Upamiętnienie Józefa Cieśli ps. "Topór"

Żołnierze Wyklęci - 17 Listopada, 2009 - 09:44

Uroczystość upamiętnienia Józefa Cieśli ps. "Topór" - Łączki Jagiellońskie, 22 listopada 2009 r.

W imieniu organizatorów, Komitetu Uczczenia Pamięci Józefa Cieśli, Muzeum Podkarpackiego w Krośnie i Podkarpackiego Towarzystwa Historycznego, zapraszam na uroczystość upamiętnienia działalności niepodległościowej Józefa Cieśli ps. "Topór" i jego współpracowników represjonowanych przez okupanta niemieckiego i władze komunistyczne, która odbędzie się w Łączkach Jagiellońskich , 22 listopada 2009 r. (niedziela).

Szanowni Państwo !

Serdecznie zapraszam na uroczystości upamiętniające działalność niepodległościową Józefa Cieśli „Topora”, które odbędą się w Łączkach Jagiellońskich, w gminie Wojaszówka, w powiecie krośnieńskim w niedzielę 22 listopada 2009 roku.
Na podstawie opracowań Wiesława Syrka (historyka, pracownika Muzeum Podkarpackiego w Krośnie, mieszkańca Łączek Jagiellońskich), inicjatora tych uroczystości, autora źródłowej publikacji: Przeciw brunatnemu i czerwonemu zniewoleniu. Józef Cieśla „Topór” (Krosno 2009), przedstawiam krótką informację na temat działalności niepodległościowej Józefa Cieśli.

Józef Cieśla ps. "Topór"

Józef Cieśla urodził się 9 czerwca 1917 r. w Bajdach (gm. Wojaszówka, pow. krośnieński), wychowywał się u rodziny w Łączkach Jagiellońskich. W latach 30. ukończył Publiczną Szkołę Dokształcającą Zawodową w Krośnie, uzyskując zawód stolarza. Po wybuchu II wojny światowej zgłosił się do Wojska Polskiego, nie został jednak zmobilizowany. W 1940 r. został pod pseudonimem „Sokół” zaprzysiężony w placówce Związku Walki Zbrojnej Odrzykoń (Obwód Krosno). W 1942 r. nawiązał kontakt z konspiracją wojskową ruchu ludowego, następnie został pod pseudonimem „Topór” członkiem grupy bojowej Batalionów Chłopskich dowodzonej przez Juliana Ogorzałka „Lisa”, działającej w północnej części powiatu krośnieńskiego. Od czerwca 1944 r. sam Cieśla dowodził dwudziestokilkuosobowym oddziałem partyzanckim Batalionów Chłopskich „Klon 22”. Przeprowadził wiele skutecznych akcji zbrojnych przeciwko niemieckiemu okupantowi na terenie powiatów krośnieńskiego i jasielskiego, m.in. krwawe zasadzki na niemieckie kolumny samochodowe w rejonie Krempnej.

Po opanowaniu Podkarpacia przez wojska sowieckie, na polecenie Tadeusza Kozika (również pochodzącego z gminy Wojaszówka), przewodniczącego Stronnictwa Ludowego „Roch” na powiat krośnieński, Józef Cieśla sformował bojówkę do walki z nowym okupantem. Zajmował się działalnością informacyjną, gromadzeniem broni i środków finansowych oraz ochroną działaczy ludowych przed represjami ze strony komunistów. W maju 1945 r. wykonał w Krośnie, wydany przez ludowców wyrok śmierci na komunistach J. Sicińskim i M. Strejczyku. W tym czasie Cieśla ukrywał się w Łączkach Jagiellońskich. W sierpniu 1945 r., gdy został ciężko ranny w starciu z funkcjonariuszami PUBP, dzięki pomocy Kozika został wywieziony na leczenie do Krakowa. Prawie do końca 1947 r. mieszkał i pracował na Śląsku, ale zagrożony aresztowaniem wrócił w rodzinne strony. Natomiast zasłużony działacz niepodległościowy Tadeusz Kozik zmarł w grudniu 1948 r.

