Wołyń

Bolesława Rocha znałem od najmłodszych lat dziecinnych. Mieszkaliśmy od siebie tylko ok. 1 km, on na Zastawiu w Kohylnie, a ja w Smolarni. Razem bawiliśmy się i paśliśmy krowy na łąkach. Razem z nami krowy paśli Niemcy i Ukraińcy, przed wojną było spokojnie, przyjaźniliśmy się i nie było między nami wrogości. Nie przypominam sobie, aby powstawały między nami jakieś większe różnice tylko dlatego,...

Sakrament Chrztu Świętego otrzymałam w kościele parafialnym  pw. Narodzenia NMP w Swojczowie, moi rodzice chrzestni to Kazimiera Brzezicka z d. Roch i Stanisław Rusiecki. W wyniku późniejszej zawieruchy wojennej i zburzenia naszego kościoła w Swojczowie przez Ukraińców w sierpniu 1943 r., po dramatycznej i wymuszonej ucieczce naszej rodziny na Zamojszczyznę w roku 1944, moja I Komunia Święta...

Zastawie                                

Niebieski płaszcz spowił ziemię, śni wciąż placówka.                                   

Rajski koncert w dali, śpiewa staw, lekko muska                                          

W promiennym słońcu do ucha wpada, twarz gładzi.....                               

Igra i nęci, to znów bój toczy, z nocą wadzi.                                    

Budzi się...

Wyjątkowy spokój na naszej kolonii panował, aż do lipca 1943 r., w tym czasie nikogo, już do lasu nie zabrali i nikt w tym czasie nie zaginął. W najbliższej okolicy, też nic szczególnego się nie działo i chociaż tam daleko na wschodzie i na południu, już mordowali całe polskie osiedla, to my wciąż nic o tym nie wiedzieliśmy. Niedaleko Jesionówki, już za piękną rzeką Turią, położona była stara i z...

Przewodnicząca Stowarzyszenia Upamiętniania Polaków Pomordowanych na Wołyniu Janina Kalinowska z Zamościa, już pół roku temu, skierowała List do papieża Franciszka w imieniu swoim oraz innych ofiar rzezi wołyńskiej, jakże często wprost cudownie ocalałych od ukraińskiej siekiery, noża i nie tylko. Po dziś dzień, ani ona, ani inni Kresowianie nie otrzymali oficjalnej odpowiedzi ze strony papieża...

Już latem 1942 r. zauważyłem, że zarówno starsi jak i młodzi Ukraińcy, coraz częściej organizują gromadne spotkania, podczas których śpiewają wrogie piosenki dla Polaków. Osobiście słyszałem wiele razy jak śpiewali tak: „Smert Lachom, smert, smert Moskowskoj, Żydowskiej komunie.”. W czerwcu tego samego roku, miało miejsce jeszcze inne, znaczące zdarzenie. Moja mama Michalina pracowała w konopiach...

Nazywam się Roman Szymanek, ur. się 23 grudnia 1932 r. w Kohylnie, gm. Werba, powiat Włodzimierz Wołyński na Wołyniu. Moja rodzinna wieś była b. duża, zamieszkana w ogromnej większości przez Ukraińców, których liczba mogła wynosić nawet 150 rodzin. Polskich rodzin było zaledwie siedem. Ukraińcy byli przeważnie prawosławni i chodzili do cerkwi, stojącej w środku naszej wsi, natomiast moja rodzina...

Właściwie każde święta w Swojczowie miały b. radosny i naprawdę szczególny charakter. A w naszym domu najmilej wspominam Święta Bożego Narodzenia bowiem tatuś przynosił z lasu dużą choinkę, która mocno pachniała świeżym lasem. I chociaż nie mieliśmy kolorowych bombek, to radości było co nie miara, przy strojeniu drzewka. Robiliśmy bowiem różne ozdoby z kolorowego papieru oraz wieszaliśmy dużo...

Aby zapobiec propagowaniu ludobójczego banderyzmu w Polsce, na Ukrainie, w USA (sic!), Kanadzie (sic!), Argentynie i zapewne w wielu innych miejscach świata, trzeba zdiagnozować źródło, tej strasznej choroby, niejako odkryć zródło ognia, który rozpala to ognisko, wciąż niejako na nowo. Naturalnie źródłem tym po stronie ukraińskiej są skrajni nacjonaliści (szowiniści różnej maści) i ich marzenie o...

Niepokalana nad Wyrębem              

Cóż to za noc, straszna, piekący ból niczym młot                                         

Uderza, a serce pęka od ciosów zbójeckich rot!                                           

Pod nóż idą dzieci i starcy, a dziewki, żony gwałtem.....                               

Znoszone, mękom dane, ścielą się pokotem...

