59 rocznica śmierci ppor. "Żelaznego"

59 rocznica śmierci ppor. Edwarda Taraszkiewicza "Żelaznego"

[...] jak trudno ustalić imiona wszystkich tych co zginęli w walce z władzą nieludzką [...]
a przecież w tych sprawach konieczna jest aktualność / nie wolno się pomylić nawet o jednego [...] musimy zatem wiedzieć / policzyć dokładnie / zawołać po imieniu /opatrzyć na drogę...
Zbigniew Herbert, "Pan Cogito o potrzebie ścisłości"

Ppor. Edward Taraszkiewicz ps. "Żelazny"

59 lat temu, o świcie 6 października 1951 roku, w miejscowości Zbereże (pow. Włodawa) ,
przebijając się  wraz z trzema swoimi żołnierzami przez trzy kordony
kilkusetosobowej obławy UB-KBW, zginął w walce ostatni dowódca oddziału
partyzanckiego Obwodu WiN Włodawa, ppor. Edward Taraszkiewicz ps.
"Żelazny".

Czerwiec
1947. Od lewej: Henryk Wybranowski "Tarzan" († 6 XI 1948), Edward
Taraszkiewicz "Żelazny" († 6 X 1951), Mieczysław Małecki "Sokół" († 11
XI 1947), Stanisław Pakuła "Krzewina" (skazany na wieloletnie
więzienie).

Wraz z nim
poległ Stanisław Torbicz "Kazik", zaś pozostałych dwóch żołnierzy -
Józefa Domańskiego "Łukasza" i Stanisława Marciniaka "Niewinnego" ujęto,
w pokazowym procesie skazano na karę śmierci i zamordowano 12 stycznia
1953 r. w więzieniu na Zamku w Lublinie.

Zbereże
(pow. Włodawa). Miejsce ostatniej walki ppor. "Żelaznego". Zdjęcie
wykonane przez UB po tragicznych wydarzeniach 6 X 1951 r. Między
domami widoczna droga, którą próbowali się przebić "Żelazny" i jego
ludzie. Po prawej stronie widoczny dom sędziego Dremlaka (stoi do dziś).
Czerwonym krzyżykiem oznaczono przybliżone miejsce śmierci ppor.
Edwarda Taraszkiewicza "Żelaznego", w którym obecnie stoi pamiątkowa
kapliczka. [kliknij w zdjęcie aby powiększyć] .

Obecny widok drogi i domu sędziego Dremlaka. Dom z lewej strony już nie istnieje.

Zbereże (pow. Włodawa). Obecny widok miejsca rozlokowania sztabu Grupy Operacyjnej i śmierci ppor. "Żelaznego".

W trakcie działań Grupy Operacyjnej UB-KBW zostali zabici również
Natalia i Teodor Kaszczukowie, bezbronne małżeństwo, w których domu
ukrywali się partyzanci.

Józef Domański ps. "Łukasz", zamordowany 12 I 1953 r.

Stanisław Marciniak " ps. "Niewinny", zamordowany 12 I 1953 r.

Ppor.
"Żelazny" poległ mając 30 lat, z których 6 poświęcił na bezkompromisową
walkę z komunistycznym zniewoleniem, najpierw jako z-ca dowódcy w oddziale swojego brata por. Leona Taraszkiewicza "Jastrzębia", a po jego śmierci 3 I 1947 r. dowodząc pozostałymi u jego boku straceńcami.  Jego ciało zostało przewiezione do
PUBP we Włodawie i pochowane w nieznanym do dziś miejscu.

58 lat później, postanowieniem z dnia 20 sierpnia 2009 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Kaczyński nadał pośmiertnie obu braciom, legendarnym dowódcom oddziału partyzanckiego Obwodu WiN Włodawa - por. Leonowi Taraszkiewiczowi ps. "Jastrząb" i ppor. Edwardowi Taraszkiewiczowi ps. "Żelazny", Krzyże Wielkie Orderu Odrodzenia Polski, Polonia Restituta .
Te, jedne z najwyższych polskich odznaczeń państwowych, nadane za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, odebrała w imieniu poległych dowódców ich siostra Pani Rozalia Taraszkiewicz - Otta w dniu 25 września 2010 r.

