Noc listopadowa

Obrazek użytkownika kryska
Historia
- Nam strzelać nie kazano. -- Wstąpiłem na działo I spójrzałem na pole; dwieście armat grzmiało. Artyleryi ruskiej ciągną się szeregi, Prosto, długo, daleko, jako morza brzegi; I widziałem ich wodza: przybiegł, mieczem skinął I jak ptak jedno skrzydło wojska swego zwinął; Wylewa się spod skrzydła ściśniona piechota Długą czarną kolumną, jako lawa błota, Nasypana iskrami bagnetów. Jak sępy Czarne chorągwie na śmierć prowadzą zastępy.-...... Mija 180 lat od wybuchu powstania listopadowego . Powstanie listopadowe, które wybuchło w 1830 roku, miało swój tragiczny finał na granicy z Prusami, w powiecie brodnickim. 180 lat temu pod Brodnicą: Niespełna miesiąc po oddaniu Warszawy pod Brodnicą rozegrał się ostatni akt powstania listopadowego. Kierując się przez Dobrzyń - Lipno - Rypin ku granicy pruskiej 5 października 1831 r. oddziały polskie pod dowództwem ostatniego wodza naczelnego powstania gen. dyw. Macieja Rybińskiego przekroczyły granicę Królestwa Polskiego i Prus między Górznem a Jastrzębiem i złożyły broń. Armia liczyła jeszcze 19.8771 ludzi, w tym 9 generałów, 89 oficerów sztabowych i 416 oficerów młodszych. Granicę przejechało 95 armat z zaprzęgami, 5280 koni kawaleryjskich i 2556 koni artyleryjskich. Wraz z armią na emigrację udały się też władze powstańcze z ostatnim prezesem Rządu Narodowego Bonawenturą Niemojewskim oraz członkami sejmu i liczni politycy. Odchodząc na obczyznę świadczyli, że nie rezygnują z podjętego celu. Po przekroczeniu granicy pruskiej na rzece Pissie żołnierze armii polskiej pod eskortą żandarmów pruskich zostali internowani w obozach na Wapnach i nad Drwęcą. Między drogą do Mszana i Drwęcą - kawaleria, artyleria, 4 pułk piechoty liniowej, w zabudowaniach klasztoru franciszkanów - ranni i chorzy żołnierze oraz cywile. Wskutek dotarcia do Brodnicy dalszych rannych i cywili trzy dni później stan liczbowy internowanych wzrósł do 20.219 osób. Większość mieszkańców przyjęła strudzonych żołnierzy z otwartym sercem, dzieląc się posiadanymi zapasami i udzielając pomocy medycznej. Wśród żołnierzy, którzy przekroczyli granicę, był znany poeta, geograf i krajoznawca porucznik Wincenty Pol, który uwiecznił popas w Brodnicy w wierszu Stary ułan pod Brodnicą. Powstanie Listopadowe rozpoczęło się wieczorem 29 listopada 1830 roku, kiedy grupa spiskowców ze Szkoły Podchorążych Piechoty na czele z Piotrem Wysockim próbowała zabić przebywającego w Belwederze Wielkiego Księcia Konstantego, brata cara Mikołaja I. Zamach się nie udał. Do wystąpienia przeciwko namiestnikowi cara przyłączyli się mieszkańcy stolicy. W walce ze 115-tysięczną armią rosyjską uczestniczyło ok. 54 tys. polskich żołnierzy. Powstanie, trwające przeszło rok, zakończyło się klęską. Po upadku powstania represjonowano jego uczestników i drastycznie ograniczono autonomię Królestwa Polskiego. Wybuch Powstania Listopadowego poprzedziło utworzenie w 1828 roku tajnego sprzysiężenia w Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie, na czele którego stanął ppor. Piotr Wysocki. Piotr Wysocki 29 listopada 1830 r., litografia wg rysunku Jana Nepomucena Żylińskiego Powstanie organizacji było konsekwencją pogarszającej się sytuacji politycznej w Królestwie Polskim. Sprzysiężenie, liczące ok. 200 członków i mające kontakty ze środowiskiem studenckim, rozpoczęło przygotowywania się do wystąpienia zbrojnego. Spiskowcy zamierzali opanować stolicę i oddać władzę w ręce polityków cieszących się zaufaniem społecznym. Dlatego też sprzysiężenie Wysockiego nie stworzyło wyraźnego programu społeczno-politycznego, ani nie przygotowało władz przyszłego powstania. Na ulicach Warszawy w Noc Listopadową zginęło z rąk spiskowców sześciu polskich generałów: Maurycy Hauke, Stanisław Trębicki, Stanisław Potocki, Ignacy Blumer, Tomasz Siemiątkowski i Józef Nowicki oraz kilku innych polskich oficerów. 