Kultura i teatr - spotkanie z Tomaszem A. Żakiem

  Odbyło się ono w czwartek, 23 06.2016, w sali konferencyjnej na IV pietrze budynku PASTY przy ul. Zielnej 39 w Warszawie, o godz. 18:30.  Jego celem była promocja książki Tomasza Antoniego Żaka "Komu służy kultura?" zorganizowana przez księgarnię Capitalbook.  Spotkanie prowadził pisarz Waclaw Cholewiński, autor wstępu do tej książki będacej wyborem artykułów, które Tomasz A. Żak publikował w Polonia Christiana, w portalu Pch24.pl oraz w piśmie "Intuicje" wydawanym przez Stowarzyszenie Nie Teraz.  Kończy ją obszerny wywiad z autorem prowadzony przez Gabriela Maciejewskiego ["Coryllusa"].

 "Komu słuzy kultura" reklamowane jest za pomoca wragmentu wstepu Wacława Cholewińskiego:

  "Nie czytajcie Państwo Żaka. W żadnym wypadku. Zwłaszcza jeśli lubicie III RP, zwłaszcza jeśli lubicie współczesny polski teatr, jeśli nie przeszkadza Wam permisywizm, hipokryzja, jeśli daleko Wam do Boga, jeśli sądzicie, że nauka w polskiej szkole to jest to, czego oczekujecie, jeśli wstydzicie się „polskości”, jeśli nie chcecie się o nią bić, a w razie potrzeby za nią ginąć. Nie czytajcie, jeśli obca jest Wam tradycja, jeśli w Oświeceniu widzicie epokę postępu i wyrównywania szans. Nie czytajcie, bo Żak zakłóci Wasz dobry humor, zburzy ten racjonalny, poukładany świat, powie, że warto odnajdywać właściwe hierarchie, oddzielać ziarno od plew. I zmusi nie tylko do myślenia, także – a może przede wszystkim – do pracy nad sobą.

Żak nie bawi się w tych felietonach, recenzjach, opiniach w uładzone formuły. Nie nadstawia drugiego policzka. Za Maxem Kolonką „mówi, jak jest”.
Wacław Holewiński (fragment wstępu)

Tomasz Antoni Żak
  Reżyser teatralny, twórca Teatru Nie Teraz [z siedzibą w Tarnowie], autor m.in. pierwszych w Polsce spektakli teatralnych dedykowanych ofiarom rzezi wołyńskiej oraz pokoleniu Żołnierzy Wyklętych, publicysta, pisarz. W roku 2014 wyróżniony Nagrodą Literacką im. Józefa Mackiewicza za książkę Dom za żelazną kurtyną. Listy do Pani S."  {]]>TUTAJ]]>}.

 Tomasz A. Żak założył w roku 1981 grupę teatralną Teatr Nie Teraz, która w roku następnym przekształciła sie w regularny teatr.  Od tego czasu jest jego dyrektorem i realizuje wciąż nowe projekty teatralne.  Obecnie objeżdża Polskę z czterema spektaklami: "Ballada o Wołyniu" [na motywach ksiązki Włodzimierza Odojewskiego "Zasypie wszystko, zawieje..."], "Dzień Gniewu" [dramat Romana Brandstaettera o polskich zakonnikach ratujących Żydów], "Wyklęci [o Żołnierzach Wyklętych] i "Wyżej niż połonina" [o powojennych losach Bieszczadów].  Wszystkie one są entuzjastycznie przyjmowane przez widzów [ "Ballada o Wołyniu" była już wystawiana 80 razy] i kompletnie ignorowane przez mainstream.

 Dewizą Tomasza A. Żaka jest bowiem "kultura musi mówić prawdę".  Podejmuje on tematy, których inni reżyserzy wola unikać i przedstawia je z katolickiego punktu widzenia.  W modzie są natomiast teksty bluźniercze, niby to "odważne'"  Żak mówil dużo o patologii wspólczesnych instytucji kulturalnych, chorym systemie finansowania kultury oraz o różnych sitwach [np. lobby homoseksualne].  Ubolewał nad tym, iż jak na razie w kulturze nie objawiła się "dobra zmiana".   Chciałby on, aby zorganizowano festiwal  patriotycznej sztuki polskiej.  Jeden ze słuchaczy zauważył, że podczas obchodów 1050 rocznicy Chrztu Polski zaprezentowano amerykański musical "Jesus Christ Superstar" tak, jak.by nie było polskich utworow.

 Zapytany przez Cholewińskiego o pożytki z Unii Europejskiej, Żak odpowiedział, że właściwie on widzi tylko strefę Schengen, czyli możliwość swobodnego podrożowania po Europie.  Opracował kiedyś spektakl na podstawie "Księcia niezłomnego" Calderona i wplótł w niego teksty Oriany Fallaci.  Pokazywał go z powodzeniem w Szwajcarii, ale we Francji nie mógł go wystawić z powodu panującej tam poprawności politycznej.  Nie jest jednak pesymistą.  Widzi po odbiorze swych spektakli, że ludzie pragną prawdy i maja już dość zakłamanego mainstreamu.

 Spotkanie trwało ponad półtorej godziny.  Uczestniczyło w nim zaledwie kilkanaście osób.  Wsród nich byli aktorzy oraz Lech Jęczmyk.  Filmowała je ekipa Blogpress.pl . W tym portalu ukaże się relacja wideo.