Powstaje pierwsze muzeum Żołnierzy Wyklętych

Rozmowa z posłem Arkadiuszem Czartoryskim.
Stefczyk.info: W Ostrołęce ma powstać pierwsze w Polsce muzeum poświęcone Żołnierzom Wyklętym. Kiedy ta placówka rozpocznie działalność?

Arkadiusz Czartoryski: Po dwóch latach starań miasto Ostrołęka pozyskało historyczny budynek byłego carskiego więzienia. Ten obiekt był wykorzystywany jako więzienie do końca 2012 roku. W tym właśnie budynku powstanie pierwsze w Polsce muzeum Żołnierzy Wyklętych. 28 lutego rada miasta podejmie uchwałę powołującą tę jednostkę kultury. To będzie muzeum o ambicjach ogólnopolskich. Nie ma do tej pory jednostki muzealnej w Polsce, która byłaby poświęcona temu antykomunistycznemu powstaniu z lat 1944-63. Po roku 1989 nie udało się takiego muzeum utworzyć. Samorząd Ostrołęki wziął więc sprawy w swoje ręce.

Co było inspiracją dla starań o to muzeum?

Wielką inspiracją i motywacją dla nas był dokument opracowany wiosną 1949 roku przez dowódcę 16. okręgu Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Witolda Boruckiego ps. "Babinicz". On napisał raport do władz przyszłej wolnej Polski. Choć "Babinicz" zginął w walce, dokument przetrwał do dziś. To jest wielka prośba do władz przyszłej Polski o pamięć macierzystą o tych żołnierzach, którzy prowadzili walkę o wolną ojczyznę, którzy przelewali krew za Ojczyznę. Borucki miał świadomość, że odda życie za Ojczyznę. Swój tekst kończy: "ze swojej strony piszę do władz wolnej Polski o pamięć o tych moich żołnierzach, którzy oddali swoje życie i krew za wolną i prawdziwą Polskę, za ideę Chrystusową".

Dlaczego muzeum powstanie w Ostrołęce?

Jest to lokalizacja uzasadniona. Północno-wschodnie Mazowsze było bardzo nasycone oddziałami partyzanckimi po II wojnie. Ostatnia bitwa miała miejsce w 1953 roku, a ostatni Żołnierz Wyklęty zginął w walce na naszym terenie w 1954 roku. Liczba oddziałów była bardzo duża. Samą Ostrołękę udało się wyklętym wyrwać z rąk komunistów. Film "Historia Roja" opowiada o naszym terenie. Nagrywany był także pod Ostrołęką. Lokalizacja jest więc uzasadniona historycznie. Liczę, że dzięki temu muzeum uda się wypełnić wielką lukę historyczną, jaka istnieje w Polsce. Przecież skala oporu, skala działalności wyklętych była ogromna, większa niż np. Powstanie Styczniowe. Tymczasem ci żołnierze nie mają swojego muzeum. Dlatego jestem szczęśliwy, że udało się uruchomić muzeum w Ostrołęce.

Kiedy muzeum będzie gotowe?

Po podjęciu uchwały przez władze samorządowe przystępujemy do budowy społecznej rady programowej złożonej z historyków. Istnieje już koncepcja dotycząca opracowania pierwszych wystaw. Budynek trzeba szybko wyremontować i przystąpić do zaaranżowania tego obiektu. Sam budynek jest w dobrym stanie. Zgodnie z planem pierwsze wystawy mają być gotowe w listopadzie 2013 roku. Wtedy zostanie udostępnione dla zwiedzających. W listopadzie w pierwszych salach mają się pojawić wystawy. W kolejnych miesiącach czy latach będziemy tworzyć nowe ekspozycje.

Jak pan ocenia oddolny ruch promowania pamięci o Żołnierzu Wyklętym?

To jest bardzo ciekawe zjawisko. Z jednej strony mamy wycofywanie lekcji historii ze szkół, mamy wycofywanie lektur szkolnych, są utrudnienia w kręceniu filmów o wyklętych, IPN ma trudności w pracy na Łączce, a z drugiej strony mamy niesamowity oddolny ruch przywracania pamięci o tych żołnierzach. Co ważne, wielkie zainteresowanie jest również ze strony ludzi młodych. Wiedza na temat wyklętych jest największa wśród historyków oraz właśnie młodych ludzi. Oni wiedzą na ten temat więcej niż np. ludzie w wieku średnim. To jest rzecz wspaniała i sądzę, że jest nadzieja, że muzeum w Ostrołęce będzie się cieszyło wielkim zainteresowaniem.

http://www.stefczyk.info/publicystyka/opinie/czartoryski-pierwsze-muzeum-zolnierzy-wykletych,6770692881