Ziemia Swojczowska

W maju 1943 r. banderowcy zabrali ze sobą do lasu Edwarda Korda i Władysława Piwkowskiego oraz innych Polaków, rozpowiadając niby tu i ówdzie, że chłopcy ci będą teraz walczyć razem z nimi, ramię w ramię z Niemcami. Jednak ludzie Ci nigdy już więcej nie wrócili do swoich domów i rodzin. Polacy w naszych stonach po cichu, powiadali między sobą, że Ich banderowcy skrytobójczo pomordowali tam, że...

Inwazja Niemiec hitlerowskich na Rosję sowiecką latem 1941 r. zmieniła wszystko w moim życiu, rozpoczęła się bowiem ciężka, dramatyczna okupacja niemiecka, brzemienna w skutkach dla Polaków na Wołyniu. Póki co przez rok czasu panował u nas względny spokój, Ukraińcy siedzieli cicho, było to jak przysłowiowa cisza przed burzą. Od połowy 1942 r. pojawiły się pierwsze sygnały, że Niemcy wyznaczają...

Dziś dokładnie przypada 140 lat od pierwszego objawienia się Matki Bożej Różańcowej w Gietrzwałdzie na Warmii w roku 1877.

Aby dzień opływał w mleko i miód, potrzebne jest błogosławieństwo samego Boga, to zaś mieszkańcy Swojczowa i okolic mieli bardzo piękne, a przy tym wymowne. Wszystko zaczęło się pewnego dnia 966 r. nad jeziorem Lednica, niedaleko Gniezna, gdy dzielny i mądry książe Mieszko I...

Przyszli Ruskie, już było po wojnie. W mieście Włodzimierz Wołyński spotkał mnie znajomy Ukrainiec Jan Grzybowski z Taratku Kohyleńskiego. Zaprosił mnie do swego domu w mieście. Z tego co mówił rozumiałam, że jego żona oślepła, córka Wierka pracowała we wsi Werba w gminie, a on sam uciekł do miasta z kolonii Teresin. Potem zaczął opowiadać, jak on sam, jego syn Mikołaj Grzybowski i inni Ukraińcy...

Rzeź Dominopola

W domu Antoniny Uleryk

I. W Lipcową, ciepłą noc, błoga cisza, ktoś u drzwi puka.

Stanął tatuś otworzyć, a nóż pomóc pilno trzeba

Ostry bagnet przeszył mu serce, padł w progu zauka!

Rżną rodzinę i Antosię szpila przeszyła gruba.

II. Tu jatka ukończona, z ciał ofiar, rośnie krwawa kupka.

Świadomość wraca: „Jestem ciężko ranna!”, a tu zguba!

Z wielkim trudem, wyszła z domu, w...

Od wiosny 1942 r. zaczynają w naszych stronach chodzić słuchy, że Ukraińcy, głównie policjanci ukraińscy w służbie niemieckiej, dopuszczają się brutalnych morderstw i prześladowań na wybranych Polakach, a nawet na całych rodzinach polskich. Mówiono coraz częściej z trwogą w sercach: „Jak już kogoś napadli, to prawie na pewno zamordowali.”.

Pierwszy głośny mord, który mocno utrwalił mi się w...

Jednego dnia do naszego domu przyszedł pod wieczór Tadeusz Roch syn Władysława i Amelii Roch z d. Grusiewicz. Był b. załamany, gdy wszedł do magazynu, w którym mieszkaliśmy, powiedział od razu: „Helenka mama z Zosią zamordowane!”. Usiadł i zaczął opowiadać, co się w ostatnich godzinach wydarzyło, mówił tak: „Nasza mamusia spała z Zosią w naszej stodole, (stała na rogu domu, tylko około 5 m). Ja z...

Moja pamięć sięga 1930 r., gdy narodził się mój braciszek Stasio, do dziś pamiętam jego chrzciny w naszym kościele par. pw. Narodzenia Najświetszej Maryi Panny w Swojczowie. Byłam wtedy na tej uroczystości i była tam także cała nasza rodzina. To była piękna i słoneczna niedziela, poza tym niewiele rozumiałam z tego, co się właśnie działo. Pamiętam także narodziny Lodzi i Krysi, byłam już dużym...

W ostatnich dniach przeżywaliśmy wielkie, radosne dziękczynienie za 25 lat Radia Maryja w Toruniu, za O. Tadeo oraz za wszystkich którzy włączyli się w to wielkie, ponadczasowe dzieło żywej modlitwy. Miliony słuchaczy na całym świecie dziękowały Bożej Opatrzności za tyle łask, wylanych na nasz naród i nie tylko przez te katolickie, rozmodlone, patriotyczne środki masowego przekazu. Prezydent RP...

Na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim ukazały się pamiętniki ukraińskiego patrioty, bł. męczennika grecko – katolickiego bp Grzegorza Chomyszyna. Podczas promocji książki we Lwowie w końcu września tego roku, która odbyła się pod patronatem metropolity lwowskiego abp. Mieczysława Mokrzyckiego, doszło do skandalicznych i dość groźnych w swojej wymowie zachowań „wyszywanych koszul”.

