Polskie nazwiska

W toczonych ostatnio pseudo-dyskusjach o „elitach” i „pospólstwie” wydaje się chodzić o dzielenie Polaków według ich nazwisk, ale nigdy nie zostało to powiedziane wprost. Ci z nazwiskami niepolskimi zdają się sugerować, że są lepsi od tych z nazwiskami polskimi, ale nie tłumaczą, dlaczego tak myślą.

Mamy w Polsce nazwiska polskie i obce. Nie musi to koniecznie oznaczać, że ludzie z nazwiskami obcymi są gorszymi Polakami. Nazwisko wskazuje po prostu na ich pochodzenie.

Nazwiska kończące się na -ski i -cki to nazwiska polskie pochodzenia szlacheckiego, o ile pochodzą od nazw prywatnych wsi lub prywatnych miasteczek, które dana rodzina posiadała, jak Zamoyski czy Tarnowski.  Jeżeli nazwiska pochodzą od nazw miast królewskich, prowincji lub krajów, to są to nazwiska żydowskie, jak Warszawski, Kijowski, Winnicki, Trocki, Mazowiecki.

Do nazwisk szlacheckich należą też oczywiście nazwiska znane jako „arystokratyczne”. W I Rzeczypospolitej zakazane były wszelkie obce tytuły, jak książę czy hrabia, i wszyscy obywatele stanu szlacheckiego byli równi wobec prawa. Wyjątkiem byli potomkowie rodzin książęcych litewskich i ruskich, jak Czartoryski czy Wiśniowiecki, którzy zachowali prawo do swoich tytułów książęcych.

Na wzór nazwisk szlacheckich tworzono też nazwiska chłopskie czy mieszczańskie przez dodanie końcówki -ski lub -cki, jak przysłowiowy Kowalski. Można o nich powiedzieć tyle, że są to nazwiska polskie.

Nazwiska, które w języku polskim nic nie znaczą, to nazwiska obce, przeważnie żydowskie lub niemieckie (ale też holenderskie, szkockie itp.), jak Braun, Mikke, Neuman, Zandberg, Thun, Sztur.