Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie…

Notka miała być krótka.

Pliniusz Młodszy[i] w liście do cesarza Trajana[ii]:

Panie Nikodemię[iii] zniszczył ogromny pożar. Czy wolno mi powołać ugrupowanie złożone ze 150 strażaków?

Cesarz Trajan odpowiada :

Nie. Każda korporacja, bez względu na nazwę, z pewnością przerodzi się z czasem w ugrupowanie polityczne.

Szukając powyższego cytatu z przyjemnością po raz kolejny czytałam listy Pliniusza i ta lektura uświadomiła mi jak ubodzy bylibyśmy bez nich. Stąd pomysł na inną notkę.

Ostatni wielki król Polski Stefan Batory takimi słowy zwrócił się do ucznia szkoły w Zamościu: „disce puer latine, ego te faciam mości panie” – „ucz się, chłopcze, łaciny, a zrobię cię mości panem”. Głęboka mądrość zawarta w tym zdaniu, nie straciła aktualności do dzisiaj. Wykształcenie klasyczne, a więc przede wszystkim znajomość łaciny (także greki) to nie możłiwość komunikacji jak w przypadku znajomości angielskiego, chińskiego, francuskiego czy innych języków nowożytnych. To przede wszystkim umiejętność precyzyjnego i logicznego myślenia. To możliwość poznania i zrozumienia dorobku kultury, sztuki antycznej, strategii wojskowej i politycznej, w której tkwią korzenie naszej cywilizacji. To propagowanie postaw moralnie przyzwoitych, wszechstronnego wykształcenia, sprawności fizycznej i wychowywanie człowieka świadomego swego człowieczeństwa, człowieka szlachetniejszego i wolnego.

Łacina, antyczna greka i wychowanie w duchu klasycznym to bogactwo od wieków obecne w polskiej kulturze i od wieków kształtowało naszą rzeczywistość. Przed II Wojną od odzyyskania nepodległości do reformy edukacjii J.Jędrzejewicza w 1932r. generalnie w 8-klasowych gimnazjach (po ukończeniu 5 klas podstawówki i egzaminie) prywatnych i państwowych we wszystkich klasach tak humanistycznych jak i matematycznych nauczano historii w tym starożytnej (2 lub 3 lata) łaciny i conajmniej jednego języka nowożytnego. W klasach humanistycznych często była dodatkowo greka.

W PRL-u wykształcenie klasyczne ograniczono do tylko do uniwersytetów. Łacina była do wyboru jednyym z języków obcych w klasach humanistycznych i obowiązkowa przez jakiś czas w klasach biologicznych liceum (nie jestem pewna pełnej nazwy) i wyelminowana z techników. Powoli jednak była wypierana i z liceum i tylko w elitarnych przetrwała do dzisiaj.

1. wychowania i wykształcenia klasycznego i solidnego ogólnego wykształcenia tragicznie odbija się na naszej rzeczywistości. Dzisiaj stawiamy na na kształcenie fachowców. Solidne wykształcenie ogólne nie mówiąc o klasycznym jest niepraktyczne, to strata czasu i nonsens. W konsekwencji „produkujemy” ludzi nierozumiejących rzeczywistość i nie mających narzędzi, aby na nią prawidłowo reagować. Bez wiedzy ogólnej, bez wiedzy o korzeniach naszej cywilizacji i wiedzy o naszej historii, tradycj,i etc. bez wiedzy skąd przychodzimy nie wiemy dokąd idzemy. Dlatego współczesne społeczeństwa en masse tak łatwo dają się manipulować.

Rację miał król Batory. Bez „łaciny” nie można zostać „mości panem” Poziom naszej w szerokim rozumieniu kultury i „jakości” kształtujących naszą rzeczywistość elit, a ponad wszystko ich ubezwłasnowolnienie intelektualne jest zbyt często zwyczajnie żenujące i przerażające.

Gdyby ci co decydowali o i kształtowali naszą rzeczywistość od 1989r. mieli w swoich lekturach listy Pliniusza Młodszego i Trajana, być może nie dopuściliby do powstania korporacji sędziowskiej, a tym bardziej nie umocowali w Konstytucji 1997r. Krajowej Rady Sądowniczej. Dzisiaj nijak tego teoretycznie apolitycznego betonu z jego apolitycznie nawołującym społeczeństwo do protestów przeciwko władzy ustawodawczej Rzecznika Sędziego Zurka nie można przywołać do porządku