„Za 10 lat Polska będzie poważnym krajem…” (Polska- USA)

„…za dziesięć lat będziemy krajem […] z silną koalicją regionalną. Jednym słowem, poważnym krajem, na miarę dzisiejszej Hiszpanii czy Turcji.”*

„Czynienie ze „spotkań na szczycie” pierwszoplanowych wydarzeń jest charakterystyczne z jednej strony dla zaścianka, z drugiej zaś dla państw, w których wydarzenia medialne zastępują poważne projekty polityczne”**

Te dwa cytaty z dwóch publikacji z „Rzeczpospolitej” są znakomitym wstępem do komentowania czy to wizyty Prezydenta Obamy w Polsce czy szerzej, kształtu naszych obecnych relacji polsko- amerykańskich. Smutne jest to, że pierwsza linijka to wypowiedź osoby, która teraz odpowiedzialna jest za kształt naszej polityki zagranicznej. Pominę może tę Hiszpanię, która jako wzorzec, do którego dążymy, w równym stopniu mnie śmieszy jak też przeraża. Śmieszy jeśli wziąć pod uwagę tamtejsze „wielkie projekty” obecnej ekipy a straszy tym, jak one właśnie się kończą.

Wczorajszy dzień, poza prasowym prężeniem muskułów przez pana Ministra Sikorskiego przyniósł istotne dla niego bez wątpienia dwie wiadomości. Jak to w życiu bywa, dobą i złą. Ta dobra, przynajmniej, jak sądzę, w mniemaniu pana Ministra, to uroczyste otwarcie w Brukseli „inteligentnego budynku” będącego nową siedzibą naszego przedstawicielstwa. Wspominam o tym bo swego czasu minister Sikorski, pytany o sukcesy naszej dyplomacji wskazał wyposażenie naszych dyplomatów w smartfony ( w planie w laptopy…) i ów „inteligentny budynek” właśnie. Słowem wczoraj omal nasza dyplomacja nie osiągnęła swego apogeum. Omal, bo w kwestii „silnej koalicji regionalnej” nastąpił mało przyjemny zgrzyt z odwołaniem wizyt paru naszych potencjalnych „regionalnych koalicjantów”. Czyli niejako wyzerowało się…

Ten długawy, z pozoru mało związany z tematem wstęp oraz ten, przyznam, wybrany złośliwie fragment z dzisiejszego tekstu Zbigniewa Lewickiego „Sianie na ugorze” to chyba jednak najlepszy komentarz do tego, czego spodziewać się możemy po wizycie Obamy w Polsce. Z tą wizytą jest tak, jak z tą rura w skeczu kabaretu „Dudek”, która to rura jest do… niczego. Nic z niej, tej wizyty nie rury oczywiście, nie wyniknie bo i wyniknąć nie może. Pisze w swym tekście Lewicki „Zamiast stworzyć długofalowy program osiągania ważnych dla Polski celów, a potem konsekwentnie go realizować, działamy w trybie pożaru, czyli kolejnej „wizyty na najwyższym szczeblu". W dojrzałych demokracjach spotkania takie traktuje się jako jeden z elementów relacji dwustronnych, realizowanych w sposób ciągły.”

W naszym przypadku jest to cel sam w sobie. Można odnieść wrażenie, że wysiłek naszych dyplomatów skupia się na tym by 1 września załatwić Merkel i Putina na Westerplatte, w kwietniu Miedwiediewa w Katyniu no a na deser Obamę. Jakbyśmy byli jakąś agencją impresaryjną zajmującą się ściąganiem atrakcyjnie odbieranych celebrytów.

Jakby wychodząc naprzeciw tym wątpliwościom Zbigniewa Lewickiego minister Sikorski aktywność swoja i podległej sobie dyplomacji, dumnie spuentowaną stwierdzeniem „Przyzna pan, że jak na samodegradujące się kondominium to zaskakująca aktywność” sprowadza do dość prostej wyliczanki miejsc i reprezentacji w których i z którymi właśnie spotykał.

Myślę, ze problemem naszej dyplomacji, i nie chodzi mi wcale wyłącznie o zdemolowane relacje ze Stanami Zjednoczonymi, jest sprowadzenie jej do pełnienia raczej reprezentacyjnych funkcji. Trudno myśleć inaczej jeśli sam Minister Spraw Zagranicznych, wypowiadając się dla jednej z najbardziej opiniotwórczych gazet, nie potrafi wyjść poza komunały. Nie potrafi zarysować tego, czego oczekuje choćby wspomniany i cytowany Lewicki. Nie potrafi wskazać żadnego przekonującego celu działania zarówno MSZ jak i naszego państwa na niwie międzynarodowej. Dość znamienne jest choćby sformułowanie perspektyw naszej współpracy z Ameryką: „Stany Zjednoczone za dziesięć lat będą nadal bardzo ważnym sojuszniczym mocarstwem, z którym będziemy się zastanawiać – tak jak dzisiaj – co możemy zrobić wspólnie.”.

Dobrze jest bez wątpienia pozastanawiać się czasem. Jestem jak najbardziej za tym i polecam to wszystkim naszym politykom. Polecam, zważywszy na to, że zbyt często ich działania wyglądają jakby właśnie tego elementu były pozbawione. Ale zarazem przestrzegam ich by nie ograniczali się wyłącznie do tego. Niestety dokładnie tak może być w przypadku naszej dyplomacji. Choć na dobra sprawę trudności ze wskazaniem do czego w relacjach międzynarodowych zamierzamy dążyć i jaka drogą mamy zamiar to osiągnąć dowodzić mogą, że i z „zastanawianiem” mogą być problemy w przypadku ludzi, którzy się tym zajmują.

Co zaś się tyczy konkretów w relacjach polsko- amerykańskich to… odsyłam do materiał Zbigniewa Lewickiego. Podzielam zarówno jego ogólnie krytyczną ocenę jak też zgadzam się w kwestiach szczegółowych, którymi swoje zdanie podparł. Jakoś też mi na tych horyzontach, wmawianych przez pana Ministra i jego „smartfonów” nie majaczy żaden wyraźny świt…

* http://www.rp.pl/artykul/107684,662257_Radoslaw_Sikorski_o_Rosji__USA_i_gazie_lupkowym.html

** http://www.rp.pl/artykul/662888_Lewicki_przed_wizyta_prezydenta_USA_Baracka_Obamy.html