Upamiętnienie Józefa Cieśli ps. "Topór"

Żołnierze Wyklęci - 17 Listopada, 2009 - 09:44

Uroczystość upamiętnienia Józefa Cieśli ps. "Topór" - Łączki Jagiellońskie, 22 listopada 2009 r.

W imieniu organizatorów, Komitetu Uczczenia Pamięci Józefa Cieśli, Muzeum Podkarpackiego w Krośnie i Podkarpackiego Towarzystwa Historycznego, zapraszam na uroczystość upamiętnienia działalności niepodległościowej Józefa Cieśli ps. "Topór" i jego współpracowników represjonowanych przez okupanta niemieckiego i władze komunistyczne, która odbędzie się w Łączkach Jagiellońskich(link is external) , 22 listopada 2009 r. (niedziela).

Szanowni Państwo !

Serdecznie zapraszam na uroczystości upamiętniające działalność niepodległościową Józefa Cieśli „Topora”, które odbędą się w Łączkach Jagiellońskich(link is external), w gminie Wojaszówka(link is external), w powiecie krośnieńskim(link is external) w niedzielę 22 listopada 2009 roku.
Na podstawie opracowań Wiesława Syrka (historyka, pracownika Muzeum Podkarpackiego w Krośnie, mieszkańca Łączek Jagiellońskich), inicjatora tych uroczystości, autora źródłowej publikacji: Przeciw brunatnemu i czerwonemu zniewoleniu. Józef Cieśla „Topór”(link is external) (Krosno 2009), przedstawiam krótką informację na temat działalności niepodległościowej Józefa Cieśli.

Józef Cieśla ps. "Topór"

Józef Cieśla urodził się 9 czerwca 1917 r. w Bajdach (gm. Wojaszówka, pow. krośnieński), wychowywał się u rodziny w Łączkach Jagiellońskich. W latach 30. ukończył Publiczną Szkołę Dokształcającą Zawodową w Krośnie, uzyskując zawód stolarza. Po wybuchu II wojny światowej zgłosił się do Wojska Polskiego, nie został jednak zmobilizowany. W 1940 r. został pod pseudonimem „Sokół” zaprzysiężony w placówce Związku Walki Zbrojnej Odrzykoń (Obwód Krosno). W 1942 r. nawiązał kontakt z konspiracją wojskową ruchu ludowego, następnie został pod pseudonimem „Topór” członkiem grupy bojowej Batalionów Chłopskich dowodzonej przez Juliana Ogorzałka „Lisa”, działającej w północnej części powiatu krośnieńskiego. Od czerwca 1944 r. sam Cieśla dowodził dwudziestokilkuosobowym oddziałem partyzanckim Batalionów Chłopskich(link is external) „Klon 22”. Przeprowadził wiele skutecznych akcji zbrojnych przeciwko niemieckiemu okupantowi na terenie powiatów krośnieńskiego i jasielskiego, m.in. krwawe zasadzki na niemieckie kolumny samochodowe w rejonie Krempnej.

Po opanowaniu Podkarpacia przez wojska sowieckie, na polecenie Tadeusza Kozika (również pochodzącego z gminy Wojaszówka), przewodniczącego Stronnictwa Ludowego „Roch” na powiat krośnieński, Józef Cieśla sformował bojówkę do walki z nowym okupantem. Zajmował się działalnością informacyjną, gromadzeniem broni i środków finansowych oraz ochroną działaczy ludowych przed represjami ze strony komunistów. W maju 1945 r. wykonał w Krośnie, wydany przez ludowców wyrok śmierci na komunistach J. Sicińskim i M. Strejczyku. W tym czasie Cieśla ukrywał się w Łączkach Jagiellońskich. W sierpniu 1945 r., gdy został ciężko ranny w starciu z funkcjonariuszami PUBP, dzięki pomocy Kozika został wywieziony na leczenie do Krakowa. Prawie do końca 1947 r. mieszkał i pracował na Śląsku, ale zagrożony aresztowaniem wrócił w rodzinne strony. Natomiast zasłużony działacz niepodległościowy Tadeusz Kozik zmarł w grudniu 1948 r.