30 listopada Warszawa była wolna, ale jej społeczeństwo - podzielone. Najważniejszym wówczas pytaniem było, czy podejmować otwartą walkę z Rosją, czy też szukać z nią kompromisu. Warszawski lud opowiadał się za walką. Jednak wobec braku rządu powstańczego władzę przejęli konserwatyści. Próby negocjacji z ks. Konstantym, podjęte przez Radę Administracyjną, która nie wierzyła w powodzenie powstania i liczyła na porozumienie z księciem, zostały storpedowane przez klub patriotyczny złożony głównie z inteligencji, na czele którego stanął Joachim Lelewel, a jednym z najaktywniejszych członków był Maurycy Mochnacki. Na skutek nacisków klubu 3 grudnia 1830 roku powołano Rząd Tymczasowy, na czele którego stanął ks. Adam Jerzy Czartoryski, a w jego skład wszedł m.in. Lelewel. Rokowania z ks. Konstantym zakończono ustaleniem, iż znajdujące się przy nim jednostki polskie wrócą do Warszawy, natomiast sam książę razem z wojskami rosyjskimi odejdzie w stronę granicy. Rozpoczęte w listopadową noc 1830 roku powstanie narodowe było największym wysiłkiem zbrojnym w polskich walkach wyzwoleńczych XIX wieku. W czasie jego trwania uzbrojono ponad 140 tys. ludzi i przez ponad 10 miesięcy prowadzono walkę z największą potęgą militarną Europy, odnosząc w niej przejściowe, lecz poważne sukcesy. W starym kościółku na Woli Został jenerał Sowiński, Starzec o drewnianej nodze, I wrogom się broni szpadą; A wokoło leżą wodze Batalionów i żołnierze, I potrzaskane armaty, I gwery: wszystko stracone! Jenerał się poddać nie chce, Ale się staruszek broni Oparłszy się na ołtarzu, Na białym bożym obrusie, I tam łokieć położywszy, Kędy zwykle mszały kładą, Na lewej ołtarza stronie, Gdzie ksiądz Ewangelią czyta. I wpadają adiutanty, Adiutanty Paszkiewicza, I proszą go: "Jenerale, Poddaj się... nie giń tak marnie". Na kolana przed nim padli, Jak ojca własnego proszą: "Oddaj szpadę, Jenerale, Marszałek sam przyjdzie po nią..." "Nie poddam się wam, panowie - Rzecze spokojnie staruszek - Ani wam, ni marszałkowi Szpady tej nie oddam w ręce, Choćby sam car przyszedł po nią, To stary - nie oddam szpady, Lecz się szpadą bronić będę, Póki serce we mnie bije. "Choćby nie było na świecie Jednego już nawet Polaka, To ja jeszcze zginąć muszę Za miłą moją ojczyznę, I za ojców moich duszę Muszę zginąć... na okopach, Broniąc się do śmierci szpadą Przeciwko wrogom ojczyzny, "Aby miasto pamiętało I mówiły polskie dziatki, Które dziś w kołyskach leżą I bomby grające słyszą, Aby, mówię, owe dziatki Wyrósłszy wspomniały sobie, Że w tym dniu poległ na wałach Jenerał - z nogą drewnianą. "Kiedym chodził po ulicach, I śmiała się często młodzież, Żem szedł na drewnianej szczudle I często, stary, utykał. Niechże teraz mię obaczy, Czy mi dobrze noga służy, Czy prosto do Boga wiedzie I prędko tam zaprowadzi. "Adiutanty me, fircyki, Że byli na zdrowych nogach, Toteż usłużyli sobie W potrzebie - tymi nogami, Tak że muszę na ołtarzu Oprzeć się, człowiek kulawy, Więc śmierci szukać nie mogę, Ale jej tu dobrze czekam. "Nie klękajcie wy przede