Punkt krytyczny wg J. Staniszkis. Potrzebna jest wiara, że wciąż jeszcze można powstrzymać destrukcję Polski

"Przez cały okres po 1991 roku (po zakończeniu "terapii szokowej" Balcerowicza) majątek w rękach poszczególnych osób systematycznie rósł, a majątek kraju jako całości kurczył się" – pisze Jadwiga Staniszkis w felietonie podsumowującym kończący się rok na portalu Wirtualna Polska.
Jej zdaniem dziś osiągnęliśmy punkt już zwrotny, a właściwie – punkt krytyczny.
Według socjolog prognoza dla Polski na najbliższy czas nie jest optymistyczna.

Ten drugi trend, wiążący się nie tylko z dekapitalizacją urządzeń i deindustrializacją kraju, ale też – z pogorszeniem standardów poszczególnych polityk państwa – od zdrowotnej do oświatowej, i – przede wszystkim – degradacją strukturalną redukującą szansę na zrównoważony rozwój– zaczyna blokować dynamikę trendu pierwszego. Inaczej mówiąc – prowadzić do spowolnienia (i możliwego załamania) wzrostu indywidualnego dobrobytu. -pisze Staniszkis. Jej zdaniem skutkami tych procesów są masowa emigracja i – równie masowe – bezrobocie, a także – najgorsze w Europie wskaźniki demograficzne.

Mniej widoczne, ale równie groźne są symptomy ukryte. Skracanie horyzontu decyzji w ramach państwa i gospodarki (i związana z tym niepewność, nieracjonalność i marnotrawstwo) – dodaje profesor. Staniszkis zwraca też uwagę na inne niekorzystne zjawiska takie jak: nowa fala kapitalizmu politycznego (z rentą władzy pozwalającą pośrednikom przechwycić gros środków europejskich na infrastrukturę, kosztem bezpośrednich wykonawców); spekulacja jako sposób pomnażania kapitału. Nad tą sytuacją jej zdaniem nie potrafi zapanować "coraz bardziej spanikowany rząd robiący nerwowe ruchy bez przemyślenia ich efektów w polskich realiach (destrukcja OFE, unia bankowa, przygotowana deklaracja o wejściu do strefy euro, przy równoczesnym braku pomysłów jak zdynamizować realną gospodarkę).
Obecny kryzys zdaniem Staniszkis nie sprzyja optymistycznym prognozom:

Wystarczy przypomnieć kolejne fale drenażu Polski od wydrenowania z dewiz na początku lat 90. (ułatwionego przez wprowadzone przez rząd parametry i procedury) do obecnego drenażu najcenniejszego zasobu – czyli emigracji dynamicznych i wciąż niezłe wyedukowanych pracowników - pisze autorka felietonu.

Staniszkis wskazuje też na przemoc strukturalną utrudniającą uformowanie kapitału krajowego w warunkach nierównego (i nieułatwianego przez rząd) współzawodnictwa z kapitałem globalnym. Wytyka też błędne decyzje w tym zakresie.

Najpierw wrzucanie miliardów w – przedwczesną – reformę emerytalną (aby, gdy OFE już zarobiły, zatrzymać reformę w momencie gdy widać było na horyzoncie społeczne korzyści). I dziś, groźba kolejnych miliardów wrzuconych w czarną dziurę spekulacji, aby ustabilizować kurs złotego i wejść w korytarz do euro.

Wrogie przejęcia, rabunkowe prywatyzacje (z programem NFI włącznie) i brak polityki przemysłowej to kolejne fragmenty układanki. Obniżony poziom edukacji na wszystkich szczeblach aby produkować wykonawców z umiejętnościami adaptacji a nie twórców (i buntowników) dopełnia obrazu – pisze Staniszkis. - wylicza. Ale jej zdaniem tę, systematyczną, strukturalną degradację można jeszcze zatrzymać.

Wśród życzeń i działań pożądanych w nowym roku profesor wymienia:

Przegląd aktywów i nakręcenie dostępnych sprężyn wzrostu; budżet zadaniowy (a nie – resortowy) i włączenie w jego realizację środków unijnych; głęboką – programową i instytucjonalną reformę edukacji; stworzenie instytucji i programów rozwojowych odpowiadających naszym wyzwaniom. Szacunek dla zasobów które przez wieki były oparciem, dla rodziny i świata wartości. A także proponowane przez Krzysztofa Rybińskiego stypendia demograficzne zamiast planowanego wspomagania spekulantów w toku stabilizowania złotówki. Wreszcie – deregulację i skupienie wysiłków państwa na wspieraniu miejsc pracy i inwestycji. I, co ważne, odbudowanie wiary, że wciąż możliwe jest zatrzymanie obecnej destrukcji.

http://wpolityce.pl/wydarzenia/43531-punkt-krytyczny-wedlug-jadwigi-staniszkis-potrzebna-jest-wiara-ze-wciaz-jeszcze-mozna-powstrzymac-destrukcje-polski