Żołnierze Wyklęci - Rzeczpospolita Raciechowicka

1 marca – Dzień Żołnierzy Wyklętych.

Ten wpis przypomni nie jedną osobę ale cały oddział AK.

Oddział ten był na tyle silny, że Niemcy praktycznie na początku okupacji stracili panowanie nad obszarem zwanym „Rzeczpospolitą Raciechowicką”.

5 września 1939 po ciężkich walkach i wycofaniu wojsk polskich rozpoczyna się okupacja niemiecka.

Burmistrz ppłk. Jan Dunin - Brzeziński dostaje się do niewoli i ginie zamordowany przez sowietów w Katyniu. Również Komendant Powiatowy Policji kpt. Piotr Jurczak ginie zamordowany w Ostaszkowie. 12 października 1939 - Ziemia Myślenicka staje się na mocy zarządzenia okupanta częścią Generalnej Guberni z siedzibą w Krakowie. 29 czerwiec 1940 - Niemcy rozstrzelali 32 osoby w akcji odwetowej. 29 kwietnia 1942 r. nastąpiła powtórna pacyfikacja Myślenic. 22 sierpień 1942 to data eksterminacji mieszkańców Myślenic pochodzenia żydowskiego.

Od lutego 1942 roku po przemianowaniu ZWZ na AK działa w Myślenicach Komenda Obwodu AK - "Murawa" - komendant Władysław Grodzicki "Bronisław", a po jego aresztowaniu - Wincenty Horodyński "Kościesza". 

27 lipca, po odbiciu "Prawdzica" z aresztu w Dobczycach posterunki w Dobczycach, Raciechowicach i w Wiśniowej myślały, że to wybuch powstania. Granatowa policja opuściła więc posterunki i z zabraną ze sobą bronią udała się do Zgrupowania „Łysina”. W ten sposób powstał X Oddział. Partyzanci zajęli w Raciechowicach mleczarnię, Urząd Gminny, skąd zabrali pieczątki, maszyny. Zniszczono też dokumenty, które mogły szkodzić mieszkańcom gminy. Kościesza wydał odezwę do mieszkańców, ogłosił przejęcie władzy w rejonie Raciechowic. Tak powstała Rzeczpospolita Raciechowicka.

Od tej pory na południe od rzeki Raby praktycznie ludność nie widziała Niemców, a po północnej stronie Raby ukazały się duże tablice z napisem w języku niemieckim „Stać! Wstęp wzbroniony! Tereny zajęte przez bandytów”. Ponieważ partyzanci ze Zgrupowania „Łysina” byli dość dobrze uzbrojeni i bardzo prężni, swoimi działaniami obejmowali nie tylko teren Dobczyce, Raciechowice, Wiśniowa, ale zwłaszcza południową część powiatu myślenickiego, a także robili liczne i skuteczne wypady do powiatu bocheńskiego, limanowskiego, nowosądeckiego.

10 września 1944 roku rozpoczęła się jedna z największych bitew partyzanckich II wojny światowej. Niemcy ponieśli ciężkie straty. W odwecie spacyfikowali Zasań, Lipnik i Wiśniową. 

1941-45 na terenie powiatu działa tajne nauczanie. Maturę uzyskało 65 osób, a udział wzięło 308 osób. Uczyli nauczyciele z Dobczyc, Dziekanowic, Glichowa, Gruszowa, Kędzierzynki, Kwapinki, Myślenic, Głogoczowa, Skrzynki, Sułkowic. 

Dnia 21 stycznia 1945 wojska sowieckie IV Frontu Ukraińskiego wypierając Niemców rozpoczęły okupację Myślenic.

Opanowanie terenu przez sowietów, gwałty, grabieże, aresztowania partyzantów,  spowodowało powrót do lasu i rozpoczęcie nowej walki, z komunistyczną władzą.

Walka ta trwała do jesieni 1950 roku, nieliczni walczyli z komunistami jednak aż do roku 1955.  Ostatnim partyzantem, który zginął w zasadce w Trzebuni był Jan Sałapatek ps.”Orzeł” 18 stycznia 1955 r.

Trzeba pamiętać o mieszkańcach Ziemi Myślenickiej, którzy służąc zbrojnie ojczyźnie ( kampania wrześniowa ) - zapłacili najwyższa cenę, cenę krwi. Ginęli w walce z hitlerowcami ale ginęli też bestialsko mordowani w Katyniu, Tylży i pod Charkowem, w walce z sowietami i nową "polską władzą". 

źródło: Przewodnik Myślenicki Dariusz Dyląg, Piotr Sadowisk                        http://www.darpoint.pl/pages/Biezace/Raciechowice/RP%20Raciechowice.htm