mną, Bo nie jestem żaden święty. Ale Polak jestem prawy, Broniący mego żywota; Nie jestem żaden męczennik, Ale się do śmierci bronię I kogo mogę, zabiję, I krew dam - a nie dam szpady..." To rzekł jenerał Sowiński, Starzec o drewnianej nodze, I szpadą się jako fechmistrz Opędzał przed bagnetami; Aż go jeden żołnierz stary Uderzył w piersi i przebił... Opartego na ołtarzu I na tej nodze drewnianej. "Dalej bracia do bułata" Rajnolda Suchodolskiego, jest to pieśń powstania listopadowego, której autor brał udział w walkach powstańczych, także wiedział o czym pisał Oto treść tej pieśni: "Dalej, bracia, do bułata, Wszak nam dzisiaj tylko żyć! Pokażemy, ze Sarmata Umie jeszcze wolnym być Długo spała Polska święta, Długo biały orzeł spał! Lecz się ocknął — i spamiętał, Że on kiedyś wolność miał. Śmiałem skrzydłem on poleci Przez szczęk szabel i kul grad. Za nim, za nim polskie dzieci, Tylko w zgodzie za nim w ślad! Będziem rąbać, będziem siekać — Jak nam miły Bóg i kraj! Dalej, bracia, a nie zwlekać, Z naszej Polski zrobim raj! Już złodzieje i tyrany Na piekielny poszli brzeg I Moskalom zaprzedany Ziemię gryzie zdrajca szpieg. W szlachetnej młodzieży żyle Staropolska płynie krew. Ufność, bracia, w naszej sile, A wolności wzrośnie krzew. Wiwat Gwardia Narodowa, Wojsko Polskie! Tobie cześć — Bądź gotowa, bądź gotowa Za Ojczyznę życie nieść!" Powstanie listopadowe jest często wskazywane przez Polaków jako “powstanie straconych szans”, które miało realną szansę na wywalczenie niepodległości. Jest to jednak pewne nieporozumienie. Owszem - istniała realna, acz zaprzepaszczona, szansa na pokonanie w polu armii rosyjskiej. Żołnierz polski dowiódł kolejny raz swej wartości, stawiając częstokroć zwycięsko czoła armii carskiej. Odpowiedzialni za upadek byli w głównej mierze politycy i działacze konserwatywni, liczący na łaskę cara i nie wierzący w możliwość powodzenia powstania. A przede wszystkim, obawiający się radykalnych ruchów społecznych. Jednakże nawet w przypadku powodzenia wojny i uwolnienia się od Rosji, niepodległa Polska nie utrzymałaby się długo. Polska była osamotniona. Jak pisał w "Reducie Ordona" Adam Mickiewicz, Polacy zostaliby zaatakowani przez od początku wrogie powstaniu Prusy, dla których istnienie niepodległej Rzeczpospolitej było nie do zaakceptowania. I to pomimo ich rzekomej - wymuszonej przez konferencję londyńską - neutralności. Prędzej czy później armia pruska przekroczyłaby granicę Królestwa. A tej interwencji Polacy by nie przetrwali. Niepodległa Polska to Polska chcąca odzyskać swe dawne terytoria. A na dokładkę jej istnienie stymulowałoby Polaków z zaboru pruskiego do działań na rzecz rozbicia Prus i powrotu do Macierzy. A nawet, gdyby nie było interwencji zbrojnej, małe państewko mogłoby zostać wyniszczone przez sankcje gospodarcze, blokady i inne złośliwe działania jej sąsiadów. Czy istniało jakieś wyjście z tej hipotetycznej sytuacji? Związanie się z innym państwem zaborczym - pozostawała jedynie Austria. Nie doszłoby jednak do tego - Wiedeń nie ośmieliłby się naruszyć równowagi i zagarniać dla siebie ziem rosyjskich. W końcu był to okres apogeum działalności Świętego Przymierza i sojuszu trzech zaborców. A zachowaniem równowagi europejskiej i pomocą w ramach Przymierza można było usprawiedliwić wszelkie działania. Niepodległość nie utrzymałaby się długo. Ale jednak zawsze warto o nią walczyć, bo czy można być wolnym bez niepodległości? ps.materiały z sieci
Brak głosów