Cieśla w 1949 r. założył nową grupę konspiracyjną działającą głównie w powiecie strzyżowskim i krośnieńskim. Wieloletnia działalność Józefa Cieśli i jego współpracowników była możliwa dzięki powszechnemu poparciu i pomocy mieszkańców gminy Wojaszówka, powiatów krośnieńskiego, strzyżowskiego i jasielskiego.
W trakcie akcji grupa Cieśli zlikwidowała kilku funkcjonariuszy PUBP (m.in. z Rzeszowa i Jasła). Środki na funkcjonowanie grupy i walkę z okupantem zdobywano poprzez wiele akcji - zabór mienia państwowego i spółdzielczego. W 1952 r. w starciu z grupą operacyjną UB i KBW zginął członek grupy – Tadeusz Świerad. W walce z milicją zginął też kontaktujący się z Cieślą Stanisław Ogorzałek. W 1954 r. Cieśla zlikwidował w Korczynie denuncjatora, który wydał w ręce komunistów niezwykle zasłużonego konspiratora Kazimierza Człowiekowskiego (który zginął w walce z PUBP w kwietniu 1954 r.). W celu rozpracowania i likwidacji grupy Józefa Cieśli "Topora" komuniści w 1950 r. założyli sprawę agenturalnego rozpracowania „Gangster” prowadzona przez WUBP w Rzeszowie, zorganizowali też specjalną Grupę Operacyjną PUBP w Krośnie, rozwinęli sieć tajnych współpracowników (część z nich jednak dekonspirowało się przed Cieślą i nadal go wspierało), zaangażowali oddziały KBW. Na skutek potajemnego zainstalowania w domu żony Cieśli – Heleny Piękoś punktu podsłuchowego został on ujęty 30 września 1955 r. W lutym 1956 r. UB aresztował jego najbliższych współpracowników Władysława Zamorskiego i Władysława Dziedzica, a zabił Ludwika Kuta.

23 kwietnia 1956 r. Sąd Wojewódzki w Rzeszowie skazał Cieślę na karę śmierci, zamienioną we wrześniu na 15 lat więzienia. Na wieloletnie kary więzienia zostało skazanych czterech członków grupy: W. Zamorski, W. Dziedzic oraz Stanisław Piękoś i Bronisław Świerad. Wyroki skazujące otrzymało również ponad siedemdziesiąt osób wspierających „Topora”. Jednak wielu z nich kontynuowało później działalność niepodległościową, np. Lubomir Szarek był w 1981 r. wiceprzewodniczącym NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność” w Krośnie. Józef Cieśla zmarł 14 listopada 1969 r. w więzieniu w Barczewie, w niewyjaśnionych – podejrzanych okolicznościach, kilka miesięcy przed końcem kary. Pozostawił dwoje dzieci: Stanisława i Wiesławę.

Komitet Uczczenia Pamięci Józefa Cieśli, Rodzina Józefa Cieśli, Parafia Łączki Jagiellońskie (z księdzem proboszczem Januszem Burym), Muzeum Podkarpackie w Krośnie, Podkarpackie Towarzystwo Historyczne przy wsparciu Samorządu Powiatu Krośnieńskiego, Samorządu Gminy Wojaszówka, sołectwa i koła Gospodyń Wiejskich w Łączkach Jagiellońskich oraz lokalnej społeczności organizuje uroczystość, której głównym punktem będzie Msza św. oraz odsłonięcie i poświęcenie w kościele w Łączkach Jagiellońskich tablicy pamięci Józefa Cieśli „Topora”. Projektantem i wykonawcą pamiątkowej tablicy jest wybitny artysta - rzeźbiarz, mieszkający w podkrośnieńskiej Głowience, Andrzej Samborowski-Zajdel.

Ponieważ 14 listopada minęła 40. rocznica śmierci „Topora” jest to najwyższy czas, aby przypomnieć bohaterów walki o wolną i niezawisłą Polskę bez komunistów. Naszym zamiarem jest również przypomnienie i uhonorowanie żyjących jeszcze osób, które wspierały grupę Józefa Cieśli oraz rodziny jej uczestników, którzy byli z tego powodu represjonowani przez komunistów. Dlatego po odsłonięciu tablicy odbędzie się konferencja naukowa, w trakcie której historycy z Podkarpackiego Towarzystwa Historycznego: Wiesław Syrek, Czesław Nowak i dr Krzysztof Kaczmarski (IPN Rzeszów) przedstawią członków grupy Cieśli i represje jakich doznali ze strony komunistów.
Podczas uroczystości odbędzie również promocja książki Wiesława Syrka, Przeciw brunatnemu i czerwonemu zniewoleniu. Józef Cieśla „Topór”.
Książkę można nabyć w Muzeum Podkarpackim w Krośnie, zamówienia kierując telefonicznie na nr 13/432-13-76 wew. 13 lub e-mailem na adres: promocja@muzeum.krosno.pl.

Jeszcze raz serdecznie zapraszam na uroczystość uczczenia pamięci kolejnych „Żołnierzy Wyklętych”, którzy oddali zdrowie i życie za Niepodległą Polskę.