R.i.P. Janusz Kurtyka 1960–2010.

Prezes I.P.N., prof. dr hab. Janusz Kurtyka.

To było dla nas, prawie wszystkich, dość wkurzające. Zresztą, kiedy wspominam to dzisiaj, wiem, że mieliśmy rację. Przecież, mając kilkanaście lat, ma się prawo do wkurzania, gdy taki sam jak ty koleś wyrasta ciągle ponad ustaloną normę i zasady. To "ciągle" było najbardziej deprymujące. Gdy na matmie, polskim, historii, geografii, fizyce czy innej chemii nauczyciele rzucali ostatnie koło ratunkowe w grze o naszą inteligencję, wypowiadając z szacunkiem: „to w takim razie może Kurtyka Janusz?”, wiedzieliśmy, że w dziwny i niepojęty sposób oddala się od nas zagrożenie. Więc to było dobre, choć drażniło ambicję. Ale jak przejść do porządku dziennego nad faktem, że ów "Kurtyka Janusz" liderował chociażby w siatkę lub kosza? Przecież to kłóciło się ze sposobem porządkowania świata za pomocą naszych młodych mózgów. No, bo kujona można przeżyć, ale taki gość nie może być nie wiadomo skąd świetny chociażby "w nogę". I jeszcze taki ogólnie uśmiechnięty. Poskładany, uporządkowany- dobra. Ale dlaczego od razu musiał wyglądać jak jakiś grecki atleta, uprawiający wszystkie możliwe dla nas wtedy sporty, i to w sposób budzący podziw?

Oczywiście, te nasze żale o Janusza nigdy nie zostały zwerbalizowane. Zbyt fajny był to chłopak, by otoczyć Go niechęcią. W końcu wszyscy z nas przyjęli do wiadomości fakt, że tak być musi. I że lekcje historii należały do Janusza. Bo na nich wyłaziło z niego coś więcej, niż wiedza czy inteligencja. To była pasja. I radość. I ten błysk w oku, gdy odpowiadając na jakieś pytanie, wchodził na tereny, które były dla nas ogólnie niedostępne. I to prawie zacietrzewienie, gdy wdawał się w z nauczycielem w dyskusję o sprawach polskich. Zwykle wtedy mieliśmy „załatwioną lekcję”. Czasami tylko zaciekawiał nas fragment dyskusji okraszany stwierdzeniem: „ ale o tym przecież nie będziemy teraz mówić…”. I porozumiewawcze spojrzenia Janusza i pani od historii. Chyba wtedy pojawił się, dość zaskakująco dla tej grupy wiekowej- szacunek. Tak, zaczęliśmy odnosić się do Niego z szacunkiem. Dzisiaj to wiem.

Potem rzeka czasu, aż do dnia, gdy został Szefem IPN-u. Wiadomość z radia samochodowego, i zaraz moje słowa do współpasażera: „jest sprawiedliwość na tym świecie”.

Jeśli ktoś mógł wziąć na barki tę wielką odpowiedzialność za ideę IPN, to właśnie Janusz. Jeśli Pan Prezydent Lech Kaczyński ( mój Prezydent) potrzebował kogoś, kto mógł sprostać tej wielkiej odpowiedzialności, jaką jest polityka historyczna, jaką jest sacrum mojej Ojczyzny- nie mógł wybrać lepiej. I jeśli ktoś, kto czyta ten tekst, chce mi zarzucić naiwność i pretensjonalność, i oczekiwać będzie dowodów na poparcie tej tezy – niech nie czeka. A skoro o czekaniu mowa – ten samolot zabrał kilka pokoleń, zabrał czas. To jest najstraszniejsze.
Żegnaj, Janusz.
http://black.woland.salon24.pl/169338,janusz-kurtyka

***********
Wspomnienia o prof. Januszu Kurtyce, Prezesie Instytutu Pamięci Narodowej

http://ipn.gov.pl/portal.php?serwis=pl&dzial=245&id=12632
Andrzej Nowak, MÓJ PRZYJACIEL

