Śladami trzech wieszczów

Z dużą dozą prawdopodobieństwa można sobie wyobrazić, ze Juliusz Słowacki głosowałby na PO. Jego poezja, jak określił Mickiewicz, "to kościół piękną architekturą stawiony, ale w kościele Boga nie ma". Nie ma głębi. To literatura, jakiej było sporo w owym czasie. Słowacki trzyma się konwencji epoki, tworzy ładne metafory. Udatnie naśladuje innych.

Zygmunt Krasiński został wieszczem za "Nie-boską komedię" i za "Psalmy przyszłości". I za to Mu chwała.

Wieszczem jest Adam Mickiewicz. Prostota formy, jasność języka służą treści. Na tym polega maestria. A treść przekazuje prawdy najgłębsze. Poezja Mickiewicza, zwłaszcza "Dziady", to misterium. Dotknięcie Tajemnicy. To oparcie literatury na tym, co najważniejsze. Wykształcenie klasyczne dobrze posłużyło Autorowi "Pana Tadeusza". Warto doświadczyć lektury zapoznanych dziś "Ksiąg Narodu Polskiego" i "Ksiąg Pielgrzymstwa Polskiego", wykładów z literatury słowiańskiej czy wreszcie "Zdań i uwag", niezwykle celnych i mądrych miniatur poetyckich.

Wieszczem - choć tak Go nie nazywano - jest Norwid. Przenikliwość widzenia spraw polskich i chrześcijańska filozofia życia, "chłostanie" Narodu i społeczeństwa słowem dają mu mandat wieszcza, choć nie był profetą i od profetyczności się chyba odżegnywał.

Wieszczem był Stanisław Wyspiański. Jego narodowe dramaty są wystarczającą legitymacją do tego, by go umieścić w pantheonie polskich wieszczów. "Człek człekowi nie jednaki, ptak ptakowi nie dorówna (...) nie polezie orzeł w gówna".

Wieszczem był pisarz Stefan Żeromski. Choć komuna ukuła deprecjonujący termin "żeromszczyzna", to wyeliminować Jego ważnych utworów z kanonu polskiej literatury nie zdołali. To za zbyt narodowe, zbyt "partykularne" tematy dzieł nie został ukarany odrzuceniem Jego kandydatury do Nagrody Nobla, a laureatem uczyniono "bardziej uniwersalnego" Reymonta.

Wielkim narodowym pisarzem był Henryk Sienkiewicz. I żadne gombrowicze nie zdołają Go pomniejszyć. On był dla znękanego społeczeństwa po klęsce Powstania Styczniowego niewątpliwym autorytetem. To z Jego dzieł brali Polacy pseudonimy powstańcze czy partyzanckie.

A Aleksander Fredro jest dużo lepszy od Moliera, ale, niestety, jako Polak, nie przebił się w świecie teatralnym.

Należy jezcze powiedzieć o Zbigniewie Herbercie jako współczesnym "wieszczu", choć pewnie Poeta by się trochę uśmiał. Z kolei Miłosz ma kilka profetycznych wierszy, ale z róznych, wiadomych, względów nie ośmielę się go umieszczać wśród tych tu wymienionych Twórców.

Czy zasłuży sobie kiedyś na to miano Jarosław Marek Rymkiewicz?...