Kongres Prawników a Socjologia Złodziejstwa

Profesor Wojciech Popiołek z Wydziału Prawa Uniwersytetu Śląskiego w trakcie Kongresu Prawników stwierdził:

W demokratycznym państwie prawnym suwerenem nie są wyborcy. Suwerenem są wartości znajdujące się w prawie, a na straży tych wartości stoją niezależne sądy i niezawiśli sędziowie.

To zdanie mogłoby być prawdziwe, gdyby było prawdziwe w pełni.

Niestety, sądy i sędziowie nie stoją na straży. A skoro nie strzegą, nie spełniają swojej roli. Problemem jest ich niezawisłość, ponieważ tak naprawdę oznacza to brak kontroli. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat sądy były ważnym elementem systemu złodziejskiego. Nie jest to wyłącznie polski problem, podobnie jest w Bułgarii i Rumunii, ale również w Niemczech i Wielkiej Brytanii. Różnica jest taka, że na zachodzie system prawny degeneruje się wolniej niż u nas.

Sędziowie posiadając najlepszy wgląd w funkcjonowanie systemu prawnego wydają się sami sobie sternikami obdarzonymi misją. W rzeczywistości jednak jedynie biurokratycznie przetworzone komunikaty są macierzą ich danych. Powoduje to wzrost błędów w systemie, z kolei całkowita niezależność systemu prawnego od systemu społecznego umożliwia ukrywanie informacji o błędach. Początkowo ukrywanie tych informacji może być usprawiedliwiane dbałością o stabilność systemu. Jednak po przekroczeniu wartości krytycznej, fałszywe komunikaty destabilizują system. Dla uczestników procesów decyzyjnych sytuacja jest niekomfortowa, dlatego dla części z nich reakcją może być popadnięcie w cynizm i używanie zdestabilizowanego systemu dla osobistych korzyści.

Jednak system społeczny musi zareagować na dysfunkcyjność jakiegokolwiek podsystemu i odbudować jego funkcję autoreferencyjną, w przeciwnym wypadku mógłby ulec zniszczeniu.

System prawny, jako podsystem systemu społecznego powinien realizować cele systemu społecznego i do nich dostosować własne operacje.

Profesor Popiołek proponuje sytuację, w której system społeczny będzie podsystemem systemu prawnego. To jego podstawowy błąd. Ten błąd i jego logiczne konsekwencje są podstawowym budulcem systemu złodziejskiego.