Komentarze

Brawo!
Trzeba przypominać, zanim wszyscy upadną na głowę przed rosyjskim prezydentem...

Vote up!
0
Vote down!
-1

http://www.nessundormablog.com

#110104

to nowy Mesjasz dla władców IIIRP postkomuszej

pzdr

Vote up!
0
Vote down!
0
#110115

Narodowe Upuszczanie Krwi - to specjalność polactwa.

I szkoda Tych Ofiar - a wodze żarli się jak psy .

Przez analogie - rozgrywają nami do dziś

Vote up!
0
Vote down!
0
#110120

mną nie rozgrywają
a Tobie wszystko nie pasi
muchy masz w nosie czy żaby w uchu?
a może Cię strzyka w kolanie?
a może depreche załapałeś?

pzdr

Vote up!
0
Vote down!
0
#110127

- a wodze żrą się jak psy.

Vote up!
0
Vote down!
0
#110144

Polactwo spiepsza do piwnicy na pierwszy odglos burzy.

Krew szalenczo i pseudohonorowo oddaja nieliczni i niedobici potomkowie szlachty.

pozdrawiam

Vote up!
0
Vote down!
0
#110137

to kto?
Kiliński ?
Któremu mogiłę szlachetki zatarli - bo szewcem był?

Vote up!
0
Vote down!
0
#110146

Baczyński.

pozdrawiam

Vote up!
0
Vote down!
0
#110174

Doceniam Twój wkład włożony w przygotowanie takiego cennego wpisu .
Wyrazy szacunku.

Pozdrawiam.

Vote up!
0
Vote down!
0
#110164

 

Vote up!
0
Vote down!
0
#110165

Sympatyczka p.p. Kaczyńskich

Z okazji tej pięknej rocznicy pozwolę sobie przypomnieć - wspominaną w pamiętnikach Małachowskiego - kartkę przyczepioną na drzewie pod Belwederem na jesieni 1830: „pałac do wynajęcia od nowego roku. Konstanty”. Daj Boże!

Vote up!
0
Vote down!
0

Sympatyczka p.p. Kaczyńskich

#110170

Dziękuję za świetny tekst. 10/10.

Pozdrawiam.

@bbebcia - Daj Boże! Pozdrawiam.

Vote up!
0
Vote down!
0
#110192

mama mi śpiewała, modulując głosem ( uczyli ich w powszechnej szkole przed wojną)do uśnięcia, to była moja kołysanka, żeby się nie bać, jak jest ciemno. Ciarki przechodzą...
Skutkiem zaszłości moje dzieci do spania też słuchały patriotycznych pieśni( w cokolwiek pośledniejszym wydaniu, bo licho śpiewam)

Pozdrawiam gorąco

Vote up!
0
Vote down!
0

prowincjuszka

#110195

Wczorajsza homilia bp Stanisława Żarskiego wygłoszona na uroczystościach na Olszynce Grochowskiej.

http://margottegosia.wrzuta.pl/audio/46gxdobjEaD/blogpress.pl_-_homilia_ks._plk._slawomira_zarskiego_olszynka_grochowska_28.11.2010

Vote up!
0
Vote down!
0
#110208

chciałabym tę wiadomość przenieść do kawiarenki na stronę krajski.com.pl (Obrońcy Krzyża) ale nie umiem. Może ktoś pomoże. Mojej młodzieży nie ma w domu.

rodzina"bez kropki"

Vote up!
0
Vote down!
0
#110268

pozdrawiam ............................ "Pozwól mi Panie bym stał się narzędziem Twej sprawiedliwości" ]]>http://andruch.blogspot.com/]]> /Klub GP w Opolu/
Vote up!
0
Vote down!
0

-----------------------------------------
Andruch z Opola
]]>http://andruch.blogspot.com]]>

#110645

Dzięki za wpis, to jest Powstanie które dla mnie jest istotne. Zapomniałaś tylko dadać dwóch biskupów powieszonych przez mieszkańców Warszawy za kolaborację z Konstantym.
Dla przypomnienia po przegranym Powstaniu Car wystawił na placu Zielonym pomnik generałom o których wspomniałaś. Po odzyskaniu Niepodległości pomnik został zburzony. A pałac im. Stalina stoi do dziś.
Jeżeli chodzi o sytuację międzynarodową to nie do końca bym się z tym zgodził. Ale to już na dłuższy artykuł i obiecuję że do soboty go napiszę (wcześniej małe szanse - praca).

