„Niemcy przeznaczyły dla siebie zachodni świat Europy (…) Rosji zaś pozostawiają Wschód”. Zapomniane inspiracje moskiewskich elit

"Siedmiotomowa praca Jana Kucharzewskiego (1876-1952) „Od białego caratu do czerwonego”, pisana przez jedną z dekad międzywojnia, omówiona była bardziej wnikliwie przez intelektualistów amerykańskich niż polskich. W USA, w okresie powojennym, posłużyła do sformułowania antykomunistycznych i antysowieckich argumentów, dowodząc z erudycją i źródłoznawstwem zawstydzającym najlepsze anglosaskie nazwiska, że komunizm nie jest zaprzeczeniem rosyjskiego ducha, ale że z esencji Rosji wynika. Ta „teoria kontynuacji” pomagała Richardowi Pipesowi, swojego czasu współtwórcy antysowieckiej polityki Ronalda Reagana, zrozumieć Kreml w wydaniu czerwonym, a dzisiaj opus magnum polskiego historyka pozwala przejrzeć Rosję postsowiecką. (...)"

* * * 

Kucharzewski Jan, ur. 27 V 1876, Wysokie Mazowieckie, zm. 4 VII 1952, Nowy Jork,  działacz polityczny, publicysta, historyk, z wykształcenia prawnik. Od 1926 czł. PAU; działacz Związku Młodzieży Pol. „Zet”, następnie ND; 1905–11 w Lidze Nar.; w czasie I wojny świat. propagował sprawę pol. w Szwajcarii; 1917–18 premier rządu Rady Regencyjnej; po 1920 poświęcił się pracy nauk. i publicyst.; od 1940 w USA; badacz historii Polski i Rosji XIX w.; w swej gł. pracy Od białego caratu do czerwonego (t. 1–7 1923–35, tłum. ang. The Origins of Modern Russia 1948) dał diagnozę bolszewizmu jako swoistej kontynuacji carskiego despotyzmu oraz ideologii i metod działania ros. ruchu rewolucyjnego; inne prace: Początki prawa małżeńskiego (1901), Epoka paskiewiczowska. Losy oświaty (1914).

https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Kucharzewski-Jan;3928603.html