Cieśla w 1949 r. założył nową grupę konspiracyjną działającą głównie w powiecie strzyżowskim i krośnieńskim. Wieloletnia działalność Józefa Cieśli i jego współpracowników była możliwa dzięki powszechnemu poparciu i pomocy mieszkańców gminy Wojaszówka, powiatów krośnieńskiego, strzyżowskiego i jasielskiego.
W trakcie akcji grupa Cieśli zlikwidowała kilku funkcjonariuszy PUBP (m.in. z Rzeszowa i Jasła). Środki na funkcjonowanie grupy i walkę z okupantem zdobywano poprzez wiele akcji - zabór mienia państwowego i spółdzielczego. W 1952 r. w starciu z grupą operacyjną UB i KBW zginął członek grupy – Tadeusz Świerad. W walce z milicją zginął też kontaktujący się z Cieślą Stanisław Ogorzałek. W 1954 r. Cieśla zlikwidował w Korczynie denuncjatora, który wydał w ręce komunistów niezwykle zasłużonego konspiratora Kazimierza Człowiekowskiego (który zginął w walce z PUBP w kwietniu 1954 r.). W celu rozpracowania i likwidacji grupy Józefa Cieśli "Topora" komuniści w 1950 r. założyli sprawę agenturalnego rozpracowania „Gangster” prowadzona przez WUBP w Rzeszowie, zorganizowali też specjalną Grupę Operacyjną PUBP w Krośnie, rozwinęli sieć tajnych współpracowników (część z nich jednak dekonspirowało się przed Cieślą i nadal go wspierało), zaangażowali oddziały KBW. Na skutek potajemnego zainstalowania w domu żony Cieśli – Heleny Piękoś punktu podsłuchowego został on ujęty 30 września 1955 r. W lutym 1956 r. UB aresztował jego najbliższych współpracowników Władysława Zamorskiego i Władysława Dziedzica, a zabił Ludwika Kuta.

23 kwietnia 1956 r. Sąd Wojewódzki w Rzeszowie skazał Cieślę na karę śmierci, zamienioną we wrześniu na 15 lat więzienia. Na wieloletnie kary więzienia zostało skazanych czterech członków grupy: W. Zamorski, W. Dziedzic oraz Stanisław Piękoś i Bronisław Świerad. Wyroki skazujące otrzymało również ponad siedemdziesiąt osób wspierających „Topora”. Jednak wielu z nich kontynuowało później działalność niepodległościową, np. Lubomir Szarek był w 1981 r. wiceprzewodniczącym NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność” w Krośnie. Józef Cieśla zmarł 14 listopada 1969 r. w więzieniu w Barczewie, w niewyjaśnionych – podejrzanych okolicznościach, kilka miesięcy przed końcem kary. Pozostawił dwoje dzieci: Stanisława i Wiesławę.

Komitet Uczczenia Pamięci Józefa Cieśli, Rodzina Józefa Cieśli, Parafia Łączki Jagiellońskie(link is external) (z księdzem proboszczem Januszem Burym), Muzeum Podkarpackie w Krośnie(link is external), Podkarpackie Towarzystwo Historyczne przy wsparciu Samorządu Powiatu Krośnieńskiego, Samorządu Gminy Wojaszówka(link is external), sołectwa i koła Gospodyń Wiejskich w Łączkach Jagiellońskich oraz lokalnej społeczności organizuje uroczystość, której głównym punktem będzie Msza św. oraz odsłonięcie i poświęcenie w kościele w Łączkach Jagiellońskich tablicy pamięci Józefa Cieśli „Topora”. Projektantem i wykonawcą pamiątkowej tablicy jest wybitny artysta - rzeźbiarz, mieszkający w podkrośnieńskiej Głowience, Andrzej Samborowski-Zajdel.

Ponieważ 14 listopada minęła 40. rocznica śmierci „Topora” jest to najwyższy czas, aby przypomnieć bohaterów walki o wolną i niezawisłą Polskę bez komunistów. Naszym zamiarem jest również przypomnienie i uhonorowanie żyjących jeszcze osób, które wspierały grupę Józefa Cieśli oraz rodziny jej uczestników, którzy byli z tego powodu represjonowani przez komunistów. Dlatego po odsłonięciu tablicy odbędzie się konferencja naukowa, w trakcie której historycy z Podkarpackiego Towarzystwa Historycznego: Wiesław Syrek, Czesław Nowak i dr Krzysztof Kaczmarski (IPN Rzeszów) przedstawią członków grupy Cieśli i represje jakich doznali ze strony komunistów.
Podczas uroczystości odbędzie również promocja książki Wiesława Syrka, Przeciw brunatnemu i czerwonemu zniewoleniu. Józef Cieśla „Topór”.
Książkę można nabyć w Muzeum Podkarpackim w Krośnie(link is external), zamówienia kierując telefonicznie na nr 13/432-13-76 wew. 13 lub e-mailem na adres: promocja@muzeum.krosno.pl(link sends e-mail).

Jeszcze raz serdecznie zapraszam na uroczystość uczczenia pamięci kolejnych „Żołnierzy Wyklętych”, którzy oddali zdrowie i życie za Niepodległą Polskę.