Historie mówione dzierżoniowian

Kto na ziemię ojczystą, chociażby grzeszną i złą, wroga odwiecznego naprowadził, zdeptał ją, splądrował, spalił, złupił rękoma cudzoziemskiego żołdactwa, ten się wyzuł z ojczyzny. Nie może ona być dla niego już nigdy domem, ni miejscem spoczynku. Na ziemi polskiej nie ma dla tych ludzi już ani tyle miejsca, ile zajmą stopy człowieka, ani tyle, ile zajmie mogiła. (Stefan Żeromski, Na probostwie w Wyszkowie, 1920).

Uroczysta inauguracja Kresowego Archiwum Dzierżoniowian miała miejsce 23 listopada 2018 r. w siedzibie Muzeum Miejskiego Dzierżoniowa. Natomiast 7 grudnia odbyła się inauguracja Archiwum Historii Mówionych Dzierżoniowian.

Od czerwca do grudnia br. Fundacja Forum Dialogu Między Kulturami w partnerstwie z Muzeum Miejskim Dzierżoniowa, Dzierżoniowskim Ośrodkiem Kultury, Miejsko-Powiatową Biblioteką Publiczną oraz ze Stowarzyszeniem Kresowian w Dzierżoniowie prowadzi dwa projekty dokumentacyjne pt. „Biografie kresowe dzierżoniowian” i „Historie mówione dzierżoniowian” oparte na odkrywaniu historii zapisanej we wspomnieniach mieszkańców miasta.

Do współpracy projektowej zostali zaproszeni seniorzy oraz młodzież I Liceum Ogólnokształcącego w Dzierżoniowie, która wzięła udział w warsztatach przygotowujących do pracy z ustnymi wspomnieniami i podjęła się zadania prowadzenia wywiadów.

W ramach projektów nagrywano relacje mówione 40 świadków historii, pozyskiwano i zdigitalizowano stare fotografie i dokumenty. Efektem przedsięwzięcia są dwie strony tematyczne - Kresowe Archiwum Dzierżoniowian i Archiwum Historii Mówionych Dzierżoniowian – udostępnione w ramach serwisu Cyfrowe Archiwum Dzierżoniowa, które gromadzi świadectwa historii mówionej, a także archiwalia związane z historią miasta i jego mieszkańców. Obecnie udostępnia ponad 230 fragmentów relacji ustnych i ponad 700 fotografii i dokumentów. Projektem kieruje dr Beata Hebzda-Sołogub.

Podczas inauguracji przedstawiono prezentacje multimedialne dotyczące obu projektów. Krzysztof Hebzda zaprezentował i omówił sposób korzystania z serwisu internetowego Cyfrowego Archiwum Dzierżoniowa (]]>http://dzierzoniowskiearchiwum.pl/]]>). Mieszkańcy biorący udział w projekcie otrzymali dyplomy z podziękowaniami oraz pamiątkowe zdjęcia i drobne upominki, które wręczyli: przewodniczący RM Andrzej Darakiewicz, wiceprzewodniczący RM Roman Kowalczyk oraz dr Beata Hebzda-Sołogub w asyście Joanny Niemczyk z zarządu Fundacji Forum Dialogu Między Kulturami. Na szczególne podziękowania zasłużyła młodzież z I LO, która podczas wakacji przeprowadziła profesjonalne wywiady z mieszkańcami.

Kresowa uroczystość w Muzeum, zgromadziła przede wszystkim rodziny pochodzące z dawnych Kresów Wschodnich II RP, które w wyniku umów międzynarodowych kończących II wojnę światowa opuściły miejsce swoich urodzin i różnymi drogami trafiły do powojennego Dzierżoniowa i okolic. Miałem ten zaszczyt bycia wśród zaproszonych gości, na tym historycznym spotkaniu, tak bardzo ważnym dla większości naszych mieszkańców – pisze znany historyk i opozycjonista Mateusz Cegiełka.

Moi rodzice ze względu na udział ojca, po zakończeniu II wojny światowej, w konspiracji antykomunistycznej, musieli przenieść się na tzw. Ziemie Odzyskane, uciekając przed siepaczami z Urzędu Bezpieczeństwa. I tym sposobem znalazłem się na Dolnym Śląsku, najpierw w Bartoszowie a potem w Chocianowie – wspomina Kazimierz Janeczko – do Dzierżoniowa trafiłem przypadkowo, wtedy mówiłem na chwilę a zostałem na całe życie. Tu jest moja Mała Ojczyzna, tu poznałem żonę, tu urodzili się moi synowie a całe dorosłe życie związałem z Radiobudą. Mam nadzieję, że Cyfrowe Archiwum Dzierżoniowa na trwałe wpisze dzieje mieszkańców w historię miasta.