Wjeżdżamy szybko do wysokiego lasu, gdzie jest już niesamowicie ciemno, uciekamy jednak dalej. Po chwili zatrzymujemy się w miejscu, gdzie jakiś czas temu, był duży wyrąb drzewa, a teraz porosły już młode drzewka i krzewy. Nasz tatuś Andrzej Rusiecki nakazuje nam cicho, aby się dobrze ukryć pod tymi krzakami i czekać. Wypełniamy bez słów jego polecenie i każdy z nas staje pod innym krzewem, a to...

Moja rodzina, podobnie jak niemal wszyscy w okolicy Polacy i Ukraińcy, byliśmy ludźmi pobożnymi. Wiara była dla nas źródłem mocy duchowej, ta zaś nadawała sens, całemu naszemu życiu. W naszej społeczności, po prostu nie można było sobie wyobrazić życia bez Boga, dlatego w naszych stronach zjawisko ateizmu, praktycznie nie występowało, nawet nie słyszałam o czymś takim. Tamten kresowy naród,...

Powrót na Wołyń

Kresowe Anioły

z podpalonymi skrzydłami

nadziei –

usypały Ci

przez rzekę

most

nocnych powrotów

do domu

zakończonej młodości

gorejącą pożogą dusz.

Z zarzuconym życiem

na wątłe ramiona

kazali iść

na Wołyńską Golgotę

przebaczenia.

Tam już wszyscy czekają –

Paweł z Tatą zamordowanym pod

Wiszniowem

i Mama Walerka z koszykiem ziół

– spod Jagodzina

i Bronek przy łodzi

stojąc nad

...

Właściwie aż do wybuchu wojny w 1939 r., przypominam sobie tylko jeden przypadek, otwartej wrogości Ukraińców do nas Polaków. Otóż z okazji zakończenia roku szkolnego w czerwcu 1939, na placu szkolnym obok naszej, polskiej szkoły zorganizowana została zabawa dla nauczycieli i rodziców z naszej szkoły i oczywiście dla nas wszystkich. Było b. dużo ludzi oraz dzieci, a wśród nich była moja rodzina....

Nieodpowiedzialne mieszanie się w wewnętrzne sprawy suwerennego narodu, to zdecydowanie za mało, by określić ostatnie niemądre słowa Martina Schulza odnośnie Polski. Ogłaszanie wszem i wobec w Europie, a nawet na świecie, że w naszej ojczyźnie dokonał się właśnie zamach stanu jest działaniem nie tylko złym i absurdalnym, ale jest wręcz postawą pełną wrogości do tych wszystkich rodaków, którzy...

Zakorzeniona religijność w naszej rodzinie, sprawiała że wszystkie ważne święta kościelne w roku, były obchodzone uroczyście i z należytym uszanowaniem. Naturalnie specjalne przygotowania czyniono w Wielki Post przed Zmartwychwstaniem Pańskim oraz na Matki Bożej Siewnej 8 września, gdyż w tym dniu przypadał nasz odpust parafialny. Trzydniowy odpust w Swojczowie, był wydarzeniem znanym w całej...

  Moje spełnione marzenie!    

Moja mamusia opowiadała

Jaka tragedia się w Kątach stała

Gdy jednej nocy nad ranem

Straciła swoją najbliższą rodzinę kochaną.

Zamordowano tam moich dziadków

Zginął mój tatuś oraz brat mój

Spalone ciała nazajutrz rano

W jednej trumience pochowano.

Moja mamusia zrozpaczona

Została w stanie błogosławionym

Cóż jej zostało po tej tragedii

Wsiąść do pociągu...

Z tego co zapmiętałam nasza kolonia Bolesławówka, choć była mała, liczyła tylko 11 numerów, była wybitnie polska, nie było u nas, ani jednej rodziny ukraińskiej, czy żydowskiej. Za to już dwa kilometry od nas, znajdowała się duża wieś ukraińska Horyczów. Pomimo sporego wymieszania ludzi w naszej okolicy, nie słyszałam z ust rodziców, aby przed wybuchem II wojny światowej, dochodziło w naszych...

Gdy we wrześniu 1939 r. wkroczyli do naszej wsi Sierakówka [gm. Werba, pow. Włodzimierz Wołyński] Sowieci, Ukraińcy pozakładali na ręce żółto – niebieskie opaski i publicznie chodzili uzbrojeni w karabiny. Zorganizowali też policje ukraińską, oczywiście za przyzwoleniem sowieckiego okupanta, to wszystko widziałem osobiście. Słyszałem także, że Ukraińcy zatrzymywali i rozbrajali polskich żołnierzy...

Modlitwa babci Franciszki

Matko Święta,

ja Franciszka, z domu Pogonowska,

modlę się do Ciebie o ziemię dla mojego męża,

który wyszedł na wojnę i nigdy nie wrócił.