Wspomnienie zamieszczone na blogu: SZKOLNY KOLEGA

Janusz Pezda, NA STUDIACH

Adam Kalita (IPN Kraków), WIERNY PRAWDZIE

Krzysztof Gurba, „...AŻ DO OFIARY Z ŻYCIA”

Waldemar Bukowski (Instytut Historii PAN), MEDIEWISTA

Ryszard Terlecki, Jarosław Szarek (IPN Kraków), NA STRAŻY HONORU

Teodor Gąsiorowski (IPN Kraków), PREZES „DRUGIEGO WiN”

Filip Musiał (IPN Kraków), REDAKTOR NACZELNY

Andrzej Grajewski, PREZES NIEZALEŻNY I PONADPARTYJNY

Dorota Koczwańska-Kalita (IPN), TRUDNO BĘDZIE GO ZASTĄPIĆ

Jan Baster (IPN), JANUSZ

Antoni Dudek (IPN), PREZES

Jan Żaryn (IPN), MÓJ SZEF

Łukasz Kamiński (IPN), STRZĘPY WSPOMNIEŃ

Jacek Kwilosz, Rafał Leśkiewicz, Zbigniew Nawrocki, Wojciech Sawicki (IPN), MÓWIŁ: ARCHIWA TO „SERCE” IPN

Dariusz Gabrel (IPN), DO ZOBACZENIA

Jacek Wygoda (IPN), CZŁOWIEK, NAUKOWIEC, SZEF

Andrzej Arseniuk (IPN), BRAKUJE MI JEGO TELEFONÓW

Mateusz Szpytma (IPN), NAJWIĘCEJ WYMAGAŁ OD SIEBIE

Jarosław Tęsiorowski (IPN), PRAWDA ZWYCIĘŻY

Ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, MĘCZENNIK PRAWDY

Rektor, Senat i cała społeczność PWSW w Przemyślu, ŻEGNAMY POFESORA

Marzena Szczygielska, Joanna Karbarz, Marta Superson, Roksana Szczęch

Grzegorz Klebowicz, MÓJ PROMOTOR

Wojciech Frazik (IPN Kraków), JANUSZ I KSIĄŻKI

Filip Musiał (IPN KrakóW), STRAŻNIK PAMIĘCI

Grzegorz Berendt (IPN Gdańsk), KUSTOSZ PRAWDY

Marek Gałęzowski (IPN), TERMOPILE JANUSZA KURTYKI

Kazimierz Krajewski, Tomasz Łabuszewski (IPN Warszawa), OBROŃCA ŻOŁNIERZY WYKLĘTYCH

Maciej Korkuć (IPN Kraków), POZYTYWISTA NARODOWEJ PAMIĘCI

Jan M. Ruman (IPN), MORTUI SUNT

Jacek Pawłowicz (IPN Warszawa), POMNIK

Andrzej Pilecki SYN ROTMISTRZA PILECKIEGO WSPOMINA PREZESA IPN

Jerzy Eisler (IPN Warszawa) TAKIM GO ZAPAMIĘTAM

Mariusz Krzysztofiński (IPN Rzeszów), WYJAZD DO LWOWA

Piotr Gajewski (IPN), ZORGANIZOWAŁ PRACĘ NA WZÓR WOJSKOWY

Cecylia Kuta (IPN Kraków), NIEZŁOMNY RYCERZ

Marcin Karpiński (IPN), WIDZIANY Z ODDALI

Ewa Siemaszko, NIEPOPRAWNY POLITYCZNIE

Zbigniew Gluza, ZDECYDOWAŁ W IMIENIU PAŃSTWA

Avner Shalev, Przewodniczący Zarządu Yad Vashem, POŻEGNANIE

Ola Hnatiuk, I Radca Ambasady RP w Kijowie, UKRAINA BYŁA JEGO PASJĄ

O. Borys Gudziak, Rektor Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego, ZWOLENNIK POJEDNANIA

Ihor Juchnowski, p.o. Prezesa UIPN, BYŁ NASZYM PRZYJACIELEM

Wojciech W. Wiśniewski, WDZIĘCZNOŚĆ ZA PRZYJAZD

Piotr Życieński, BEZ OBIEKTYWU

Relacje medialne w dniach żałoby