Drugi list z republiki lodu. Droga na Syberię

(...)Koleje na Syberii to przede wszystkim cmentarze. Memoriał wyliczył, ile ciał ludzi leży pod każdym podkładem kolejowym. Na odcinku uralskim średnio jedno, na bajkalskim – ponad dwa. Więźniowie polityczni, jeńcy wojenni, zesłańcy, zwykli robotnicy ginęli z niedożywienia, wycieńczenia, wychłodzenia, chorób, bezdusznej dyscypliny.

W okolicach Irkucka władze carskie skierowały do pracy jeńców japońskich. To ich najwięcej pochowano pod torami. W czasach sowieckich dobudowywano drugi tor, potem elektryfikowano linię. Zawsze przybywało niewidocznych mogił. Zaznaczenie panowania Moskwy nad kawałkiem Azji kosztowało wiele krwi, nie mniej niż w naszej części świata.

Na torach magistrali 4 czerwca 1989 roku, prawie w środku nocy, miał miejsce jeden z najtragiczniejszych wypadków kolejowych w historii. W pobliżu Ufy (to jeszcze w Europie) doszło do wybuchu gazu w rurociągu przecinającym tory. Akurat jechały tam dwa mijające się pociągi wiozące łącznie 1300 ludzi. Eksplozja miała siłę małej bomby atomowej. Zginęło 575 osób, a około 600 zostało rannych.

W wyniku dochodzenia ustalono, że kilka lat wcześniej rurociąg uszkodziła koparka prowadząca jakieś prace remontowe. Prowizoryczna łata nie wytrzymała ciśnienia gazu, który zaczął się ulatniać.

Dyspozytorzy, zamiast poszukiwać miejsca wycieku, tylko zwiększali ciśnienie. Pociągi akurat miały się wyminąć, jeden zwolnił, z klocków hamulcowych poleciała iskra i gaz w rurze i wokół niej się zapalił. W Polsce mało kto zauważył to wydarzenie – mieliśmy wybory zarządzone po Okrągłym Stole.

Linie Kolei Transsyberyjskiej i Bajkalsko-Amurskiej połączyły miasta południowej Syberii, potem powstały wzdłuż torów nowe osady. Na północ od wąskiego pasa względnie zaludnionego i cywilizowanego rozciągają się miliony kilometrów kwadratowych o niemal zerowej gęstości zaludnienia. Syberia nie kończy się też na Władywostoku. Rosja ciągnie się jeszcze 2 tys. km na wschód. Jest jeszcze Sachalin, Magadan, Kamczatka, Czukotka. Dopiero stamtąd „widać Amerykę”.(...)

http://naszdziennik.pl/swiat/17193,droga-na-syberie.html