------------------------------------------------------------
"Jeżeli państwo jest zbudowane na występku i rządzone przez ludzi depczących sprawiedliwość, niema dlań ocalenia" PLATON "Państwo"

Vote up!
0
Vote down!
0

----------------------------------------------------------- "Polska Niepodległa to Polska niebezpieczna" Lenin

#110205

...dzisiaj nie byłoby nas - Polaków.

Dziękuję Krysko za piękne opracowanie.

____________________________
"Tylko orły szybują nad graniami i nie lękają się przepaści, wichrów i burz. Musicie mieć w sobie coś z orłów!-serce orle i wzrok orli ku przyszłości."-Prymas Tysiąclecia St.Wyszyński

Vote up!
0
Vote down!
0
#110637

Przez pamięć o Tych Polakach.
Należy wyciągać wnioski.
"zrywy" -

Vote up!
0
Vote down!
0
#110641

może wolisz tak jak michnikoidy o powstaniu listopadowym

naprawdę przednie żarty, w sam raz dla nowoczesnych

Vote up!
0
Vote down!
0
#111121

pokazuje http://niepoprawni.pl/content/gazety-polskie-i-polskojezyczne

Vote up!
0
Vote down!
0
#111122

obrażających Polaków paszkwili, wszystko na zamówienie wyborczej
http://warszawa.gazeta.pl/warszawa/1,34889,6583818,Zrobil_dla__Gazety__15_tys__rysunkow.html?as=2&startsz=x

Vote up!
0
Vote down!
0

prowincjuszka

#111463

Powstanie Listopadowe.

Powstanie to, to kolejna wielka tragedia narodu polskiego, gdzie dwie koncepcje Polski starły się ze sobą w śmiertelnym boju. Idea romantyczna z ideą rozwagi i rozsądku. Pomiędzy tymi koncepcjami stali zwykli Polacy i to oni w konsekwencji tego powstania ucierpieli najbardziej.

Czytaj dalej:

http://niepoprawni.pl/blog/1098/powstanie-listopadowe

Vote up!
0
Vote down!
0
#111533

 (...) Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki, działali pod wielkim wpływem Wielkiego Wschodu Francji.

Wywołał mnie pan do tablicy. FKDL jako główny księgowy Królestwa Polskiego dbał o gospodarkę, chronił substancję narodu i po pedalskich spotkaniach się nie włóczył o ile wiem. A wiem raczej lepiej niż bronkopedia.

Musiał pan, musiał...

pozdrawiam

Vote up!
0
Vote down!
0
#111535

Panie ratus niestety takie są fakty, przykro mnie z tego powodu.

Vote up!
0
Vote down!
0
#111542

Czas poznać historię Polski Panowie, mają panowie jeszcze czas, aby, gdy znowu przyjdzie na Polskę godzina próby, tak aby wtedy z pełną świadomością i z pełnym zrozumieniem położyć na szalę swoje życie w walce o wolną Polskę, wiedząc jednocześnie za kogo w tej walce się walczy i umiera tak naprawdę.

Fakty są takie, że Powstanie Listopadowe, to była jedna wielka europejska masońska rozróba, na której jedynymi przegranymi okazali się Polacy.

Na tym powstaniu skorzystała najbardziej Francja, nowe państwo Belgia (masoński twór) oraz nasz najgorszy zaborca carat rosyjski. Czas wreszcie sobie zdać z tego sprawę.

Znowu "błędzie" ma pan jakieś wątpliwości? Z panem ratusem już parę razy dyskutowaliśmy na ten temat, z panem nie miałem jeszcze okazji, a więc...

Vote up!
0
Vote down!
0
#111578

to właśnie ono zakończyło ministrowanie FKDL, które miało na celu bogacenie się Polaków i zapobieżenie temu, co Ziemkiewicz nazwał "ukradzionym wiekiem dziewiętnastym".

pozdrawiam

Vote up!
0
Vote down!
0
#111585