Niech trafi mu się taki kawałek, jak u nas w Usiczach -

tłusty i pełen życia. Niech jego nogi zagłębią się w niej

do kolan, a dłonie nabiorą grudkę ziemi i niech poczuje

zapach przednówka.

Matko Święta, kiedy głowę przyłoży do tej...

Ostatnie Boże Narodzenie na Wołyniu w roku 1942 przeżywaliśmy jeszcze w bardzo spokojnej atmosferze, tak że poza Niemcami nie znaliśmy żadnych innych źródeł niepokoju. Nadal żyliśmy sobie spokojnie i nigdy nawet nie przyszło by nam do głowy, że raptem w ciągu kilku miesięcy, nasza rodzinna ziemia zamieni się w piekło i to prawdziwe. Gdyby ktoś wtedy przekonywał mnie, że za pół roku Ukraińcy będą...

MÓJ WOŁYŃ

Dziś często dumam o moim Wołyniu

O sasankach leśnych, kwitnących na wiosnę

Derażnem, Stepaniem, wierzbami przy Horyniu.

Tu wczesne dzieciństwo było radosne,

Aż nagle wojna. Jak grom z jasnego nieba

Wszystko się zawaliło i zabrakło chleba

W Równem, Kostopolu, Klewaniu, Ołyce

A niedawno na tych polach zbierano pszenicę.

Pieńkach, Pendykach, Jamińcu i Hradach.

Stydniu, Butejkach. O...

KRÓLOWA NA SWOJCZOWIE

W blaskach księżyca, w cieniu drzewek, chłopskich chat                            

Wiatr cupnął i na liściach gra, muska, braciszek schwat.                            

Siostra cisza zmartwychwstała, jakże inna noc.......                         

Czas zapomniał, że trwa, a słabość zrodziła moc!                                        

Jasność przyszła jak złodziej,...

Mój tato miał na imię Aleksander Roch, a mamusia Agnieszka z d. Cichosz. Mieszkaliśmy w pobliżu Tartaku Kohyleńskiego od strony starej, ukraińskiej wsi Kohylno, gm. Werba, powiat Włodzimierz Wołyński. Była to duża wieś licząca ponad sto numerów, zamieszkana jedynie przez kilka rodzin polskich. Moi rodzice mieli już dwoje dzieci: Czesławę lat około 10 i Edwarda lat około 5, a ja urodziłam się w...

Jakże inny był poniedziałek, od samego rana budził się piękny dzień, słońce świeciło wyraźnie. Tatuś wciąż martwił się naszym położeniem, postanowił więc, że wybierzemy się przez Kohylno na naszą łąkę, aby kosić siano. Chciał zobaczyć kogoś z mieszkańców Kohylna i porozmawiać o ostatnich wydarzeniach. W drodze nikogo jednak nie spotkaliśmy, a robota też się nas nie trzymała. Widząc, że idzie...

JEŚLI O NICH ZAPOMNĘ.......                             

Adamie! Narodowy wieszczu stań dziś do apelu!                                         

Oto potrzeba nam poezyji, melodyjnych dźwięków.                         

Wzbudź tęsknotę, potęgę ukrytą od wieków                                      

W historii dziejów, rodzie, na mogiłach tak wielu.                                       

Tchnij...

Wiosną 1943 r. wojna uderzyła krwawo w moją rodzinę, jak również i w wiele innych polskich rodzin zamieszkałych na terenie Wołynia. Banderowcy pogłębili waśnie narodowościowe i rozniecili walki bratobójcze. Wczesną wiosną 1943 r. ukraińscy nacjonaliści zaczęli mordować ludność polską i podpalać polskie zagrody na terenie całego Wołynia. Kolonia Władysławówka na której mieszkałem liczyła około 30...

List do Ojca Świętego został wysłany w wersji polskiej i francuskiej 25 sierpnia br. Na razie brak odpowiedzi z Watykanu. Wysłaliśmy drugi list do Jego Świątobliwości tłumaczący dlaczego ogłaszamy ten oryginalny list jako otwarty – ponieważ sprawy w nim zawarte dotyczące metropolity Andreja Szeptyckiego są w Polsce ogólnie znane i wiele środowisk w Polsce zamierza wysłać do Stolicy Apostolskiej...

Czy pamiętasz Panie Boże........

Czy pamiętasz Panie Boże

 Nad Wołyniem łunę krwawą

 I ten krzyk z płonącej chaty

 Mordowanych przez sąsiadów.

 Chyba byłeś w tamtej porze

 Gdzieś po innej stronie świata,

 Bo byś pewnie się zasmucił

 i przystanął i zapłakał...

Czy słyszałeś modłę Panie,

 Oczy ojca czy pamiętasz,

 Gdy hańbili córkę jego

 Banderowcy jak zwierzęta...

 On na drzwiach ukrzyżowany

 ...