Sedno sprawy,...

Dziewcze jak poranek  

Świta, bieleją, czerwienią i złocą się drzewa                                    

Falują umajone łąki, ckne żaru Nieba.                                                       

Duch się budzi ochoczy, zakrada pod strzechy                                            

Uśmiech maluje, raju wznieca pląsy i brechy.                                             

...

Uroczystość Wszystkich Świętych, którą przeżywamy 1 listopada, pozwala nam oddawać cześć i modlić się w jednym dniu do wszystkich Świętych i Błogosławionych Niebieskiego Jerusalem. Znany jest powszechnie b. obszerny poczet zbawionych ludzi, których cnoty zostały uznane za heroiczne i którzy dostąpili łaski i chwały Ołtarzy. Lecz możemy mieć żywą nadzieję, że jeszcze więcej jest w Niebie takich...

Ogólne mordy ludności polskiej zaczęły się z początkiem lipca 1943 r., pierwsze ofiary padły już wczesnym rankiem w Krwawą Niedzielę 11 lipca w Dominopolu, a także na terenie naszej gminy Kisielin. W kościele parafialnym w Kisielinie pw. Matki Bożej Szkaplerznej, brutalnie wymordowano w czasie nabożeństwa setki Polaków, pozostała część broniła się w murach, nieprzerwanie przez 12 godzin. Bandyci...

Pamiętam, że latem 1942 r. pod wieczór, byłem właśnie w swoim domu, byli moi rodzice Władysław i Rozalia Życzko z d. Wrońska oraz goście Polak Stanisław Ferenc lat ok. 40 i Hipolit Niemiec również Polak, zwany potocznie „Rudym”. To byli nasi najbliżsi sąsiedzi z Kisielówki, którzy przyszli do nas, aby porozmawiać o obecnej sytuacji w naszym rejonie. Wspólnie naradzaliśmy się, jak postępować w...

Nazywam się Stanisława Kiliańska mam 74 lata (2004 r.), mieszkam w Zamościu, woj. Lubelskie. Urodziłam się w 1930 r. we wsi Mogilno (Mohylno), gm. Werba, powiat Włodzimierz Wołyński, woj. Wołyńskie. Mój tata miał na imię Adolf Szewczyk, a mama Marianna Szewczyk z d. Szewczuk. [...] Pamiętam, że tuż przed żniwami w 1942 r. w naszej wsi Mohylno miał miejsce niezwykły znak na niebie. Tego dnia byłam...

Papież Franciszek potępił zamach w Nicei i wyraził solidarność ze wszystkimi ofiarami – oświadczył w piątek rano rzecznik Watykanu ksiądz Federico Lombardi. Franciszek „w najbardziej kategoryczny sposób potępia każdy przejaw zbrodniczego szaleństwa, nienawiści, terroryzmu i każdy atak na pokój” – podkreślił rzecznik w wydanym komunikacie.

– W nocy śledziliśmy z niepokojem straszliwe informacje z...

Zaduszki Wołyńskie

Kłosy srebrnozłote ciepły wiatr opływa

i znów jak przed laty rozpoczną się żniwa,

zbóż, co z wołyńskiej ziemi soki pobierały,

gdzie chłopskie zagrody pośród bzów bielały.

Gdzie bocian klekotaniem wiosnę zapowiadał,

a polski rolnik w żyzną glebę złote ziarno wkładał.

Z kłosów, co wyrosły bochen chleba piekł,

chcąc się  nim podzielić do sąsiadów biegł.

Wspólnie świętowano,...

W tym krótkim fragmencie i streszczeniu zawiera się esencja banderowskich tęsknot, żali i haniebnych win z wołyńskiego, kresowego ludobójstwa, które zwaliły się na ukraińskich nacjonalistów po II wojnie światowej i przygniotły ich na wieki. Banderowcy świetnie zdawali sobie sprawę, że należało uczynić coś, co w jakikolwiek sposób zdejmowałoby z nich odpowiedzialność za dokonane, niezwykle...

Pielgrzymka do Łokacz       

I .Ciepły, pogodny ranek, gwarno przy kościele                   

Dzieci, młodzież i wierni, Antoniego czciciele.                      

Rusza Krzyż, chorągwie i proporce, pieśń płynie:                

„Witaj święta i poczęta.....” Ach! Pielgrzymowanie.

II. Pot i kurz, polskie drogi ale idą zawierzyć wiele.             

Spoczynek w lesie, a Władzia leśne...

Nazywam się Adela Roch, mam 89 lat, ur. się 7 maja 1927 r. we wsi Swojczów, gm. Werba, pow. Włodzimierz Wołyński na Wołyniu. Mój tatuś nazywał się Jan Rusiecki, jego rodziców nie pamiętam. Moja mamusia miała na imię Zofia z d. Kalinowska, jej mama miała na imię Petronela, a imienia dziadzia nie pamiętam. Miałam zaledwie 3 latka kiedy rodzice opuścili Swojczów i przenieśli się do nowej kolonii...

