WIELKA WOJNA – MAŁY REGION PIERWSZA WOJNA ŚWIATOWA W GÓRNOŚLĄSKIEJ MIKROPERSPEKTYWIE

P r o g r a m k o n f e r e n c j i
9.00 Rozpoczęcie konferencji i otwarcie wystawy
9.10–9.30 Dr Bernard Linek (PIN-Instytut Śląski w Opolu)
Górny Śląsk w cieniu wojny – węzłowe problemy badawcze
9.30–9.50 Adam Frużyński (Muzeum Górnictwa Węglowego)
Przemysł górnośląski w czasie I wojny światowej
9.50–10.10 Sebastian Rosenbaum (IPN Katowice)
Wojna na papierze: dyskursy wojenne w katowickim
miesięczniku „Oberschlesien”
10.10–10.30 Dr Krzysztof Gwóźdź (Muzeum w Tarnowskich Górach)
Sytuacja górnośląskich bractw strzeleckich oraz ich udział
w militaryzacji kultury w przededniu i w trakcie trwania I wojny światowej
10.30–11.00 Dyskusja i przerwa na kawę
11.00–11.20 Joanna Tofilska (MHK)
Wojna w korespondencji. Wokół wojennych pocztówek Antoniego Przybyły
11.20–11.40 Piotr Hojka (Muzeum w Wodzisławiu)
Wodzisław w czasie wojny: społeczność miejska podczas I wojny światowej
11.40 – 12.00 Joanna Popanda (MHK)
Codzienność szkolna podczas I wojny światowej w świetle kronik szkolnych
z terenu dzisiejszych Katowic
12.00–12.20 Zbigniew Gołasz (Muzeum Miejskie w Zabrzu)
Zatrudnianie jeńców wojennych na terenie Zabrza w latach
I wojny światowej
12.20–12.40 Dr Grzegorz Bębnik (IPN Katowice)
Do Chin i z powrotem. Wojenne przypadki Wiktora Wollnego z Mikołowa
12.40–13.10 Dyskusja i przerwa na kawę
13.10–13.30 Piotr Hnatyszyn (Muzeum Miejskie w Zabrzu)
Pamięć o wojnie, pamięć o poległych. Pomniki i inne formy upamiętnienia
poległych w I wojnie światowej na terenie Zabrza
13.30 – 13.50 Bogusław Tracz (IPN Katowice)
Pamięć o wojnie w przestrzeni miejskiej. Na przykładzie Gliwic
13.50–14.10 dr Krzysztof Żarski (Uniwersytet Wrocławski)
„Z karabinem na bakier”: obraz Wielkiej Wojny
w powieści Karola Okońskiego
14.10–14.30 Jacek Mastalerz (MHK)
Pocztówka z frontu: wokół niemieckiej propagandy wizualnej
w I wojnie światowej
14.30–15.00 Dyskusja i podsumowanie konferencji
Konferencja Muzeum Historii Katowic i Instytutu Pamięci Narodowej, Oddziału
w Katowicach przywołuje temat I wojny światowej w przededniu zbliżającej się setnej
rocznicy wybuchu konfliktu, który zmienił oblicze Europy i świata. W centrum
zainteresowania prelegentów leży sytuacja Górnego Śląska w dobie wojny. Nasz region
nie był teatrem walk, jednak działania zbrojne na wiele sposobów wpływały na jego
sytuację. Bez przesady można powiedzieć, że I wojna i okres bezpośrednio powojenny
stanowiły przełomowy czas w dziejach Górnego Śląska. A mimo to uwaga historyków
rzadko koncentrowała się na zagadnieniach związanych z regionem w dobie światowego
konfliktu. Podczas konferencji jej uczestnicy będą próbowali przedstawić węzłowe
problemy stające przed badaczami. Pośród tematów wystąpień znalazły się takie kwestie,
jak przemysł w warunkach wojny, prasowe dyskursy wojenne i propaganda, militaryzacja
sfery publicznej, codzienność w cieniu wojny, zatrudnianie jeńców w przemyśle, losy
Górnoślązaków na różnych frontach, wreszcie powojenna polityka komemoratywna
i inne formy pamięci o wojnie. Konferencja nie daje oczywiście pełnego obrazu małego,
śląskiego regionu w czasie Wielkiej Wojny, ale próbuje podjąć i ożywić tematykę
wyjątkowo interesującą z badawczej perspektywy.