Honor polskiego żołnierza

12 maja 1935 r. zmarł Marszałek Józef Piłsudski. Ciało twórcy niepodległej Polski złożono w wawelskiej krypcie. Rok póżniej, zgodnie z ostatnią wolą Marszałka, jego serce spoczęło na cmentarzu na Rossie w Wilnie, w urnie obok trumny z ciałem jego matki, Marii z Billewiczów.

"Niech tylko moje serce zamknięte schowają w Wilnie, gdzie leżą moi żołnierze, co w kwietniu 1919 r. mnie jako wodzowi Wilno jako prezent pod nogi rzucili... Niech dumne serce u stóp dumnej matki spoczywa...".
To słowa testamentu Marszałka.

Grób Matki i Serca Syna otaczają groby żołnierzy z lat 1919, 1920, 1939 i groby żołnierzy Armii Krajowej z lat II wojny światowej i lat późniejszych, poległych w walkach z okupantem niemieckim i sowieckim.

Wśród nich trzy groby w swej wymowie niezwykłe...

18 września 1939 r., gdy sowieckie czołgi atakujące Wilno przedarły się przez pierwszą linię polskiej obrony, dowództwo wileńskiego garnizonu wydało rozkaz o natychmiastowym odejściu wojska na Litwę. Decyzja dowództwa wywołała rozpacz. Były samobójstwa, m.in. płk. Aleksandra Alexandrowicza ze sztabu O. K. III, kpt. Kurzelewskiego, kpt. Ciendzielskiego.

Młodzieżowa Warta Honorowa przy Grobie Matki i Serca Marszałka - ustanowiona po zwinięciu 13 września tradycyjnej warty wojskowej - złożona z harcerzy i ochotników z plutonów wartowniczych, zgodnie z rozkazem dowództwa odeszła z cmentarza.

Wieczorem 18 września dostępu do Wilna bronił już tylko pododdział Korpusu Ochrony Pogranicza obsadzony na wzgórzach obok cmentarza na Rossie.
Wtedy to trzej żołnierze - wiedząc, że najprawdopodobniej zginą - postanowili bez rozkazu zaciągnąć ostatnią Wartę Honorową, broniącą dostępu do Grobu Matki i Serca Marszałka.

Polegli od bolszewickich kul, oddając życie w obronie czci i honoru Matki i Jej Syna - Marszałka Józefa Piłsudskiego, twórcy niepodległej Polski, i w obronie honoru Wilna, ukochanego miasta Marszałka.

Kapral Wincenty Salwiński i szeregowcy Piotr Stacirowicz i Wacław Sawicki

Cześć Ich Pamięci !