Już po wojnie, po wielu latach, odwiedziłam ciocię Zofię Hasiak, raz jeszcze, mieszkała wtedy w Łańcucie, znowu odżyły wspomnienia z czasów wojny. Opowiadała wtedy, już na spokojnie tak: „Mój mąż Jan Hasiak był podoficerem w kawalerii we Włodzimerzu Wołyńskim. Podczas działań wojennych, począwszy od 1 września 1939 r. nie zginął, ale powrócił szczęśliwie z wojny i zamieszkaliśmy u jego rodziny, a...

Gdy tylko Niemcy napadli na ZSRR, szybko pogonili Sowietów daleko na wschód. Muszę przyznać, że nie zauważyłem, aby ludność ukraińska z radością witała wkraczających hitlerowców. Ukraińcy z Kohylna, w tym czasie przejawiali inną, szczególną aktywność, otóż po ucieczce Sowietów, coraz częściej jeździli furmankami do Lasu Kohyleńskiego, gdzie znajdowało się b wiele broni i amunicji, pozostawionej...

Sowieci byli całkowicie zaskoczeni. Nawet sam Stalin nie wierzył, że Niemcy idą na Rosję. We Włodzimierzu Wołyńskim dużo wojska sowieckiego wzięto do niewoli, byli tak zaskoczeni, że nie zdołali nawet uciec. Głodowa śmiercią potem umierali! Niemcy zaczęli Żydów zamykać do getta i ogrodzili tą dzielnicę miasta Włodzimierza Wołyńskiego. Już nie można było kupić w mieście żadnego materaiału na...

Latem 1942 r. pod wieczór, byłem właśnie w swoim domu, byli moi rodzice Władysław i Rozalia Życzko z d. Wrońska oraz goście Stanisław Ferenc lat około 40 i Hipolit Niemiec, zwany potocznie „Rudym”. To byli nasi najbliżsi sąsiedzi z kolonii Kisielówka, którzy przyszli do nas, aby porozmawiać o obecnej sytuacji w naszym rejonie. Wspólnie naradzaliśmy się, jak postępować w coraz bardziej napiętej...

Nazywam się Czesław Życzko, ur. się w 1921 r. w kolonii Kisielówka, gm. Kisielin, powiat Horochów, woj. Wołyńskie. Mój tato Władysław Życzko był Polakiem, mama Rozalia z domu Wrońska, także była Polką i pochodziła ze wsi Markowicze na Wołyniu. Rodzina taty wywodzi się z Zamojszczyzny, a mamy od pokoleń z Wołynia. Tato urodził się już na Wołyniu bowiem mój dziadek Franciszek, był pracownikiem...

Ucieczkę wszystkich do miasta Włodzimierza Wołyńskiego zaplanował mój tata Wacław Szymanek, mama Michalina Szymanek z d. Roch była przeciwna, nie chciała zostawiać tego, nad czym się tyle wszyscy napracowali. W końcu jednak podporządkowała się woli męża. Tej nocy kiedy mieliśmy uciekać do miasta Włodzimierza Wołyńskiego, ojciec przygotował furmankę, a ja przygnałem krowy. Było już ciemno, gdy...

Gdy zbliżała się wojna 1939 r. miałam skończone ledwie 14 lat i jeszcze nigdzie, po zabawach nie latałam. Może także dlatego, aż do samej wojny, nie spotykałam się z aktami agresji, ze strony miejscowych Ukraińców. Nie słyszałam nawet o przypadkach niechęci, wobec Polaków, ani od rodziców Władysława i Jadwigi Karbowiak z d. Borkowska, ani od innych ludzi w naszej okolicy. Owszem zdarzały się...

Nazywam się Antoni Sienkiewicz ur. się 20 lutego 1921 r. w kolonii Piński Most na Ziemi Swojczowskiej. Mój tato miał na imię Michał, a mama Józefa z domu Świstowska. Moja rodzina była polską, miałem trzech braci i jedną siostrę, najstarszy był Hipolit, druga była Leokadia, trzeci był Kazimierz, czwartym dzieckiem byłem ja, a najmłodszy był Eugeniusz. Jako młody chłopak miałem wielu kolegów,...

Po wejściu Niemców na Wołyń w czerwcu 1941 r. na polskiej kolonii Teresin na Ziemi Swojczowskiej, wciąż było spokojnie i nic szczególnego się nie działo, nic nie zapowiadało tego ludobójstwa, które rychło miało nadejść. Ukraińców w naszych rodzinach nie postrzegano jeszcze jako realne niebezpieczeństwo. Od 1942 r. zaczęto wysyłać młodzież polską na przymusowe roboty do Niemiec. Z Teresina zabrali...

Bolesława Rocha znałem od najmłodszych lat dziecinnych. Mieszkaliśmy od siebie tylko ok. 1 km, on na Zastawiu w Kohylnie, a ja w Smolarni. Razem bawiliśmy się i paśliśmy krowy na łąkach. Razem z nami krowy paśli Niemcy i Ukraińcy, przed wojną było spokojnie, przyjaźniliśmy się i nie było między nami wrogości. Nie przypominam sobie, aby powstawały między nami jakieś większe różnice tylko dlatego,...