Rozalia Tarszkiewicz-Otta, siostra por. "Jastrzębia" i ppor. "Żelaznego", 25 IX 2010 r.

GLORIA VICTIS !!!

Poniżej
zdjęcia wykonane przez UB 6 października 1951 r. na  dziedzińcu PUBP we
Włodawie. Leżą zabici: Kazimierz Torbicz "Kazik" (z lewej) i Edward
Taraszkiewicz "Żelazny" (z prawej). W środku siedzi Stanisław Marciniak
"Niewinny", skazany na karę śmierci, zamordowany wraz z Józefem
Domańskim "Łukaszem" 12 stycznia 1953 r. w więzieniu na Zamku w
Lublinie.




Stanisław Torbicz ps. "Kazik". Pośmiertne zdjęcie wykonane przez UB. Na czole widoczna rana po kuli.

Pośmiertne
zdjęcie ppor. Edwarda Taraszkiewicza "Żelaznego", wykonane na
dziedzińcu PUBP we Włodawie 6 X 1951 r. Na ciele widoczny (na granicy
zawinięcia koszuli) ślad po kuli, która go zabiła.

Z
racji tej tragicznej rocznicy zapraszam do lektury opowieści
przybliżającej okoliczności, które doprowadziły do osaczenia i śmierci
ppor. „Żelaznego”:

• Ostatnia walka ppor. cz.w. Edwarda Taraszkiewicza „Żelaznego” - 6 X 1951 r. w Zbereżu n/Bugiem>

Więcej
o walce ppor. Edwarda Taraszkiewicza "Żelaznego" i jego brata Leona
Taraszkiewicza "Jastrzębia" czytaj w kategorii Im poświęconej:

• "JASTRZĄB" i "ŻELAZNY" - OBWÓD WiN WŁODAWA>

Czytaj również:

• "JASTRZĄB" i "ŻELAZNY" - ostatni partyzanci Polesia Lubelskiego 1945 - 1951>
• Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski dla por. "Jastrzębia" i ppor. "Żelaznego">
• Edmund Edward Taraszkiewicz „Żelazny”, TRZY PAMIĘTNIKI>
• Atak na PUBP we Włodawie – 22 października 1946 r.>
• Bitwa pod Świerszczowem – 28 listopada 1946 r.>
• Uroczystości w 55 rocznicę śmierci ppor. Edwarda Taraszkiewicza ps. "Żelazny">
• List
  Prezydenta RP Pana Lecha Kaczyńskiego do organizatorów i uczestników
  uroczystości obchodów 55 rocznicy śmierci ppor. "Żelaznego" [PDF]>
• Fotorelacja z Uroczystości w 55 rocznicę śmierci ppor. Edwarda Taraszkiewicza "Żelaznego">
• Pomnik "Żołnierzom Wyklętym" we Włodawie>
• ODSŁONIĘCIE POMNIKA WE WŁODAWIE>
• FOTORELACJA Z ODSŁONIĘCIA POMNIKA W HOŁDZIE ŻOŁNIERZOM POR. "JASTRZĘBIA" i PPOR. "ŻELAZNEGO" - WŁODAWA 12 X 2008 r.
• Rozpracowanie grupy "Żelaznego" przez UB - część 1>
• Rozpracowanie grupy "Żelaznego" przez UB - część 2>
• Rozpracowanie grupy "Żelaznego" przez UB - część 3>
• Rozpracowanie grupy "Żelaznego" przez UB - część 4>
• Rozpracowanie grupy "Żelaznego" przez UB - część 5>
• Rozpracowanie grupy "Żelaznego" przez UB - część 6>
• Rozpracowanie grupy "Żelaznego" przez UB - część 7>
• Rozpracowanie grupy "Żelaznego" przez UB - część 8>

Strona główna>