowieka, objaśniając swe słowa, objawiając je lub zsyłając łaskę.  Z drugiej strony ludzie zwracając się do Boga, wyrażająradość z faktu stworzenia, wyrazają zadziwienie otaczającymi ich cudami, dziękuja Bogu, zanosza prośby do niego, a wreszcie żałują za grzechy.".

  Dyżewski pokazał  następnie na przykładach dziewięciu mszy skomponowanych przez różnych kompozytorów - jak ilustrowali oni przy pomocy swej muzyki różne artykuły Credo. Wysłuchaliśmy fragmentów muzyki, a maestro objaśniał jaki rodzaj retoryki muzycznej został w nich użyty i w jaki sposób.

  Kolejno zapoznaliśmy się z interpretacją Credo w Mszy c-moll Mozarta, w renesansowej mszy Vincenzo Ruffo, słynnej mszy h-moll Bacha, mszy Haydna, Missa Solemnis Beethovena, w dwóch mszach Schuberta, a także w mszy Wojciecha Kilara "Pro patriae".  Na sam koniec Dyżewski przypomniał postać kompozytora Antona Brucknera /1824-1896, działał w Wiedniu// i jego piękną mszę.

  Marek Dyżewski porównywał artystów do proroków gloszących chwałę Pana.

 Wykład trwał trzy i pół godziny do 19:30 /z przerwą na wywietrzenie sali/.  Słuchało go ok. 50 osób.  Filmowały go dwie kamery p. Stanisława Zakrzewskiego z telewizji kablowej na Mokotowie, oraz Grzegorz Kutermankiewicz z portalu Solidarni2010.pl . Transmitowało prelekcję Niepoprawneradio.pl . Następny wykład z tego cyklu będzie  w tym samym miejscu o 16:00 w dniu 16 maja 2015   Jego tytuł to  "Ogród Maryi".

  Marek Dyżewski wygłosi też trzy wykłady na Zamku Królewskim w Warszawie.  Pierwszy z nich odbędzie się w poniedziałek, 18 maja 2015 o 17:30 w Pałacu pod Blachą.